شبکه بانکی تا پایان سال گذشته حدود ۵/۲۳ هزار میلیارد تومان درآمدهای مشاع داشته ‌است. به گزارش ایلنا، تمامی بانک‌ها اعم از دولتی و خصوصی که تعداد آنها بالغ بر ۱۸ بانک است، ‌۲۳ هزار و ۵۶۰ میلیارد تومان درآمد مشاع کسب کردند که سهم بانک پس از کسر سود سپرده‌های سرمایه‌گذاری به ۹هزار و ۴۳۶ میلیارد تومان می‌رسد.

درآمدهای مشاع به درآمدهایی گفته می‌شود که بانک از محل پرداخت تسهیلات به دست می‌آورد. تمامی درآمد کسب شده از این محل سهم بانک‌ها نیست، زیرا باید سود سپرده‌های سرمایه‌گذاری نیز از آن کسر شود. آنچه باقی می‌ماند سهم بانک از محل دریافت سود تسهیلات پرداختی است که به درآمدهای مشاع معروف است. به دیگر بیان بانک‌ها حدود ۵/۲۳ هزار میلیارد تومان از محل پرداخت تسهیلات درآمد کسب کرده‌اند که پس از کسر سود سپرده‌گذاران، آنچه باقی می‌ماند سهم بانک است که این رقم تا پایان سال ۸۷ بالغ بر ۴/۹ هزار میلیارد تومان می‌شود.

بررسی عملکرد بانک‌ها که در گزارش عملکرد نظام بانکی کشور در سال ۱۳۸۷ در بیستمین همایش بانکداری اسلامی آورده شده نشان می‌دهد که از ۱۱ بانک دولتی، رشد درآمدهای مشاع هفت بانک در سال ۸۷ نسبت به سال قبل از آن کاهش یافته است. بانک‌هایی که در این گروه قرار می‌گیرند، بانک‌های ملی، سپه، تجارت، پست‌بانک، کشاورزی، مسکن و صنعت و معدن هستند، بقیه بانک‌های دولتی که روند رشد درآمدهای مشاع آنها مانند سال‌های گذشته بوده بانک‌های صادرات، ملت، رفاه کارگران و توسعه صادرات هستند.

در بانک‌های خصوصی وضعیت رشد درآمدهای مشاع برخلاف آن چیزی است که اغلب بانک‌های دولتی تجربه کرده‌اند. رشد درآمدهای مشاع تمامی هفت بانک خصوصی مانند روال سابق بوده و کاهش نیافته است.

بررسی وضعیت بانک‌ها از نظر درآمدهای مشاع نشان می‌دهد بانک‌های ملی، صادرات و ملت بیشترین درآمد مشاع را در سال۸۷ کسب کرده‌اند. میزان این درآمد در این بانک‌ها به ترتیب ۳/۳، ۷/۲ و ۵/۲ هزار میلیارد تومان است، اما سهم این بانک‌ها به ترتیب حدود ۲۱/۱ و ۲۹/۱ هزار میلیارد تومان و ۹۶۵ میلیارد تومان بوده و بقیه درآمدهای مشاع به عنوان سود به سپرده‌گذاران پرداخت شده است.

در بانک‌های خصوصی بیشترین درآمد مشاع به بانک پارسیان به میزان ۸/۲ هزار میلیارد تومان تعلق دارد، این بانک پس از کسر سود سپرده‌های سرمایه‌گذاری به میزان ۶۲۸ میلیارد تومان کسب کرده است. پس از این بانک، بانک اقتصادنوین بیشترین درآمد مشاع را به میزان ۵/۱ هزار میلیارد تومان کسب کرده که حدود ۴۱۶ میلیارد تومان سهم بانک بوده و بقیه به عنوان سود به سپرده‌گذاران پرداخت شده‌ است.

بانک پاسارگاد سومین بانک دارنده بیشترین درآمدهای مشاع در حلقه بانک‌های خصوصی است. درآمد مشاع این بانک تا پایان سال ۸۷ حدود ۱/۱ هزار میلیارد تومان بوده که پس از کسر سود سپرده‌گذاران، سهم بانک ۲۳۹ میلیارد تومان بوده است.

کارشناسان بانکی معتقدند، ‌کاهش رشد درآمدهای مشاع در سال ۸۷ در مقایسه با سال قبل به دلیل قفل شدن منابع بانکی صورت گرفت. بدین معنی که بانک‌ها منابع قابل ملاحظه‌ای نداشتند تا اقدام به پرداخت تسهیلات کنند در نتیجه درآمدهای مشاع یا سود دریافتی از محل پرداخت تسهیلات بانک‌‌ها کاهش یافت. همچنین برخی بانک‌ها به ویژه بانک‌های دولتی، به دلیل اجرای سیاست‌های دستوری در خصوص کاهش نرخ سود به ۱۲ درصد و الزام آنها به پرداخت تسهیلات با این نرخ سود،‌ نتوانستند درآمدهای مشاع خود را مانند روال سال‌های قبل افزایش دهند. شکاف میان سود تسهیلات و سپرده‌ها نیز به این قضیه دامن زد بنابراین بانک‌ها مجبور شدند سود بیشتر به سپرده‌گذاران پرداخت کنند.

همین امر سهم بانک از درآمدهای مشاع را کاهش داد. از طرفی، مطالبات معوق شبکه بانکی نیز به صورت غیرمستقیم بر کاهش درآمدهای مشاع تاثیرگذار است. در حال حاضر مطالبات معوق شبکه بانکی چنان‌که بهمنی، رییس کل بانک مرکزی اعلام کرد، به ۴۰ هزار میلیارد تومان رسیده و در نتیجه ۴۰ هزار میلیارد تومان از منابع بانک‌ها که می‌توانست صرف تسهیلات‌دهی شود از گردونه خارج شد، بنابراین بانک‌ها از پرداخت ۴۰ هزار میلیارد تومان منابع تحت عنوان مطالبات معوق محروم شدند؛ منابعی که می‌توانست صرف تسهیلات‌دهی شود و درآمد مشاع بانک‌ها را افزایش دهد. در آخر ذکر این نکته ضروری است که باز هم سیاست‌های دستوری منجر به رخدادی دیگر شد و آن کاهش درآمدهای مشاع و کاهش سهم بانک از محل این درآمدها است.