روایت رسمی از اوضاع پولی و ارزی
همایش نظام بانکی در مسیر توسعه و تحول دیروز با حضور احمدی‌نژاد برگزار شد - عکس: خبرگزاری مهر، محسن رضایی
اعلام افزایش سهم ذخایر طلا از ۷/۱ درصد به ۱۵ درصد و ذخیره‌سازی ۹۰۰ هزار تن کالای اساسی

در همایش نظام بانکی در مسیر توسعه و تحول اعلام شد
روایت رسمی از اوضاع پولی و ارزی
لیلا اکبرپور
احمدی‌نژاد: ذخایر ارزی کشور بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار است
رییس کل بانک مرکزی: 900 هزارتن کالای اساسی ذخیره‌سازی شده است
تقسیم درست منابع بانکی و توجه به توزیع عادلانه ثروت خواسته محمود احمدی‌نژاد رییس‌جمهور کشورمان در همایش نظام بانکی در مسیر توسعه و تحول کشور از مسوولان ارشد سیستم بانکی بود.احمدی‌نژاد که در حضور وزیر اقتصاد، رییس‌کل بانک مرکزی و تمامی مدیران ارشد بانک‌های دولتی و خصوصی سخن می‌گفت، با تاکید بر اجرای صحیح طرح هدفمند کردن یارانه‌ها، سلامت اقتصاد را متکی به نحوه کار در نظام بانکی دانست و گفت: شبکه بانکی باید بتواند همانند گردش خون در بدن، منابع را به موقع و به اندازه در اختیار بخش‌های مختلف اقتصاد قراردهد.وی عملکرد و خدمات نظام بانکی کشور را در بخش‌های گوناگون مطلوب دانست و یادآورشد: افتتاح، کنترل و ساماندهی ۱۷میلیون حساب بانکی موضوع هدفمند کردن یارانه‌ها حکایت از آمادگی سیستم بانکی و توان مدیریتی آن برای جهش بزرگ اقتصادی کشور دارد. احمدی‌نژاد از خانواده بزرگ سیستم بانکی خواست تا پشتیبان و امین مردم در توزیع صحیح سپرده‌های بانکی که در واقع خود مردم مالک ۹۰درصد آن هستند، باشد تا از ایجاد اختلاف طبقاتی جلوگیری شود. وی گفت: شبکه بانکی با همت خود توانست در بخش مسکن یک‌بار برای همیشه داستان تکراری جهش‌های قیمت را کنترل کند که هم تولید مسکن افزایش پیدا کرد و هم افزایش‌های پلکانی قیمت مسکن برای همیشه مهار شد و از اقتصاد کنار رفت.او ابراز امیدواری کرد: با پشتیبانی‌ و عملکرد صحیح کارکنان نظام بانکی، در سال‌های آینده مسکن از فهرست دغدغه‌های مردم خارج شود.
رییس‌جمهور ضمن گلایه از کسانی که با انتقاد از طرح حمایت از بنگاه‌های کوچک از سیستم بانکی ناسپاسی کردند، یادآور شد: اتفاق بزرگی در حوزه بنگاه‌های کوچک صورت گرفت و یک میلیون و چند صد هزار شغل در دوره کوتاه زمانی ایجاد شد؛ انحراف در همه جا پیدا می‌شود، اما آنچه موجب شد این طرح مورد هجوم قرارگیرد موفقیت شبکه بانکی در حمایت از آن بود.
وی به تحریم نظام بانکی کشور از سوی بیگانگان اشاره کرد و گفت: این موضوع نیامده محو و روی کاغذ ماند و خشک و بی‌اعتبار شد؛ تا جایی که در مقابل ورشکستگی بسیاری از بانک‌های آمریکایی، نظام بانکی کشورمان هنوز ایستاده‌ و پابرجا است.
احمدی‌نژاد پس از درخواست‌های خود از سیستم بانکی چند موضوع را خطاب به مدیران نظام بانکی کشور متذکر شد و گفت: در بانکداری اسلامی در ابتدای راه هستیم و بانکداری اسلامی به لحاظ شکلی به طور کامل جا افتاده؛ اما باید یک گام دیگر برداریم و به لحاظ محتوا بانکداری اسلامی را کامل و عقود اسلامی را رعایت کنیم تا خیر و برکت آن در اقتصاد کشور و سفره و زندگی مردم موثر باشد.
استفاده از ظرفیت‌های ارزی توسط نظام بانکی کشورمان دومین تذکر او به مسوولان ارشد این نظام بود. او متذکر شد: سایر کشورها ضمن دردست داشتن سپرده‌های ارزی ایران برای اعطای تسهیلات به خود ایران کارشکنی می‌کنند، درحالی که خود سیستم بانکی کشور می‌تواند از این منابع استفاده درست و البته عادلانه و مبتنی بر حفظ ارزش‌های بانکداری اسلامی داشته باشد.
رییس‌جمهور ضمن یادآوری گفته دکتربهمنی مبنی بر برآورد 100میلیارد دلار ذخیره ارزی ایران توسط بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول گفت: دیگران ذخایر ارزی ایران را 100 میلیارد دلار اعلام می‌کنند که بدون تردید بیش از این مقدار است.
وی از رییس‌کل بانک مرکزی، وزیر اقتصاد و دارایی و مدیران بانک‌های کشور خواست تا طرحی جدید را با نگاه بین‌المللی و جهانی و البته با رعایت حدود، ارزش‌ها، احکام دینی و عدالت در حوزه بانکداری طراحی کنند. رییس‌جمهور با تاکید بر ضرورت تفکیک بخش سرمایه‌گذاری از بخش هزینه‌های ضروری گفت: باید مشکل کسانی که نیازهای ضروری و اولیه زندگی دارند با پرداخت وام‌های قرض‌الحسنه برطرف شود و نباید اجازه دهیم تا اصل و سنت قرض‌الحسنه به حاشیه برود؛ فعالان اقتصادی هم باید بتوانند براساس عقود اسلامی در سرمایه‌گذاری‌ها مشارکت و سود آن را بر اساس مشارکت و قرارداد منعقد شده به صورت عادلانه دریافت کنند.
احمدی‌نژاد در خاتمه کارکنان حوزه بانکی کشور را مومن، متعهد، دلسوز و شریف خواند و افزود: گاهی برخی پیچیدگی‌ها فرصت‌هایی را در اختیار افراد محدودی قرار می‌دهد که باید با نظارت و درایت مدیریت بانک‌ها این مشکل نیز حل شود.
تفاهم‌نامه‌ای سه‌جانبه برای حمایت از بخش تولید
سید شمس‌الدین حسینی، وزیر امور اقتصادی و دارایی در این همایش از انعقاد تفاهم‌نامه‌ای سه‌جانبه در راستای هدفمندکردن یارانه‌ها برای حمایت از بخش تولید خبر داد و گفت: این تفاهم‌نامه میان سازمان هدفمند‌سازی یارانه‌ها‏‌؛‌ نظام بانکی کشور و دستگاه‌های اجرایی کشور منعقد شده است که به موازات آن دو قرارداد دیگر توسط سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها و بانک‌ها و دیگری نیز در چارچوب اولویت‌های مصوب کارگروه بین بانک‌ها و مشتری منعقد شده است.
او با یادآوری اینکه بی‌تردید دولت نهم و دهم بیش از دولت‌های قبلی به نظام بانکی و مالی کشور توجه کرده‌اند، از تحولات بازار سرمایه و صنعت بیمه کشورمان به عنوان مهم‌ترین بخش‌های اقتصادی کشورمان نام برد و گفت: ابلاغ قانون جامع بازار سرمایه در سال ۱۳۸۴ ‏و تفکیک بخش حاکمیت از تصدی در بازار سرمایه موجب رونق بورس اوراق بهادارشد.
‌وزیر اقتصاد ادامه داد: بر همین اساس ارزش بازار سرمایه کشور از حدود 45 هزار میلیارد تومان در سال 84 به 85 هزار میلیارد تومان افزایش یافته و حجم معاملات بازار فرابورس نیز که از سال گذشته فعالیت خود را آغاز کرده به یک‌هزار و 600 میلیارد تومان رسیده است.
حسینی با اشاره به افتتاح صندوق ارزی ایرانیان در سال جاری و ورود ابزارهایی جدید همانند صکوک در آینده نزدیک، ‏‌گفت: ‌نگاه توصیه‌ای دولت سبب شد تا فشار به بانک‌ها کاهش یابد.
وزیر امور اقتصادی و دارایی با یادآوری بحران مالی دنیا در سه سال اخیر و ورشکستگی بسیاری از بانک‌ها در این برهه زمانی خاطرنشان کرد: در چنین شرایط بحرانی اقتصاد دنیا ضمن اعمال تحریم‌های گوناگون علیه نظام مالی کشورمان مجوز تاسیس 10 بانک خصوصی درایران صادرشد که شش بانک فعال شده است.
حسینی با اشاره به فروش ۷۵۰ میلیون یورو اوراق مشارکت در سال گذشته و اختصاص حدود ۲۰ درصد از سپرده‌ها به سیستم بانکی؛ ‌افزود: نظام بانکی نه تنها بحران بلکه تحریم را با بی‌اعتنایی رد کرده که این امر حکایت از اعتماد به نظام بانکی کشور است.
واردات چندصد تن طلا به ایران
محمود بهمنی، رییس‌کل بانک مرکزی سخنرانی خود را با ارائه گزارشی اجمالی از عملکرد نظام بانکی آغاز کرد و در خصوص عملکرد بانک مرکزی یادآور شد: زمانی که اونس طلا در بازار جهانی معادل ۶۵۶ دلاربود، بانک مرکزی با واردات چند صد تن طلا توانست حجم ذخایر طلا را از ۷/۱ درصد به ۱۵درصد افزایش دهد، به طوری که با توجه به نیاز سالانه ۳۰ تن طلا، ایران تا ۱۰سال آینده هم نیازی به واردات طلا ندارد.
او با یادآوری اینکه قیمت هر اونس طلا هم‌اکنون بیش از 1300 دلار است، افزود: ذخایر ارزی ایران دارای ارزش افزوده قابل توجهی است و می‌تواند در مقابل هرگونه حباب قیمت ایستادگی کند. بهمنی در راستای اجرای طرح هدفمند کردن یارانه‌ها از ذخیره‌سازی 900هزارتن کالای اساسی خبر داد و گفت: سیستم بانکی با حدود 18 هزار واحد بانکی به غیر از صندوق‌های قرض‌الحسنه و تعاونی‌ها و موسسات مالی و اعتباری 190 هزار پرسنل دارد. وی افزود: در صورتی که واحدهای مذکور نیز جزو آمار تلقی شود، حدود یک میلیون نفر تحت پوشش شبکه بانکی قرار می‌گیرند. رییس‌کل بانک مرکزی با تاکید بر اهمیت نقش نظام بانکی در توسعه اقتصاد کشور‏ تصریح کرد: در حال حاضر تقریبا تمام واحدهای اقتصادی کشور با کمک گرفتن از تسهیلات و خدمات شبکه بانکی به فعالیت خود می‌پردازند.
بهمنی تاکید کرد: هم‌اکنون بسیاری از نیروگاه‌ها‏، سدها، آزادراه‌ها و راه‌آهن از طریق خدمات بانکی به فعالیت‌های خود می‌پردازند.
رییس‌کل بانک مرکزی افزود: در سال 1384 منابع شبکه بانکی 984 هزار و 696 میلیارد ریال بود که در پایان شهریور ماه سال‌جاری این رقم با رشد 5/2 برابری به 2 هزار و 7/449 هزار میلیارد ریال رسیده است.
به گفته بهمنی، حجم منابع شبکه بانکی در طول ۶ ماهه نخست سال‌جاری با ۱۳ درصد رشد همراه بوده و در این مدت ۲۸۱ هزار میلیارد ریال به منابع بانک‌ها اضافه شده است. بهمنی با تاکید براینکه از دید مردم بهترین بازار برای سرمایه‌گذاری و پس‌انداز منابع در سال‌های اخیر شبکه بانکی و بازار سرمایه بوده است، در خصوص وضعیت تسهیلات پرداختی در این مدت، اظهار کرد: میزان تسهیلات پرداختی در شبکه بانکی در سال ۱۳۸۴ معادل ۸۶۶ هزار و ۵۷۴ میلیارد ریال بود که در پایان شهریور ماه با رشد ۲۱۸ درصدی به ۲ هزار و ۴۶۵ میلیارد ریال افزایش یافته است.
وی تاکید کرد: طی 6 ماه نخست سال‌جاری 315 هزار میلیارد ریال توسط شبکه بانکی تسهیلات پرداخت شده است و شبکه بانکی معادل 7/104 درصد از منابع خود را تسهیلات برای سرمایه‌گذاری تولید و صنعت پرداخت کرده است. او همچنین در خصوص تسهیلات قرض‌الحسنه گفت: در سال 84 معادل 65 هزار و 925 میلیارد ریال تسهیلات قرض‌الحسنه پرداخت شده بود که امروز این رقم به 158 هزار میلیارد ریال افزایش یافته است.
وی با تاکید براینکه در سال ۸۴ تنها ۳۹ درصد از منابع قرض‌الحسنه به ارائه تسهیلات اختصاص داده می‌شد‏، افزود: این نسبت در حال حاضر به ۷۲ درصد افزایش یافت که تا پایان سال به ۹۰درصد می‌رسد.
بهمنی ضمن اشاره به تسهیلات بخش مسکن، تاکید کرد: رقم تسهیلات پرداختی به بخش مسکن در پایان سال گذشته حدود 172 هزار میلیارد ریال بود که این رقم بیانگر پرداخت 2/28 درصدی تسهیلات به این بخش است.
وی با اشاره به اینکه در صورتی که قانون هدفمندی یارانه‌ها با تورم ۲۹ درصدی به اجرا درمی‌آمد، جای نگرانی داشت، گفت: با نرخ تورم تک رقمی کنونی جای هیچ نگرانی برای اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها نیست. اوبه انتشار اوراق مشارکت اشاره و تصریح کرد: قرار است در آینده نزدیک معادل ۴۵ هزار و ۵۰۰ میلیارد ریال اوراق مشارکت دیگر منتشر شود، ضمن آنکه بانک مرکزی حدود ۴۰ هزار میلیارد ریال اوراق گواهی سپرده را با جمع‌آوری نقدینگی و هدایت به بخش‌های مختلف اقتصادی در اختیار دارد.
رییس‌کل بانک مرکزی کنترل نقدینگی، نظارت بر مصرف، اعتبارسنجی مشتریان، ایجاد سیستم یکپارچه اطلاعات و یکسان سازی نرخ سود بانکی را از اقدامات انجام شده در سیستم بانکی عنوان کرد و افزود: هیچ بانکی نمی تواند بیش از نرخ تعیین شده توسط بانک مرکزی سود به سپرده‌ها پرداخت نماید.
وی یکی دیگر از اقدامات صورت‌گرفته با توجه به بحث تحریمها و احتمال بلوکه شدن سپرده‌های ارزی ایران در برخی از کشورها را انتقال این سپرده‌ها به داخل کشور اعلام کرد و گفت: این کار منجر شده که ۷۵ میلیارد دلار از پروژه‌های داخلی تامین مالی شود.
وی از ذخیره سازی 900 هزار تن کالای اساسی در کشور خبر داد و گفت: با کوچک‌ترین تهاجم این میزان کالای اساسی ذخیره شده به عنوان پشتوانه قوی توزیع می شود.
رییس‌کل بانک مرکزی حذف واحدهای ناکارآمد با اجرای هدفمندی یارانه‌ها را یکی از برنامه‌هایی که در دستور کار قرار دارد، عنوان کرد و افزود: سال گذشته کاهش بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی به میزان ۷۰ هزار میلیارد ریال را شاهد بودیم و در پایان سال گذشته بانک‌ها هیچ‌گونه اضافه برداشت و جریمه‌ای نداشتند.
مشکلات حقوقی نظام بانکی
همایش نظام بانکی در مسیر توسعه و تحول کشور شاهد سخنرانی دو مدیرعامل بانک ملی به نمایندگی از بانک‌های دولتی و پارسیان به نمایندگی از بانک‌های خصوصی و انتقاد ازبرخی چالش‌های پیش‌روی سیستم بانکی در حضور ریاست‌ جمهوری بود. محمود خاوری رییس شورای هماهنگی مدیران عامل بانک‌های دولتی و مدیرعامل بانک ملی ایران از نبود هماهنگی بین سیستم حقوقی و بانکی کشور انتقاد کرد.
او عدم هماهنگی میان نظام بانکی و نظام حقوقی کشور، محدودیت منابع بانک‌های دولتی و عدم وجود نرخ کفایت سرمایه‌ که پاسخ به تقاضای در حال افزایش جامعه را با مشکل روبه‌رو کرده است، پایین بودن رقابت در نظام بانکی به‌دلیل تمرکز سیاست‌گذاری و تصمیم‌گیری در رابطه با حوزه عملیات بانکی و چالش‌های ساختاری و مدیریتی در بانک‌های دولتی از نظر قانون اداره امور بانک‌ها، قوانین و مقررات استخدامی را از جمله مهم‌ترین چالش‌های نظام بانکی کشور دانست.
خاوری علل استمرار عملیات پولی و بانکی و عملکرد مقتدر این بانک‌ها به‌رغم بانک محور بودن اقتصاد و تامین منابع مالی بخش‌های اقتصادی توسط بانک را فعالیت بر مبنای عملیات بانکداری اسلامی به‌صورت یکپارچه و تمام عیار، مدیریت صحیح و دلسوزانه دولت همراه با نقد مشفقانه، سیاست‌های پولی و بانکی مدبرانه بانک مرکزی، اجرای صحیح این سیاست‌ها توسط نظام بانکی و مسوولیت پذیری مدیران و کارکنان نظام بانکی کشور عنوان کرد.
وی نقد منصفانه دولت را فرصتی برای بازسازی و ایجاد تحول در نظام بانکی توصیف کرد که در راستای توزیع صحیح و عادلانه اعتبارات از یک سو و جمع‌آوری سپرده‌ها و ارائه خدمات مطلوب از سوی دیگر موثر بوده است. وی تاثیر متقابل عملکرد بانک‌های خصوصی و دولتی را یکی از عوامل موثر بر افزایش کارآیی و بهبود روابط بانک با مشتریان دانست و گفت: شفاف‌سازی حساب‌ها و شناسایی مطالبات معوق و ذخیره‌گیری مناسب موجب استحکام صورت‌های مالی بانک‌ها شده است.
بانک‌های خصوصی فرهنگ مشتری مداری را احیا کردند
همچنین علی سلیمانی شایسته مدیرعامل بانک پارسیان در گردهمایی سراسری روزگذشته نظام بانکی گفت: نظام بانکی کشور دین محور و به تبع آن عقل محور، عدالت محور و مهرورز است و بانکداری اسلامی مهم‌ترین دستاورد انقلاب اسلامی بوده و تمام مسوولان و کارکنان بانک‌ها سعی در رعایت اصول بانکداری بدون ربا دارند. او ضمن درخواست از رییس‌جمهور برای حمایت بیشتر از بانک‌های خصوصی کشور از سوی بانک‌های خصوصی متعهد شد تا در اجرای بانکداری بدون ربا لحظه‌ای از کوشش دریغ نکنند.
وی با تشریح آثار حضور بانک‌های خصوصی و فعالیت ۱۳ بانک خصوصی و یک موسسه اعتباری تحت پوشش بانک مرکزی گفت: از اواخر دهه ۷۰ اجازه تصویب موسسات و بانک‌های خصوصی داده شد و در این مدت، تاثیر زیادی در ارائه خدمات بانکی کشور داشته‌اند. وی مهمترین اقدامات بانک‌های خصوصی را در این مدت تحول در فرهنگ خدمت‌رسانی و تکریم مشتریان و دگرگونی اساسی در رفتار و محیط بانک‌ها دانست.
سلیمانی موفقیت بانک‌های خصوصی را مرهون ایجاد محیط رقابت پویا، شفافیت اطلاعات برای مشتریان دانست و گفت: بسیاری از امکانات مدرن بانکی نظیر بانکداری مجازی، بانکداری اختصاصی، اینترنت بانک، درگاه امن الکترونیکی شعب 24 ساعته و تلفن بانک اولین بار در بانک‌های خصوصی کلید زده شده‌اند.
رییس کانون بانک‌های خصوصی خواستار توجه ویژه به نهاد نوپای بانک‌های خصوصی در کشور شد و گفت: با وجود تعامل مناسب با بانک‌های دولتی، نیاز به حمایت بیشتر داریم؛ چرا که به‌عنوان مثال از ۱۸ هزار شعبه در سراسر کشور تعداد معدودی شعبه متعلق به بانک‌های خصوصی است و این امر نشان دهنده توان کم بانک‌های خصوصی در رقابت با بانک‌های دولتی است.
وی به نقش بانک‌های خصوصی در رونق بازار سرمایه اشاره کرد و گفت: 500 هزار نفر با سرمایه‌های کوچک سهامدار بانک‌های خصوصی هستند و صنعت بانکداری خصوصی باعث تحرک بورس شده است.
مدیرعامل بانک پارسیان به نقش بانک‌های خصوصی در فعالیت‌های ارزی بین‌المللی که باعث کاهش فشار بر بانک‌های دولتی که در فعالیت‌های بین‌المللی دچار مشکل شده بودند تاکید کرد. سلیمانی به میزان مالیات‌هایی که بانک‌های خصوصی باعث افزایش درآمدهای دولت شده است، اشاره کرد و گفت: در پایان سال ۸۳، میزان مالیات پرداختی بانک‌های خصوصی رقم ۶/۷۲ میلیارد ریال بود که این رقم در پایان سال ۸۸ به رقم ۱۷۷۴ میلیارد ریال رسیده است.
عکس: خبرگزاری مهر