دغدغه‌های شرکت‌های psp در آستانه ادغام در مگاپی‌اس‌پی‌ها

مدیر عامل شرکت انیاک ضمن اشاره به نظرخواهی دیر هنگام بانک مرکزی از شرکت‌های PSP، ذات تشکیل مگاپی‌اس‌پی‌ها را مثبت ارزیابی می‌کند اما در تشریح نگرانی شرکت‌های مزبور می‌گوید: «پارامترهایی برای ساختار شرکت‌های جدید وجود دارد که وقتی اینها را کنار هم می‌گذاریم، دغدغه‌ها از بین نمی‌رود به علت اینکه در ساختار جدید مسائلی تعریف شده که عنوان نمی‌شود یا اینکه آنچه اتفاق می‌افتد جهت از بین بردن این دغدغه‌ها نیست.»

ناصر حجازیان، مدیر عامل شرکت انیاک، در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه خبری بانکداری الکترونیک با بیان اینکه شرکت‌های PSP از شکل‌گیری ساختار جدید برای مگا پی اس پی‌ها استقبال می‌کنند، گفت: «از ابتدا نیز سیاست بانک مرکزی این بود که به PSPها فضای حرکت بدهد و چندان به دنبال ضوابط سختگیرانه نباشد تا این شرکت‌ها بتوانند شکل بگیرند.» حجازیان با تاکید بر اینکه این تغییرات ذاتا مثبت است، عنوان کرد: «از آنجا که باید امکاناتی به PSPها داده شود تا بتوانند در یک فضای کسب و کار کاملا توجیه‌پذیر و منطقی فعالیت کنند بنابراین سیاست بانک مرکزی در ذات خود مثبت خواهد بود.»

جای خالی فعالان بازار در تدوین ضوابط

وی افزود: «با توجه به ضوابطی که در خصوص مگاپی اس پی‌ها در حال شکل گیری است مشکل اساسی این است که از خود شرکت‌های PSP نظرسنجی نشده است و تقریبا ماهیت جلسه روز چهارشنبه مورخ پنجم تیرماه این بود که نقطه‌نظرات شرکت‌های PSP مطرح شود در حالی که به نظر می‌رسید چارچوب‌ها بسته شده و یک پیش زمینه بابت اعلام این چارچوب‌ها وجود داشته به عبارت دیگر این ساختار از پیش طراحی شده است.»

حجازیان با بیان اینکه طی هشت ماه گذشته بین بانک مرکزی و بانک‌ها جلسات متعددی برقرار شده عنوان کرد: «آنچه که مسلم است طی این مدت به یک چارچوب‌های مشخصی نیز رسیده‌اند که هنوز ابلاغ نشده است.»

وی خاطرنشان ساخت: «به نظر می‌رسد شرکت‌های PSP بسیار دیر در این فضا مشارکت داده شده‌اند.»

نگرانی‌های شرکت‌هایPSP

حجازیان به نگرانی‌های شرکت‌هایPSP در خصوص ساختار جدید اشاره کرد و افزود: «شرکت‌های PSP با ذات قضیه موافق هستند، اما نگرانند که تنها ذات قضیه مطرح نباشد و جوانب سیاسی و فشارهایی که از کانال‌های مختلف با اهداف متفاوت می‌تواند وجود داشته باشد شکل بگیرد و افراد و مجموعه‌های خاص در این فضا قرار بگیرد.»

وی تاکید کرد: «این نگرانی‌ها به خصوص برای شرکت‌های کاملا خصوصی که به هیچ نهاد و ارگانی وابسته نیستند بیشتر احساس می‌شود.»

این فعال حوزه بانکداری الکترونیک اظهار داشت: «طبیعتا روند موجود دچار تزلزل نخواهد شد و ادامه می‌یابد، اما اعتقاد داریم روند موجود بدون هیچ تاثیری نخواهد بود و قطعا مباحث موجود تاثیر خود را خواهد داشت.»

دغدغه اساسی

وی از دغدغه‌های شرکت‌های PSP سخن گفت و افزود: «دغدغه اساسی این است که ساختاری که در این خصوص شکل گرفته به نحوی باشد که فضای کاملا آزاد رقابتی شکل گیرد و مجموعه‌هایی که در این حوزه سرمایه‌گذاری و سیاست‌های بانک مرکزی را دنبال کرده اند جایگاه واقعی خود را پیدا کنند و مسائل جانبی و اعمال نفوذ‌ها سبب نشود که فضا برای شرکت‌های PSP تنگ‌تر شود.»

کلمه هشداردهنده

حجازیان در پاسخ به این سوال که آیا به کاربردن سه کنسرسیوم شبهه‌برانگیز نخواهد بود، عنوان کرد: «روی عدد سه چندان حساسیتی نباید نشان داد، زیرا معتقدم این عدد تثبیت شده نیست و هیچ نگرانی در این خصوص وجود ندارد، بلکه یک کلمه است که داخل یک جمله به کار برده شده است نگرانی اصلی اینجا است که مسایلی شکل گرفته و فضایی ایجاد شده که شرکت‌های PSP باید تابع باشند، اما امیدواریم که این شکل‌گیری هدفمند نباشد و فضاهای کاملا سالم رقابتی را ایجاد کند.»

مدیرعامل شرکت انیاک خاطرنشان ساخت: «طبیعتا بانک مرکزی در حوزه سیاست‌گذاری کاملا مختار است به طوری که حتی برای بانک‌ها نیز تعیین ضوابط با بانک مرکزی است، اما با توجه به اینکه بانک مرکزی فضایی را پیش برده که در این فضا شرکت‌هایی سرمایه‌گذاری کرده‌اند در صورتی که بدون توجه به ماهیت این شرکت‌ها فضای جدید شکل بگیرد این مساله خطرناک خواهد بود و بی توجهی به وضعیت موجود قطعا قابل گله‌گذاری است.»

پارامترهای نگران ساز

حجازیان افزود: «بانک مرکزی دغدغه‌هایی در خصوص کارت خوان‌های فروشگاهی دارد که دلیل اصلی ایجاد ساختار جدید است و یکسری پارامترهایی برای ساختار شرکت‌های جدید وجود دارد که وقتی اینها را کنار هم می‌گذاریم، دغدغه‌ها از بین نمی‌رود؛ به علت اینکه یا در ساختار جدید مسائلی تعریف شده که عنوان نمی‌شود یا اینکه آنچه اتفاق می‌افتد جهت از بین بردن این دغدغه‌ها نیست.»

وی با بیان اینکه همه این مسائل در جلسه روز چهارشنبه از سوی شرکت‌های PSP عنوان شد به دغدغه‌های بانک مرکزی اشاره کرد و گفت: «دغدغه‌ای اصلی تعدد posها در فروشگاه‌ها است و دیگری نیز رقابت ناسالم بانک‌ها در خصوص نصب کارتخوان‌های فروشگاهی است.»

رقابت ناسالم بانک‌ها

به گفته وی بانک به دنبال این است که یک پذیرنده حساب افتتاح کند و چندان به دنبال وضعیت تراکنش pos‌ها نیست. بنابراین برای بانک چندان اهمیتی ندارد که کارمزد نداشته باشد یا خدمات متنوعی از کارتخوان‌ها ارائه شود، بنابراین این مساله یک فضای رقابتی ناسالمی‌ایجاد کرده که به ذات قضیه صدمه می‌زند.»

وی با بیان اینکه بانک مرکزی از ابتدا نیز به دنبال رفع این دغدغه‌ها بود، اظهار داشت: «بانک مرکزی معتقد است که به شکل دستورالعملی نمی‌توان این قضیه را حل کرد، بلکه در فضاهایی که در آینده ایجاد می‌شود و ذات بیزینس ایجاب می‌کند این دغدغه‌ها باید برطرف شود.»

مشکلات تطبیق

وی در پاسخ به این سوال که تداخل نظارت و اجرا از سوی بانک مرکزی را چگونه ارزیابی می‌کنید، عنوان کرد: «حداقل در زمینه pos بانک مرکزی تداخلی در اجرا نداشته است و می‌توان گفت جاهایی که باید نظارت می‌داشت نقش نظارتی خود را به خوبی ایفا نکرد.»

وی با اشاره به مشکلات دیگری که در این خصوص وجود دارد به ماهیت دولتی بانک‌ها اشاره کرد و گفت: «برای شرکت‌های PSP که ماهیت خصوصی دارند تطبیق با این مساله مشکل است.»

وی به ضوابط دیگری که در جلسه روز چهارشنبه مطرح شد اشاره کرد و گفت: «درصد سهام شرکت مگاپی اس پی که در حال شکل‌گیری است محدود خواهد بود، یعنی هر بانکی به طور مثال بیش از ۱۵درصد نمی‌تواند در این شرکت سهام داشته باشد. بنابراین شرکت‌های PSP که صددرصد متعلق به یک بانک هستند نمی‌توانند مگا پی اس پی باشند، مگر اینکه در شرکت‌های دیگر ادغام شوند.» به گفته حجازیان، این ضوابط درحال شکل‌گیری است، اما به صورت رسمی‌هنوز اعلام نشده است.

مدیر عامل انیاک گفت: «به دلیل شکل‌گیری ساختار جدید بانک مرکزی نه موافقت‌های اصولی را تبدیل به مجوز کرده و نه مجوز PSPها را تمدید کرده است که بسیاری از شرکت‌ها نسبت به این مساله اعتراض دارند.»

دسته‌بندی شرکت‌های PSP

وی به تشریح وضعیت فعلی شرکت‌های PSP پرداخت واظهار داشت: «شرکت‌های مزبور را باید در سه طبقه دسته‌بندی کرد؛ شرکت‌هایی که متعلق به بانک‌ها هستند که ماهیت وجودی و شرح وظایف آنها کاملا مشخص است به طوری ‌که بانک، بانکداری می‌کند و شرکت نیز کار بازاریابی و خدماتی را برای بانک انجام می‌دهد.»

وی افزود: «دیگری شرکت‌هایی هستند که چندان فعال نیستند و دسته دیگر شرکت‌های PSP مستقل که با توجه به قراردادهای قبلی توانسته‌اند فضایی را ایجاد کنند که مالکیت دستگاه‌های قابل توجهی را داشته باشند که این دسته از شرکت‌ها در وضعیت مناسبی قرار دارند.»

نظرخواهی دیرهنگام

جحازیان با بیان اینکه تا پایان تیرماه ضوابط شرکت‌های PSP اعلام خواهد شد، گفت: «گویا جلسه مزبور بابت نظرخواهی از شرکت‌های PSP بوده است، اما آنچه که مسلم است کاری که طی حدود یک سال در حال شکل گیری است طی ۱۵ روز چندان تغییری نخواهد کرد.»

وی با اشاره به آینده کارتخوان‌های فروشگاهی در ایران اظهار داشت: «در آینده نزدیک، وضعیت peyment به خصوص از درگاه pos بسیار متفاوت خواهد بود و وضعیت تراکنش‌ها دگرگون خواهد شد به خصوص با طرح‌هایی که از سوی دولت مبنی بر توزیع نقدی یارانه‌ها از طریق کارت دنبال می‌شود و الزام بانک‌ها به توزیع کارت اعتباری به کارمندان سبب دگرگونی در کسب وکار می‌شود.»