هشدار در مورد افزایش بی‌رویه نمایندگی‌های بیمه

عکس: نگار متین‌نیا

لیلا اکبرپور- رییس کل بیمه مرکزی ایران با یادآوری اینکه هدف و فلسفه ورود بخش خصوصی به صنعت بیمه و خصوصی‌سازی دربخش دولتی این صنعت ایجاد یک بازار رقابتی و رشد ضریب نفوذ بیمه درکشوربود، گفت: نمایندگی‌های بیمه باید برای کسب بازارهای جدید افزایش یابند. فرشباف ماهریان که در همایش فعالان بیمه با عنوان بازاریابی و فروش در استان کرمان سخن می‌گفت، افزود: تفویض اختیاربیمه مرکزی برای انتخاب نمایندگان به شرکت‌های بیمه موجب شد تا طی دو سال تعدادنمایندگی‌های بیمه از تعداد ۸ هزار و ۵۰۰ نمایندگی به ۲۰ هزار نمایندگی افزایش یابد.

وی با اشاره به اینکه ۵/۷۲ درصد از سهم بازاربیمه کشور توسط نمایندگان و کارگزاران و ۵/۲۷درصد توسط شعب شرکت‌های بیمه به طورمستقیم تولید می‌شود، گفت: اینک شاهد شکل‌گیری بی‌رویه دفاتر نمایندگی بیمه در کشور هستیم.

نگاهی به آیین‌نامه تنظیم امورنمایندگی

ارائه بهترین کیفیت در خدمات بیمه‌ای و تکریم مشتریان، ساده سازی و شفافیت جریان بازاریابی بیمه از اصول اولیه تدوین آیین‌نامه تنظیم امور نمایندگی و واگذاری تمام امور انتخاب نماینده و تنظیم امور نمایندگی هر شرکت بیمه به خود آن شرکت بود که بیمه مرکزی پس از تصویب در شورای‌عالی بیمه برای اجرا به شرکت‌های بیمه ابلاغ کرد.

اما پس از گذشت دو سال از ابلاغ این آیین‌نامه رییس کل بیمه مرکزی ایران در مورد افزایش بی‌رویه نمایندگان هشدار می‌دهد و مطالب بسیاری در رابطه با رفتارغیرحرفه‌ای برخی از نمایندگان تازه وارد شنیده می‌شود.

مجید یزدانیان، کارشناس صنعت بیمه در خصوص عملکرد نمایندگان بیمه گفته بود: شرایط موجود منجر به رقابت ناسالم میان نمایندگی‌های بیمه شده به طوری که این رقابت ناسالم و تخریبی سودآوری شبکه فروش را کاهش داده است.

او از کاهش سهمیه کارت نمایندگان برای صدور بیمه شخص ثالث به منظور کنترل آن به عنوان دلیلی بررقابت غیرحرفه‌ای نمایندگان نام برده و افزوده بود: این امر برخی از نمایندگان را از حداقل درآمد نیز محروم کرد که با توجه به کاهش درآمد، برخی از آنان رفتار غیرحرفه‌ای در بازار دارند.

وظایف نمایندگان

بیمه، تجارتی رو در روست، تا رو در رو مذاکره و تبادل نظر نشود، نمی‌توان بیمه را به بیمه گذار منتقل کرد. در واقع خریدار بیمه تا بیمه را نشناسد آن را نمی‌خرد و کار اصلی و اولیه فروشنده بیمه شناساندن بیمه موردنظر به خریدار است. رد و بدل اطلاعات درست بین بیمه گر و بیمه گذار موجب می‌شود تا براساس داده‌های صحیح بیمه‌نامه‌ای جامع و مبتنی بر اصول فنی بیمه صادر شود.

قانون‌گذار نیز با توجه به همین اصل درقانون بیمه‌گری، عرضه خدمات بیمه‌ای را تنها توسط شرکت‌های بیمه، نمایندگی‌های بیمه و دلالان رسمی بیمه (کارگزاران) مجاز دانست.

شرکت‌های بیمه که با رعایت مقررات و آیین‌نامه‌ها و اخذ مجوزهای لازم از بیمه مرکزی ایران شروع به عملیات بیمه گری می‌کنند باید با تجهیز مرکز و سرپرستی‌ها و جذب نیروهای متخصص بخش فنی و مالی اداری شرکت را مدیریت کنند، در عین حال نمایندگان بیمه از لحاظ ساختار حقوقی نماینده شرکت‌های بیمه بوده و جدا از بیمه‌گران نیستند.

کارگزاران نیز نماینده بیمه گذار (مشتری بیمه) هستند تا پوشش لازم را با بهترین شرایط و نرخ برای او از نماینده یا شرکت بیمه خریداری کنند.

به خاطر نوع تجارت رو در رو بیمه‌گری، شرکت‌های بیمه ترجیح دادند از طریق واسطه‌ای با مشتریان خود ارتباط داشته باشند و همین امر موجب شد تا بیش از ۷۰ درصد پرتفوی کل بازارتوسط شبکه فروش تولید شود.

تجربه به بیمه‌گران و پس از آن به نمایندگان آموخت افراد شاید برای رفع نیاز تشنگی، گرسنگی، تهیه پوشاک و سایر نیازها شخصا به بازار رفته و اقدام به خرید و رفع نیازهایشان بکنند؛ اما کمتر کسی پیدا می‌شود که صاحب کارخانه‌ای باشد و خودش به شرکت بیمه مراجعه کند و بخواهد کارخانه و دارایی‌های آن را تحت پوشش بیمه درآورد. این دیدگاه موجب تصمیم جدی شرکت‌ها برای آموزش نمایندگان و استقبال نمایندگان از کسب دانش بیمه‌گری و عرضه خدمات آن به جامعه شد.

کار نمایندگان یک کار زیربنایی است؛ زیرا با کسانی سروکار دارند که اکثرا اطلاعات درستی از خدمات بیمه‌ای ندارند و برای رفع نیازهای بیمه‌ای خود باید توسط نماینده یا کارگزار توجیه شوند.

بدیهی است مردمی که بیمه را می‌خرند نیاز دارند که کاربرد آن را بدانند، مطلع باشند چه حقوقی از آن به دست آورده‌اند و چه وظایفی دارند و همه این اطلاعات باید توسط نماینده ارائه شود که روشن است خود باید دارای آگاهی‌های کافی باشد و همین امر مبنای طبقه‌بندی آنها قرار گرفته که با توان تخصصی و نیروی انسانی ماهر و امکانات کاری و تجهیزات و سرویس‌دهی مطلوب رضایت مردم را فراهم کنند.

هرچند به دست آوردن مشتری برای یک نماینده کار مشکلی است، اما سخت‌تر از آن حفظ و نگهداری مشتری است که در این امر نمایندگان بیمه نقش غیرقابل انکاری از خود نشان داده‌اند، نگرش حفظ مشتری به یک تصمیم تبدیل شد و شرکت‌های بیمه مصمم شدند در زمینه جلب رضایت بیمه‌گذاران اختیارات بیشتری به نمایندگان خود بدهند. در این زمان بود که نمایندگان بیمه که تا آن تاریخ (۱۳۷۳) تنها به صورت شخصیت حقیقی فعالیت داشتند بتوانند به صورت شخصیت حقوقی ادامه دهند و شرکت‌های خدمات بیمه‌ای برای توسعه بیمه وارد عرصه بازار بیمه‌ای کشور شوند.

بحث شرکت‌های حقوقی در سال ۱۳۷۳ مطرح شد و نمایندگان حقوقی در واقع همان نمایندگان حقیقی بودند که با گذراندن مراحل قانونی و تشریفات اداری تبدیل به نمایندگان حقوقی شدند.

یکی از مزایای تاسیس شرکت‌های خدمات بیمه‌ای کاهش هزینه‌های شرکت‌های بیمه بود؛ به طوری که شرکت‌های نمایندگی می‌توانند به شکل شرکت‌های بیمه کوچکی که اختیارات تفویض شده‌ای از بیمه مادر به آنها واگذار شده عملیات بیمه گری را انجام دهند که بهترین مستند گزارش سندیکای بیمه‌گران ایران است.

به موازات فعالیت نمایندگان حقوقی و حقیقی، دلالان رسمی (کارگزاران) نیز در بازار بیمه‌ای کشور فعالیت دارند؛ هر چند جایگاه یک کارگزار در صنعت بیمه کشورمان آنچنان که باید نیست، اما رییس کل بیمه مرکزی ایران دراین خصوص گفته است: مشروط برافزایش سهم کارگزاران درتولید حق بیمه بازار، بیمه مرکزی رویکرد خود را تغییرخواهد داد.

بررسی ۳۷۰ چالش بیمه‌ای

رییس کل بیمه مرکزی ایران در حاشیه همایش یادشده گفت: درمسیرتوسعه بیش از ۳۷۰ چالش در صنعت بیمه شناسایی و با توجه به به آینده مورد بررسی قرار گرفت.

فرشباف ماهریان افزود: چهار محور و راهبرد برای صنعت بیمه ترسیم شده که اصلی‌ترین راهبرد گسترش پوشش‌های بیمه‌ای در نقاط مختلف کشور به صورت ارزان قیمت برای عموم مردم است. فرشباف تصریح کرد: گسترش پوشش‌های بیمه‌ای در فعالیت‌های اقتصادی یا عمق‌بخشی در قالب پوشش‌های بیمه‌ای مربوط به بنگاه‌های اقتصادی محور دیگر ترسیم شده برای صنعت بیمه است که با نرخ رقابتی برای جامعه عرضه می‌شود. وی خاطرنشان کرد: نظارت نهادینه، خود تنظیم و آینده‌نگر از دیگر محورها‌ است که هم باید دستگاه حاکمیتی اصلاحاتی را در ساختار و عملکرد داشته باشند و هم خود تنظیمی مانند حسابرسی داخلی را نهادینه کنند. فرشباف با بیان اینکه گسترش فعالیت‌های بین‌المللی و اتکایی کشور و افزایش ارتباطات بین‌المللی با توجه به توان و قدرت کشورمان در مقابل سایر کشورها از جمله این محورها است، گفت: دومین سال اجرای برنامه تحول را تا پایان دی‌ماه سپری می‌کنیم و کتابی را در قالب عملکرد برنامه اول آماده کردیم. رییس کل بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران با اشاره به اینکه بیمه شخص ثالث ۴۵ درصد از فعالیت‌های صنعت بیمه را در اختیار دارد، بیان داشت: سهم بیمه زندگی از۵ درصد به ۹ درصد رسیده است. فرشباف گفت: هزینه بیمه‌های اداری و عمومی بیمه ایران به عنوان بیمه دولتی کشور کمتر از شرکت‌های خصوصی است.

وی افزود: هدف ما این است که صنعت بیمه نگاه توسعه‌ای را در کشور داشته باشد و کشور ایران رتبه ۴۶ صنعت بیمه را در بین کشورهای جهان دارا ا‌ست.