احسان باقری *

برای یک کسب و کار همیشه این سوال مطرح بوده که چگونه می‌توان یک کسب و کار را شناخت؟ تجربه بشری در علوم جدید نشان داد که شکستن یک واقعیت به اجزای تشکیل‌دهنده آن (تفکر تحلیلی) یکی از روش‌های موفق شناخت است. این شیوه‌ای است که علوم مختلف بدان پرداختند و بسیاری از پیشرفت‌های کنونی را رقم زدند. این شکستن می‌تواند پدیده را به اجزایی کوچک‌تر و قابل شناخت تبدیل کند که وقتی به همراه کلیت و روابط میان اجزا مورد ارزیابی قرار می‌گیرد، شناختی صحیح از پدیده به دست می‌دهد. بانک هم به عنوان یک واقعیت از این امر مستثنی نیست؛ اما اجزای تشکیل دهنده بانک چه هستند ؟

قبل از ورود به بحث از استعاره مدد می‌گیرم. استعاره کمک خواهد کرد موضوعات پیچیده در قالب مفاهیم آشنا به صورت ساده با در نظر گرفتن تمام پیچیدگی‌ها انتقال یابد. همان‌گونه که در تیتر مشخص شد، استعاره DNA می‌تواند استعاره مناسبی برای این موضوع باشد. همان‌گونه که همه ما کم و بیش با این پدیده آشنا هستیم. سلول کوچک‌ترین جزء یک موجود است. این سلول‌ها دارای مولکول DNA مشترکی هستند که تمام اطلاعات لازم برای زنده بودن سلول را درخود نگهداری می‌کند. از سوی دیگر این سلول یک سیستم باز است که با محیط خود ارتباط دارد و با آن تبادل و تعامل دارد. پس به نظر می‌رسد این استعاره بتواند ما را در پیگیری داستان یاری رساند.

از یک منظر سلول‌های تشکیل‌دهنده بانک عبارتند از مشتریان، سهامداران، کارکنان و تامین‌کنندگان آن، اما هر کدام از این سلول‌ها که در پیوند با هم قرار دارند خود دارای خصوصیات خاصی هستند که توسط DNA ‌هایشان نگهداری و حفظ می‌شود. مولکول‌های DNA در حقیقت اجزای تشکیل‌دهنده و سازنده موجودیت بانک هستند. در حقیقت اطلاعاتی که برای شناخت این سلول و در نهایت واقعیتی به نام بانک لازم است، به شناخت DNA بستگی دارد.

شناخت موجودیت بانک را از شناخت یک سلول آن به نام مشتری پی‌می‌گیریم. این مشتری دارای سلول‌های مختلفی است که دارای انواع مختلفی هستند. پس نه تنها ما دسته‌ای از سلول به نام مشتری داریم بلکه این سلول‌ها به دلیل داشتن پیوندهایی متفاوت در بین DNA هایشان خصوصیات متفاوتی با هم دارند. حال اولین کار ما شناخت DNA های تشکیل دهنده سلول است. این شناخت راه‌های گوناگونی دارد.

یکی از معمول‌ترین و ساده‌ترین آن فرم‌های تدوین شده برای افتتاح حساب یا تکمیل اطلاعاتشان در خصوص ارائه خدمات است که حاوی اطلاعات مختص هر مشتری به عنوان سلولی منفرد و خاص که نقشی منحصر به فرد در حیات بانک بازی می‌کند؛ اما متاسفانه تا به امروز جدی گرفته نشده است. به عبارتی فرصتی بی‌نظیر که به راحتی از بین رفته است. حال ما با سلول‌هایی مواجهیم که به دلیل آنکه نمی‌دانیم DNA آنها و رمز وجودی آنها چیست نه تنها نمی‌توانیم آنها را به خوبی بشناسیم بلکه حتی از پیش‌بینی رفتارها و خواسته‌های آنها نیز عاجزیم. این امر دلایل مختلفی دارد که مجال این یادداشت اجازه پرداختن به آن را نمی‌دهد. بدیهی است تا وقتی این شناخت صورت نگیرد، نمی‌توان در شناخت موجودیت اصلی بانک قدم‌های جدی و مهمی‌ برداشت. این فرم‌ها برای درج مشخصات DNAها لازم بودند، امروز هم هستند. بنابراین برای شناخت بهتر لازم است که علاوه بر دقت و حساسیت به تکمیل فرم‌های جدید راهی و تلاشی برای تکمیل فرم‌های اطلاعات مشتریان و دیگر سلول‌های چون سهامداران و ... نیز صورت پذیرد تا در پرتو این شناخت بتوان بانکی قدرتمند و سالم داشت. بانکی که تمامی‌اجزای آن شناخته شده و در کنترل‌اند. کارکنان بانک باید در تهیه این فرم‌ها دقت لازم را داشته باشند تا برنامه‌ریزی و پیاده‌سازی برنامه‌های موفق بازاریابی در آینده امکان‌پذیر باشد.

*کارشناس بازاریابی خدمات بانکی

Ehsanbagheri۲@gmail.com