مصطفی کاظمی*
تعیین سالروز برای یک رویداد، حادثه یا پدیده تنها به‌منظور یاد آوری مجدد این رخداد نیست، بلکه با هدف سپاسگزاری از تلاش‌های کسانی است که خالصانه زحمت کشیدند تا این رویداد ایجاد و به‌عنوان اثری جاودانه در اذهان تداعی شود.

ضمن اینکه توجه سالانه آحاد جامعه به این رویداد باعث تغییر نگرش جامعه نیز می‌شود و یکی از این واقعیت‌ها و رخدادها بیمه است.
اگرچه اشکال ابتدایی این صنعت در قالب همیاری و تعاون به قرون پیش از میلاد مسیح و به شکل امروزی به دهه هفدهم میلادی در اروپا برمی‌گردد، لیکن این صنعت با اثراتی نظیر تامین امنیت روانی و جبران آثار مالی ناشی از وقوع حوادثی که ممکن است به تغییر در سرنوشت اقوام و افراد بینجامد همراه بوده است. جدا از آثار روانی، اثرات بیمه بر رشد و توسعه و ایجاد جرات، شهامت، شتاب و تحرک بیشتر در چرخ‌های اقتصادی و اجتماعی غیرقابل اجتناب است.
اشاعه و توسعه بیمه در همه جای دنیا وابسته به وجود خطر است و از دیرباز انسان چه به‌صورت فردی یا جمعی در معرض مخاطراتی بوده است که آسیب‌های جدی به مال و جان و وضعیت معیشتی وی وارد می‌کند.
در کشور ما ایران ورود صنعت بیمه با اعطای امتیاز انحصاری این فعالیت به شخصی روسی بنام لازارپولیاکف در ۲۳ آذرماه ۱۲۶۹ هجری شمسی مصادف بوده است، لیکن از آنجایی که وی در عرض ۳ سال از مدت قرارداد هیچ اقدامی برای تاسیس شرکت بیمه نمی‌نماید امتیاز وی سلب می‌گردد.
در ابتدای قرن چهاردهم هجری شمسی با توجه به بکر بودن بازار بیمه در ایران، شرکت‌های بیمه خارجی اقدام به تاسیس دفاتر و نمایندگی‌های خود می‌نمایند و از این تاریخ کلیه عملیات بیمه در ایران توسط شرکت‌ها و نمایندگی‌های خارجی انجام می‌شود.
رشد فزاینده این صنعت، سودآوری و تاثیرات شگرف این صنعت بر جامعه ایرانی باعث گردید تنی چند از هموطنان فکر ایجاد یک شرکت بیمه ایرانی را با وزیر دارایی وقت مطرح نمودند که با تصویب دولت و مجلس اولین شرکت بیمه ایرانی در تاریخ ۱۶/۶/۱۳۱۴ با شماره ۴۶۰ در دایره ثبت شرکت‌ها و علائم تجاری و اختراعات طهران با نام شرکت سهامی بیمه ایران به ثبت رسید.
این شرکت دو ماه بعد یعنی در تاریخ 15/8/1314 شروع به فعالیت کرد و علت این فاصله تلاش برای تامین پوشش‌های بیمه اتکایی بود. در واقع پانزدهم آبان‌ماه سال هزاروسیصدوچهارده به‌عنوان اولین روز فعالیت بیمه‌گری اولین شرکت بیمه ایرانی روز بیمه نام گرفت.
آرم این شرکت که ترکیبی از طلوع خورشید و تشعشع انوار آن از فراز قله دماوند است حکایت از آغازی امید بخش و تاثیرگذار در سراسر کشور و نشان‌دهنده نویدی نو و حیاتی دوباره در اقتصاد کشور است.
30 سال بعد از این تاریخ بحثی از نام‌گذاری روزی در سال به نام روز بیمه به‌طور رسمی مطرح نبوده، ولی در سال 1347 از طرف دولت «روز 15 آبان به‌عنوان روز بیمه به رسمیت شناخته شد و در این زمینه پیام‌هایی از طرف مسوولین کشور صادر شد و به‌همین مناسب با حضور وزیر دارایی و تعدادی از شخصیت‌های سیاسی و اقتصادی ارشد کشور مراسمی در هتل هیلتون (استقلال فعلی) برگزار شد و همزمان در سراسر کشور نیز این روز پاس داشته شد. این نکوداشت سال‌های بعد از آن هم تکرار شده است. پس از تصویب قانون اداره امور شرکت‌های بیمه در تاریخ 13/9/1367 توسط بیمه مرکزی ایران به‌عنوان بازوی نظارتی دولت در صنعت بیمه، تاریخ 13/9/1367 به‌عنوان روز بیمه تعیین و از آن سال به بعد در چنین روزی سمیناری از طرف آن سازمان هرساله با حضور همه شرکت‌های بیمه ترتیب می‌یابد.
اگرچه تصویب قانون اداره شرکت‌های بیمه تحولی در ارتباط با نحوه اداره آنها است، ولی شروع فعالیت شرکت سهامی بیمه ایران، بزرگترین شرکت بیمه ایرانی و رهبر صنعت بیمه کشور در ۱۵ آبان ۱۳۱۴، رویدادی مهم‌تر و بزرگ‌تر در صنعت بیمه وجود ندارد این شرکت توانسته است زمام امور بیمه‌ای کشور را از دست شرکت‌های بیمه خارجی گرفته و بیش از ۳۰ سال به‌عنوان بازوی نظارتی دولت در صنعت بیمه کشور در سال‌های قبل از تاسیس بیمه مرکزی ایران باشد و در زمینه توسعه کشور همواره پیشرو و تاثیرگذار بوده و با ارائه پوشش‌های مختلف بیمه‌ای در رشته‌های درمان، عمر، مسوولیت، باربری، آتش‌سوزی و... توانسته است حجم انبوهی از افراد و سرمایه‌های کشور را بیمه نموده و غالب صنایع بزرگ کشور همچون صنایع گاز و نفت و پروژه‌های بزرگ عمرانی کشور، تحت پوشش این شرکت بوده و هستند.
این شرکت همراه با سیاست‌های کشور تابه امروز گام برداشته و پشتوانه محکمی برای اعتلای کشور است؛ به‌طوری که سازمان‌های بزرگی چون شرکت سهامی بیمه مرکزی ایران، سازمان خدمات درمانی و سازمان تامین اجتماعی از پیرامون آن به‌وجود آمده است، بنابراین مناسبتی برای بزرگداشت بیمه، مهم‌تر و فرخنده‌تر از سالروز فعالیت نخستین شرکت بیمه ایرانی در کشور وجود نداشته و ندارد.
کارشناس ارشد مدیریت و بیمه
Kazemi_mos@yahoo.com