توقف نرخ ارز در مرز

دنیای اقتصاد - رییس کل بانک مرکزی صرفه‌جویی ناشی از حذف ارز مسافرتی را ۵ میلیارد دلار اعلام کرد. محمود بهمنی با اعلام اینکه حجم ارز مسافرتی مورد نیاز کشور در سال حدود ۵/۶ تا ۷ میلیارد دلار است گفت: بیش از ۷۰ درصد از این رقم به مسافران غیر از عتبات عالیات و حج اختصاص پیدا می‌کرد. به گفته بهمنی با حذف این دسته از مسافران، مصرف ارز مسافرتی به حدود دو میلیارد دلار کاهش می‌یابد. اعلام خبر صرفه‌جویی ارزی با توقف قیمت دلار در مرز دو هزار تومان مصادف شد. انتقاد رییس کل بانک مرکزی از طرح ارز چند نرخی

صرفه‌جویی ۵ میلیارد دلاری از محل ارز مسافرتی

گروه بازار پول- رییس کل بانک مرکزی باز هم از مطرح کردن آن چه «طرح‌های چند نرخی شدن نرخ ارز» نامیده، انتقاد کرده و از پنج میلیارد دلار صرفه جویی ارزی پس از حذف ارز مسافرتی خبر داده است. به گفته محمود بهمنی حجم ارز مسافرتی مورد نیاز کشور در سال حدود ۵/۶ تا ۷ میلیارد دلار است که با حذف این نوع ارز فروخته شده به استثنای مسافران عتبات عالیات و حج، ۵ میلیارد دلار در مصارف ارزی صرفه‌جویی می‌شود.

او همچنین در گفت‌و‌گو با خبرگزاری فارس عنوان کرده که «بانک مرکزی تمامی تلاش خود را در چند ماه گذشته به کار گرفته تا بازار به شرایط ارز تک نرخی برسد» اما حالا که طرح‌هایی به صراحت از چند نرخی شدن ارز صحبت می‌کنند «تمام هزینه‌هایی که برای تک‌نرخی شدن ارز پرداخت شده به باد می‌رود.» بهمنی پیش از این نیز در گفت‌وگو با هفته‌نامه «تجارت فردا» به صراحت گفته بود که «بانک مرکزی زیر بار ارز سه نرخی نمی‌رود.» بهمنی اضافه کرده بود: «نرخ بازار غیر‌رسمی تابع مسائل غیر‌اقتصادی است. آنچه در بانک مرکزی محاسبه شده همان نرخی است که هم‌اکنون در قالب نرخ مرجع جریان دارد و بانک مرکزی نمی‌تواند از نرخی که بخش عمده‌ای از آن تابع مسائل هیجانی است دنباله‌روی کند.»

او در پاسخ به این سوال که آیا بهتر نیست نرخ ارز به گونه ای تعدیل شود که به نرخ بازار غیر رسمی نزدیک شود گفت: «تعدیل نرخ ارز نیز نباید به گونه‌ای باشد که شکاف نرخ ارز بیشتر باشد. در شرایطی که ما محدودیت انتقال ارز داریم باید به گونه‌ای گام برداریم که تقاضا تحریک نشود. بنابراین دستکاری نرخ ارز می‌تواند به تحریک تقاضا در بازار منجر شود. ما سیاست‌ها را در جهتی هدایت کرده‌ایم که در بخش کلان نقدینگی به سوی تولید هدایت شود با هدایت نقدینگی نرخ تورم روند کاهنده می‌گیرد در کنار کاهش نرخ تورم از ابزارهای دیگر برای کاستن از تقاضای ارزی بهره می‌بریم تشویق صادر‌کنندگان به انتقال ارز به داخل را نیز دنبال می‌کنیم چون معتقدیم هر چه ورودی افزایش پیدا کند در میان‌مدت می‌تواند به تعدیل نرخ منجر شود.»

بهمنی عنوان کرده بود که «نظارت و کنترل بازار فرعی سخت است. بنابراین بانک مرکزی کماکان با یک نرخ عرضه ارز را دنبال می‌کند. اگر قرار باشد بازار فرعی ایجاد شود به دلیل بحث نظارتی بخش زیادی از توان بانک مرکزی باید معطوف به آن شود. چون در صورت نظارت امکان دارد در این بازار انحراف‌های زیادی رخ دهد. بانک مرکزی به دلیل آنکه از طریق نظام بانکی ارز عرضه می‌کند کماکان با یک نرخ کار خود را دنبال می‌کند تا بتواند جریان تخصیص ارز را از انحرافات احتمالی دور کند. انشاء‌الله با بهبود شرایط در عرصه‌های دیگر و عملی شدن تدابیری که برای کاستن از فشارها اتخاذ شده نظام یکسان ارزی مجددا احیا شود. او با بیان اینکه «دغدغه اقتصاد‌دانان را درک می‌کند افزوده بود: «من به خوبی می‌دانم که مزایای تک نرخی شدن ارز چیست به همین دلیل این پیام را می‌دهم بانک مرکزی جدا به دنبال بازگرداندن مناسبات به سال‌های گذشته نیست و از ارز تک نرخی دفاع می‌کند و زیر بار بازار چند نرخی نمی‌رود.»

در همین راستا دیروز هم رییس کل بانک مرکزی پس از جلسه خود با نمایندگان مجلس، تاکید کرد که «تک نرخی شدن ارز در دستور کار بانک مرکزی است.» و البته بررسی‌های لازم برای نرخ جدید ارز در بانک مرکزی در حال انجام است. به نظر می‌رسد این نرخ جدید، به نرخی میان نرخ ارز مرجع و نرخ بازار آزاد تبدیل شود تا وزنه تعادل میان این دو نرخ ایجاد گردد.

۵ میلیارد دلار صرفه‌جویی ارزی

رییس کل بانک مرکزی در بخش دیگری از گفت‌و‌گوی خود با خبرگزاری فارس با اشاره به اینکه حجم ارز مسافرتی مورد نیاز کشور در سال حدود ۵/۶ تا ۷ میلیارد دلار است، گفت: با اختصاص ارز مسافرتی تنها به عتبات عالیات، ۵ میلیارد دلار در مصارف ارزی صرفه‌جویی می‌شود. بهمنی اظهار کرد: حجم ارز مسافرتی مورد نیاز کشور در سال حدود ۵/۶ تا ۷ میلیارد دلار است که از این میزان بالغ بر ۷۰ درصد به مسافران غیر از عتبات عالیات و حج اختصاص پیدا می‌کرد که با حذف این دسته از مسافران از دایره دریافت‌کنندگان ارز دولتی، مصرف ارز مسافرتی به حدود یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون تا ۲ میلیارد و صد میلیون دلار کاهش خواهد یافت.

اختصاص مازاد ارز مسافرتی به تولید و صادرات

بهمنی ادامه داد: طبیعی است که با حذف این میزان عرضه ارز مسافرتی از کل ارز اختصاص یافته دولتی، بر میزان ارزی که به واردات مواد اولیه، کالاهای ضروری و کالاهای واسطه‌ای مورد نیاز تولید، افزوده خواهد شد؛ بنابراین ضوابط جدید توزیع ارز را باید در راستای مدیریت بانک مرکزی بر بازار ارزیابی کرد، نه اعمال محدودیت‌های بی‌هدف.

وی در ادامه با اشاره به تاثیرات احتمالی این قبیل تصمیمات بر بازار گفت: نمی‌توان منکر این گونه تاثیرات شد؛ اما اطمینان دارم که نوسانات ناشی از تغییرات شیوه تخصیص ارز، مقطعی و عمدتا روانی است و به همین خاطر نیز گذرا و ناپایدار خواهد بود.

تهاتر کالایی در موارد خاص برای مدیریت بازار ارز

رییس کل بانک مرکزی افزود: برای مدیریت هر چه بهتر بازار ارز و تامین نیازهای کشور از روش‌های مختلفی استفاده می‌کنیم که تهاتر کالایی یکی از این روش‌ها است البته نه در سطح گسترده بلکه موردی و بنابر شرایط.

وی ادامه داد: طبیعی است در شرایط خاصی که بنا به فرموده مقام معظم رهبری باید در تحقق اقتصاد مقاومتی تلاش کنیم تا از این گردنه نیز عبور کنیم، هر یک از ما وظایف خاصی بر عهده داریم. در این شرایط دولت موظف است با حداکثر توان در مسیر تامین نیازهای تولیدکنندگان و بهبود بسترهای سرمایه‌گذاری و اشتغال آفرینی حرکت کند. تولیدکنندگان نیز باید با ارتقای سطح تولید و بهره‌وری، بازارهای صادراتی کشور را گسترش دهند.

بهمنی در مورد وظیفه مردم نیز گفت: در شرایط فعلی مردم بیش از هر زمان دیگری باید خود را به مصرف کالاهای تولید داخل و پرهیز از خریداری کالاهای تجملی خارجی مقید کنند.

وی در ادامه با تاکید بر این نکته که در وضعیت فعلی بیشتر از گذشته به تمرکز تصمیم‌گیری در حوزه سیاست‌های پولی و ارزی نیاز داریم، گفت: تصمیمات در بازار ارز باید با اتکا به ارزیابی‌های کارشناسی و تنها در بانک مرکزی اتخاذ شود. از این رو صحبت از طرح‌هایی که به دنبال چند نرخی کردن ارز در بازار هستند، به شدت مورد انتقاد بانک مرکزی است.