جمع آوری ایران چک‌های ۱۰۰ هزار تومانی از ۵ بهمن‌ماه ۸۹
احتمال چاپ اسکناس ۵۰ هزار تومانی قوت گرفت
محمود بهمنی، رییس کل بانک مرکزی در گفت‌وگو با فارس از آغاز فرآیند جمع‌آوری ایران‌چک‌های ۱۰۰ هزار تومانی از پنجم بهمن‌ماه سال جاری خبر داد و گفت:
لیلا اکبرپور
محمود بهمنی، رییس کل بانک مرکزی در گفت‌وگو با فارس از آغاز فرآیند جمع‌آوری ایران‌چک‌های ۱۰۰ هزار تومانی از پنجم بهمن‌ماه سال جاری خبر داد و گفت: از این تاریخ دریافت و پرداخت ایران‌چک‌ها فقط با ظهرنویسی انجام خواهد شد و بعد از جمع‌آوری ایران‌چک‌ها به احتمال زیاد بانک مرکزی به چاپ و نشر اسکناس ۵۰ هزار تومانی اقدام خواهد کرد.
بهمنی درحالی از انتشار قریب‌الوقوع اسکناس ۵۰ هزار تومانی خبر داده است که برخی از نمایندگان مجلس در واکنش به اخبار انتشار اسکناس‌های جعلی ۵ و ۱۰ هزار تومانی طی روزهای اخیر به صدور مجوز اسکناس درشت دیگری تمایل ندارند. محمود بهمنی درخصوص جعلی بودن اسکناس‌های ۱۰ و ۵ هزار تومانی گفت: موارد امنیتی اسکناس‌های ۱۰ هزار تومانی بسیار بالا است و امکان جعل این اسکناس به هیچ وجه وجود ندارد. محمود بهمنی در ارتباط با جمع‌آوری چک‌پول‌ها از بازار پولی گفت: جمع‌آوری چک‌پول‌ها منوط به افزایش اسکناس ۱۰هزار تومانی است و بانک مرکزی برای جلوگیری از کمبود اسکناس‌های درشت در دست مردم قصد دارد ایران‌چک‌های ۵۰هزار تومانی را که هم‌اکنون در دستگاه‌های خودپرداز قرار دارد نیز منتشر کند.
از حذف صفرها تا انتشار اسکناس درشت
هزینه چاپ ۶۰ میلیارد تومانی، رشد سرانه ۱۱۰ برگی و حجم عظیم اسکناس‌های فرسوده در کشور و جابه‌جایی چک پول‌های ۵۰ تا ۵۰۰ هزار تومانی بین مردم موجب شد تا در سال ۸۶ رییس‌جمهور دستور بررسی حذف ۳ صفر از پول ملی را در بخش‌های تخصصی بانک مرکزی صادر کند. در آن زمان مصباحی‌مقدم درخصوص تصمیم احمدی‌نژاد گفته بود: وقتی مردم ما در مقابل پرداخت ۱۰۰ هزار تومان یک اسکناس ۱۰۰ دلاری دریافت می‌کنند برایشان مطلوب نیست؛ ضمن آنکه وقتی چک پول ۵۰ تا ۵۰۰ هزار تومانی در جامعه دست به دست می‌شود؛ یعنی مردم نیازمند اسکناس درشت هستند و اسکناس‌های فعلی پاسخگوی نیاز جامعه نیست.
عضو ناظر سابق شورای پول و اعتبار توضیح داده بود: مجموعه این دلایل سبب شد تا پیشنهاد طرح اصلاح پولی در مجمع عمومی بانک مرکزی مطرح شود تا نوع پول یا عدد پول کشور تغییر کند. در آن زمان تغییر نتیجه عدد پول انتشار اسکناس ۱۰۰ هزار تومانی بود که گروهی از کارشناسان اعتقاد داشتند کشور به پول درشت نیازمند است. در آن زمان مخالفان اسکناس درشت رواج کارت‌های اعتباری را خواستار شدند، اما مصباحی‌مقدم در مقابل گفته بود: توسعه و رواج کارت‌های اعتباری به معنای عدم انتشار اسکناس درشت نیست، در کشورهای صنعتی دنیا هم کارت اعتباری بیشترین کاربرد را دارد، اما باز هم اسکناس در دست مردم وجود دارد که البته تعدادشان نسبت به ایران اندک است.در آن زمان گروهی طرح حذف سه صفر از پول ملی را پیشنهاد کردند، اما عدم توجه مردم به نگهداری درست از اسکناس موجب شد تا مصباحی‌مقدم بگوید: رییس‌جمهور از طرح حذف صفرها به صورت تدریجی استقبال کردند، بدین صورت که صفرها ابتدا به شکل کوچک‌تر و کمرنگ‌تر در اسکناس‌ها چاپ شود و پس از گذشت یکی دو سال آن صفرها محو شود. در این صورت آمادگی روانی لازم برای یک مرحله انتقالی به وجود می‌آورند. در آن زمان رییس‌جمهور بر بررسی دو نکته کاهش صفرها از اسکناس و آثار تورمی چک پول‌ها تاکید داشت.
اسکناس درشت به جای چک پول
ارائه نتایج بررسی‌های بانک مرکزی از تاثیر چک‌پول‌ها در نظام بانکی کشور، انتقادات شدید احمدی‌نژاد ازنحوه استفاده از چک‌پول‌ها را به دنبال داشت.در آن زمان شورای‌عالی بانک‌ها اعلام کرد: صدور چک‌پول در مقابل وجه نقد به مفهوم خلق پول نیست و خلق پول در بانک‌ها یک فرمول علمی دارد که بر مبنای آن در شرایط نرخ بهره ۲۰درصدی حدود پنج‌برابر سپرده‌ها، خلق پول صورت می‌گیرد و این مختص زمان فعلی نیست.این شورا اعلام کرد: به دلیل درشت نبودن اسکناس‌ها در ایران، بیشتر فعالیت‌های بازرگانی از طریق چک‌پول انجام می‌شود.
با داغ شدن بحث «چک‌پول» و نقش آن در تورم، محمود بهمنی دبیرکل وقت بانک مرکزی خبر از دستور کار جدید این بانک برای چاپ اسکناس‌های درشت ۱۰ و ۵۰ هزار تومانی داد.
اختلاف نظر وزارت اقتصاد با بانک مرکزی
این درحالی بود که وزارت اقتصاد از موافقت این وزارتخانه با حذف سه صفر اسکناس‌ها خبر داد و اعلام کرده بود: احتمال تصویب پیشنهاد انتشار اسکناس درشت در مجلس و دولت بسیار ضعیف است.اما طهماسب مظاهری رییس کل وقت بانک مرکزی با تاکید بر اینکه طرح حذف سه صفر به هیچ وجه در اولویت‌های کاری بانک مرکزی نیست، اعلام کرد که اگر فرضا این ایده به عنوان یک راه‌حل تایید شود، به مقدمات زیادی احتیاج دارد که به این زودی‌ها حاصل نمی‌شود.مظاهری همچنین ویژگی اصلی بانک را خلق پول دانست و اعلام کرده بود: بانکی که قدرت خلق پول نداشته باشد، بانک نیست و خلق پول موقعی لطمه می‌زند که غیرقابل مهار باشد.
حذف صفرهای پول ملی منتفی شد
هرچند بعد از رفتن طهماسب مظاهری از بانک مرکزی و انتصاب دبیرکل وی به سمت رییس کل جدید بحث حذف صفرها دوباره مطرح شد و محمود بهمنی قویا از قطعی شدن حذف سه صفر از پول ملی خبر داد، اما پس از گذشت شش‌ماه خود او آن را منتفی اعلام کرد.
البته بهمنی دلیل خاصی را برای اتخاذ این تصمیم عنوان نکرد و خروج ایران‌چک‌ها و جایگزینی آنها با اسکناس‌های ۱۰ هزار تومانی را در دستور کار قرار داد، اما گذشت ایام نشان داد علت اصلی آن اجرای طرح هدفمند کردن یارانه بود که خود ماهیت تورمی دارد.
ارسال نظر