استدلال موافقان و مخالفان مصوبه استقلال بانک مرکزی
این در حالی است که پیش از این نمایندگان مجلس برای استقلال بانک مرکزی تصویب کرده بودند که رییس‌جمهور از مجمع عمومی بانک مرکزی حذف شود و هفت اقتصاددان به ترکیب این مجمع افزوده شوند.
با ایراد شورای نگهبان نسبت به حضور اقتصاددانان و نه حذف رییس‌جمهور، مجلس در جهت رفع این ایراد تصویب کرد که رییس‌جمهور همچنان در مجمع باقی بماند و رییس کل بانک مرکزی علاوه بر تعیین از سوی رییس‌جمهور، رای اعتماد از مجلس بگیرد. به این ترتیب به تعبیری استقلال بانک مرکزی معکوس و این نهاد تصمیم‌گیری سیاست‌های پولی را علاوه بر قوه مجریه به قوه مقننه نیز وابسته کرد. در این راستا اظهارنظرهایی از سوی کارشناسان و مسوولان ارائه شد که از آن جمله محمد نهاوندیان، رییس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران حذف اقتصاددانان از مجمع را مثبت ارزیابی کرد.
یک استاد دانشگاه نیز با بیان اینکه بانک مرکزی باید مستقل از قوه مجریه باشد، انتصاب رییس کل این بانک را با رای نمایندگان مجلس موجب افزایش اثربخشی سیاست‌گذاری‌های پولی و جلوگیری از تبدیل بانک مرکزی به صندوق دولت دانست. در عین حال ابوالقاسم حکیمی پور، کارشناس بانکی تعیین رییس کل بانک مرکزی توسط رییس‌جمهور را باعث کاهش قدرت تصمیم‌گیری‌های این بانک عنوان کرد و گفت: بهتر است رییس کل بانک مرکزی به جای انتصاب توسط نهادهای دیگر، توسط شورای عالی بانک‌ها تعیین شود. البته ظاهرا این کارشناس بانکی به یاد ندارد که شورای عالی بانک‌ها در برنامه چهارم توسعه منحل شد. شاید منظور وی شورای پول و اعتبار و یا شورای هماهنگی مدیران عامل بانک‌ها باشد. با برآورد اولین روز از اظهارات به نظر می‌رسد کارشناسان بانکی با این مصوبه مخالف و مسوولان دولتی موافق هستند.
تاکید بر کارآمدی مصوبه استقلال بانک مرکزی
این در حالی است که عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس با تاکید بر اینکه مصوبه مجلس برای بانک مرکزی با یک دید آینده‌نگر تصویب شد، گفت: نباید این گونه تلقی شود که این مصوبه برای بستن دست رییس‌جمهور فعلی در عزل و نصب‌ها صورت گرفته است.
احمد توکلی در گفت‌وگو با باشگاه خبری «توانا» با تشریح جزئیات مراحل و پیشنهادهای مختلف برای ترکیب مجمع بانک مرکزی از ابتدای دوره بررسی لایحه برنامه پنجم توسعه تاکنون اظهار داشت: مجلس به پیشنهادی که دولت در برنامه پنج‌ساله داده بود، یک بند اضافه کرد که شرط احراز برای رییس کل بانک مرکزی و قائم‌مقام وی گذاشت که کمتر از 10سال تجربه نداشته، حداقل دارای تحصیلات کارشناسی ارشد در رشته‌های بانکی و اقتصادی و دارای حسن شهرت باشند. وی افزود: این قید به لایحه اضافه و به صحن علنی مجلس آمد، در آنجا آقای باهنر پیشنهاد داد که مجمع عمومی بانک مرکزی با ترکیب دیگری که اکثریت آن افراد غیردولتی باشد، تشکیل شود. این نماینده مجلس، ضمن اشاره به حضور روسای اتاق بازرگانی و تعاون و هفت اقتصاددان غیردولتی در ترکیب مجمع پیشنهادی باهنر گفت: همان‌موقع به نمایندگان تذکر داده شد که این کار با قانون اساسی سازگار نیست برای اینکه مجمع عمومی محل اجتماع صاحبان سهام است و چون بانک مرکزی یک شرکت دولتی است، دولت به نمایندگی از ملت مشابه سایر شرکت‌های دولتی مجمع عمومی آن را تشکیل می‌دهد. این عضو کمیسیون برنامه و بودجه با اشاره به ایراد شورای
نگهبان به لایحه مذکور مبنی بر مغایرت آن با اصل 44 قانون اساسی تصریح کرد: در کمیسیون تلفیق پیشنهادی از جانب آقای عبداللهی (رییس کمیسیون برنامه و بودجه) مبنی بر حذف بخش خصوصی ارائه شد؛ اما آنها می‌خواستند به جای اینکه مجمع در اختیار دولت به معنای قوه مجریه قرار بگیرد در اختیار حکومت قرار بگیرد.
توکلی اضافه کرد: حالت مذکور به این معنا بود نمایندگانی از ۲ قوه دیگر نیز در ترکیب مجمع حضور پیدا کنند و نمایندگان حکومت به عنوان نمایندگان صاحب سهام مجمع عمومی بانک مرکزی را تشکیل دهند.
احتمالا شورای نگهبان به مصوبه ایراد می‌گیرد
وی در مورد ترکیب جدید مجمع بانک مرکزی، گفت: در مجموع هم‌اکنون رییس‌جمهور به عنوان رییس مجمع، وزیر اقتصاد، معاون برنامه‌ریزی رییس‌جمهور و دو وزیر به انتخاب هیات دولت ترکیب مجمع بانک مرکزی را تشکیل می‌دهند.
این عضو کمیسیون برنامه و بودجه در ادامه تصریح کرد: طبق مصوبه مجلس، رییس‌جمهور، رییس کل بانک مرکزی و قائم‌مقام وی را پیشنهاد می‌کند مجمع بانک مرکزی تایید می‌کند و رییس کل باید برای رای اعتماد به مجلس بیاید و بعد از رای اعتماد مجلس رییس بانک مرکزی شروع به کار می‌کند. این نماینده مجلس تاکید کرد: البته بنده به نمایندگان گفتم که شورای نگهبان به این مصوبه ایراد مغایرت با اصل 60 قانون اساسی را می‌گیرد؛ چراکه این اصل می‌گوید اعمال قوه مجریه بوسیله رییس‌جمهور و وزرا خواهد بود و مورد مذکور مسلما جزو قوه مجریه است.
مجلس حق استیضاح رییس کل بانک مرکزی را ندارد
آیا مجلس می‌تواند به دنبال تصویب مصوبه مذکور، رییس کل بانک مرکزی را مورد استیضاح قرار دهد؟ این عضو کمیسیون برنامه و بودجه در پاسخ اظهار کرد: فکر نمی‌کنم این نتیجه را داشته باشد؛ چراکه تایید رییس کل بانک مرکزی توسط مجلس به این معنا نیست که اجازه عزل و استیضاح وی را داشته باشد.
این عضو کمیسیون تلفیق در مورد تاثیر مصوبه مجلس بر سیاست‌های پولی و بانکی، بیان کرد: دولت تعیین‌کننده سیاست‌های مالی و بانک مرکزی تعیین‌کننده سیاست‌های پولی از طریق شورای پول و اعتبار است.
لزوم استقلال بانک مرکزی از قوه مجریه
یک استاد دانشگاه نیز با بیان اینکه بانک مرکزی باید مستقل از قوه مجریه باشد، انتصاب رییس کل این بانک را با رای نمایندگان مجلس موجب افزایش اثربخشی سیاست‌گذاری‌های پولی و جلوگیری از تبدیل بانک مرکزی به صندوق دولت دانست. مجید رضایی در مورد مصوبه مجلس مبنی بر بازگشت رییس‌جمهور به مجمع و تعیین رییس کل بانک مرکزی با رای نمایندگان ملت، اظهار کرد: بانک مرکزی از نظام مستقل نیست بلکه باید از قوه مجریه مستقل باشد، و در چارچوب قانون اساسی و قانون‌های برنامه باید به فعالیت خود ادامه دهد.
هدف نظارت بیشتر بر قوه مجریه بود
یک کارشناس بانکی تعیین رییس کل بانک مرکزی توسط رییس‌جمهور را باعث کاهش قدرت تصمیم‌گیری‌های این بانک عنوان کرد و گفت: بهتر است رییس کل بانک مرکزی به جای انتصاب توسط نهادهای دیگر، توسط شورای عالی مدیران بانک‌ها تعیین شود. ابوالقاسم حکیمی‌پور در واکنش به مصوبه اخیر مجلس در مورد تعیین رییس کل بانک مرکزی با رای نمایندگان مجلس، اظهار داشت: مجلس تصمیم گرفت نظارت بیشتری بر عملکرد قوه مجریه داشته باشد، البته این نظارت حق قانونی مجلس است، ولی نباید جنبه اجرایی پیدا کند.
جلسه شورای نگهبان در مورد مصوبه مجلس
عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس گفت: شورای نگهبان امشب (دیشب) درباره اصلاحات مجلس در مصوبات برنامه پنجم و از جمله مصوبه انتخاب رییس کل بانک مرکزی تصمیم می‌گیرد. جعفر قادری عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس درباره مصوبه مجلس مبنی بر انتخاب رییس کل بانک مرکزی با رای نمایندگان مجلس گفت: باتوجه به اینکه دو دیدگاه در مورد بانک مرکزی وجود دارد که عده‌ای می‌گویند بانک مرکزی، بانک دولت است و عده‌ای می‌گویند، این بانک متعلق به کل نظام است که فقط نباید دولت در آن دخالت کند. سیاست‌های آن برگرفته از قوای مختلف نظام باشد و بر این اساس باید سیاست‌های بانک مرکزی مورد تایید و نظارت مجلس باشد. نماینده شیراز در مجلس افزود: آنچه که در مجلس به تصویب رسید، در مورد انتخاب رییس کل بانک مرکزی با رای نمایندگان مجلس بود؛ اما در مورد عزل آن اظهار نظری نشده و به نظر می‌رسد، عزل و برکناری رییس کل بانک مرکزی با نظر رییس‌جمهور باشد یا ممکن است در این مورد بعدا تعیین تکلیف شود.
وی گفت: فعلا در این مصوبه مجلس ابهام وجود دارد که آیا نمایندگان می‌توانند رییس کل انتخاب شده خود را مانند وزرا استیضاح کنند یا نه؟
عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس تاکید کرد: این پیشنهاد بعد از رد شدن پیشنهاد کمیسیون تلفیق توسط برخی از نمایندگان در صحن مجلس مطرح شد که معمولا پیشنهادهای مطرح شده در صحن با توجه به اینکه در کمیسیون تخصصی مربوطه (در این مورد کمیسیون اقتصاد) بررسی نشده می‌تواند مشکلاتی ایجاد کند. قادری افزود: شورای نگهبان امروز (دیروز) چهارشنبه مشخص می‌کند که چه مواردی از مصوبات لایحه برنامه پنجم را تایید کرده و اگر ایرادهایی داشته باشد، از ساعت ۱۶ تا ۱۸ در کمیسیون تلفیق و از ساعت ۱۸ تا ۲۰ در صحن مجلس رسیدگی خواهد شد. وی افزود: به نظر می‌رسد که رسیدگی به ایرادهای شورای نگهبان در مجلس امشب (دیشب) به پایان برسد.
ارسال نظر