گروه بازار پول- بانک مرکزی در تازه‌ترین گزارش خود، نرخ تورم در ۱۲ ماه منتهی به فروردین ۱۳۸۹ نسبت به دوازده ماه منتهی به فروردین سال ۱۳۸۸ را معادل ۴/۱۰درصد اعلام کرد. براساس گزارش بانک مرکزی نرخ تورم نقطه به نقطه فروردین ۸۹ نسبت به فروردین ۸۸ با یک دهم درصد افزایش از۳/۱۰ به ۴/۱۰درصد رسیده است.

نرخ تورم در اسفند ماه ۸۸ معادل ۸/۱۰درصد بود که در مقایسه با ماه‌های قبل از آن از روند نزولی برخوردار است؛ به طوری که نرخ تورم در پایان بهمن ماه گذشته معادل ۵/۱۱ و دی ماه ۲/۱۲درصد بوده است.

نرخ تورم از فروردین ماه سال ۸۸ روند کاهشی داشت؛ (فروردین ماه ۴/۲۵، اردیبهشت ماه ۶/۲۳، خرداد ماه ۵/۲۲، تیرماه ۵/۲۱، مردادماه ۲/۲۰، شهریور ماه ۵/۱۸، مهر ماه ۷/۱۶، آبان ماه ۱۵ و در آذر ماه ۷/۱۳ درصد بود.) کارشناسان علت این امر را نتیجه رکود اقتصاد داخلی و جهانی دانستند. اما دکتر بهمنی، رییس کل بانک مرکزی کاهش نرخ تورم را ناشی از عوامل متعددی چون کنترل نقدینگی، تقویت نظارت در تزریق منابع و مقابله با سفته‌بازی پول عنوان کرده است. پیش از این بهمنی گفته بود: بدون در نظر گرفتن هدفمند کردن یارانه‌ها، به وعده‌های خود در مورد تورم تک رقمی پایبندیم و اگر به هر دلیل نتوانیم این نرخ را تک رقمی کنیم، قطعا آن را تا حدود ۱۰ درصد کاهش خواهیم داد. او متذکر شده بود: در هدفمند کردن یارانه‌ها طی یک مقطع زمانی کوتاه قیمت‌ها بالا می‌رود و بانک مرکزی نمی تواند در آن شرایط تورم را کاهش داده و به کمتر از ۱۰ درصد برساند.

نقدینگی و تورم

اقتصاددانان همواره بر تاثیر حجم نقدینگی بر رشد نرخ تورم اصرار دارند و مهمترین عامل اصلی رشد نرخ تورم در ایران را رشد نقدینگی می‌دانند؛ آمارها نیز نشان می‌دهد که رشد نقدینگی در ایران از سال ۸۷ سیر نزولی گرفت و نرخ تورم نیز از فروردین ماه ۸۸ روند کاهشی پیدا کرد. میزان نقدینگی از سال ۸۳ تا سال ۸۶ به طور کامل سیر صعودی داشته و از حدود ۶۸ هزار میلیارد تومان در سال ۸۳ به ۱۶۴ هزار میلیارد تومان در سال ۸۶ رسید، اما در سال ۸۷ به دلیل اتخاذ سیاست‌های انقباضی بانک مرکزی میزان نقدینگی از ۱۶۴ هزار میلیارد تومان در اسفند سال ۸۶ به ۱۶۱ هزار میلیارد تومان در پایان اردیبهشت ماه سال ۸۷ رسید. درصد رشد نقدینگی نیز از سال ۸۳ تا سال ۸۵ سیر صعودی را طی کرده و از ۲/۳۰ درصد در سال ۸۳ به ۴/۳۹ درصد در سال ۸۵ رسید؛ اما در سال ۸۶ رشد نقدینگی به ۷/۲۷ درصد کاهش یافت و در پایان تیرماه ۸۷ به ۱/۱۸ و در آذرماه سال ۸۸ به ۹/۱۷درصد رسید.

نقدینگی کشور در پایان ۸۸ به ۲ هزار و ۹۷/۳۳۳ هزار میلیارد ریال رسیده که رشدی معادل ۴۴۶ هزار میلیارد ریال داشته است؛ در حالی که در پایان سال ۸۷ حدود ۱.۸۸۷.۱۱۶ هزار میلیارد ریال نقدینگی به ثبت رسید که رشدی معادل ۹/۱۵ داشته است.

مسعود نیلی، کارشناس اقتصادی نیز در مورد رابطه تورم و نقدینگی گفته است: رابطه نقدینگی و تورم یک رابطه لحظه‌ای نیست که اگر نرخ رشد نقدینگی در یک مقطع بالا رفت، میزان تورم هم در همان زمان رشد کند یا اگر نرخ رشد نقدینگی در یک ماه کاهش شدید داشت، بلافاصله تورم کاهش یابد.

در حقیقت میزان و سرعت رشد نرخ تورم یکسان نیست و اصولا اثرات رشد نقدینگی با تاخیر ظاهر می‌شود که این تاخیر وابسته به عوامل دیگری است؛ زمانی که سرعت رشد نقدینگی بالا است، ولی شاخص قیمت‌ها (تورم) به کندی رشد می‌کند و در حقیقت اثر افزایش نقدینگی با تاخیر ظاهر می‌شود به این معنا است که بخشی از کندی رشد تورم مربوط به رشد میزان واردات است. کارشناسان نرخ سود بانکی و کاهش وام‌دهی و گردش پول، نظارت بر موسسات پولی و تثبیت نرخ ارز را علل اصلی کاهش نرخ تورم در سال ۸۸ می‌دانند.