وثایق سخت‌گیرانه و فراقانونی که بانک‌ها برای ارائه تسهیلات ازدواج به متقاضیان تحمیل می‌کنند، آیا از تمایل نداشتن بانک‌ها برای ارائه این تسهیلات حکایت دارد؟ به گزارش ایسنا با اینکه در بخشنامه بانک مرکزی به صراحت آمده است که وثیقه‌ها سهل تعیین شده، اما در چند ماه اخیر بانک‌ها شرایط سخت‌تری را در نظر می‌گیرند.

در بخشنامه بانک مرکزی یکی از موارد زیر به تشخیص بانک مربوط از شرایط ضامنان است، اما می‌توان گفت، این بخشنامه تقریبا اجرا نمی‌شود و بانک‌ها شرایط بسیار سخت‌گیرانه‌تری را به متقاضیان تحمیل می‌کنند.

محمود بهمنی ـ رییس‌کل بانک مرکزی ـ هم با تایید اینکه در برخی موارد وثیقه‌های بیشتری گرفته می‌شود، می‌گوید: سیستم ثبت‌نام و ارائه تسهیلات ازدواج بانک مرکزی و نظام بانکی یکپارچه است و برای ارائه تسهیلات ازدواج بانک‌ها نباید چک یا سفته دریافت کنند و تنها ضمانت یک یا دو ضامن کافی است، البته لازم نیست که ضامن حتما کارمند رسمی باشد، این موارد به بانک‌ها اعلام شده است و آنها باید رعایت کنند.

۱ـ چنانچه متقاضی، کارمند رسـمی یا پیمانی دولت، نیروی نظامی و انتظامی، نهادها و موسسات عمومی (نظیر شهرداری‌ و بنیاد، کمیته امداد، هلال‌احمر) باشد، ارائه گواهی تعهد کسر اقساط از سازمان مربوطه به همراه ارائه فــیش حقوق و حکم کارگزینی، در صورتی که مانده حقوق نامبرده کفایت کند، نیازی به اخذ ضامن نیست.

۲ـ ضمانت یک نفر کارمند رسمی، پیمانی، بازنشسته دولت، نیروی نظامی و انتظامی، نهادها و مـوسسات عمومی (نظیر شهرداری‌ و بنیاد، کمیته امداد، هلال‌احمر)، کارگر یا کارمند شرکت‌های تولیدی صنعتی بزرگ و فعال، با ارائه آخرین فیش حقوقی و حکم کارگزینی، بدون ارائه گواهی کسر اقساط.

۳ـ ضمانت یک نفر کاسب دارای پروانه کسب که در زمان اعطای تسـهیلات دارای فعالیت اقتصادی دایر باشد.

۴ـ ضمانت یک نفر دارنده حساب جاری فعال و خوش‌حساب که به تایید و تشـخیص شعبه پرداخت‌کننده رسیده باشد.

۵ـ در مورد متقاضیان تسهیلات در مناطق روستایی، ضمانت یک نفر ساکن روستا که اهلیت و صلاحیت وی از سوی شورای اسلامی روستا تایید شود (ممهور به مهر شورا).

این موارد که برای تسهیل در دریافت وام ازدواج از سوی بانک مرکزی تعیین شده، شرایط نسبتا آسانی را پیش روی متقاضی قرار می‌دهد، اما یک زوج جوان که برای دریافت این وام به یکی از شعب بانک تجارت مراجعه کرده‌اند این‌گونه توضیح می‌دهند: «از ما دو ضامن یکی دارای پروانه کسب و یکی کارمند رسمی دولت که دارای حساب در بانک تجارت باشند، خواسته‌اند».این زوج جوان اضافه می‌کنند: «از خیر گرفتن وام به خاطر اینکه ضامن نداریم گذشتیم!»همچنین محمودرضا خاوری ـ مدیرعامل بانک ملی ایران ـ در پاسخ به سوالی درباره سلیقه‌ای عمل کردن روسای شعب در مورد پرداخت وام ازدواج و اخذ وثایقی غیر از آنچه در شرایط آمده اظهار می‌کند: مدیران شعب به هیچ وجه حق ندارند سلیقه‌ای عمل کنند. آنچه به صورت دستور‌العمل به بانک‌ها ابلاغ می‌شود باید ملاک عمل در تصمیم‌گیری‌های شعب باشد.

کارشناسان بانکی معتقدند هنگامی که منابع کم است، به هر حال هر بانکی سعی دارد سیستم خروج منابع را کنترل کند. از سوی دیگر به گفته بسیاری از متقاضیان دریافت وام ازدواج، زمان اخذ این وام بسیار فراتر از زمانی است که در پایگاه اطلاع‌رسانی توضیح داده شده است.

در توضیحات سایت آمده است که پس از ثبت‌نام ظرف سه تا چهار روز پس از شعبه عامل اعطای وام ازدواج معرفی می‌شود و متقاضی پس از مراجعه به شعبه معرفی شده در ظرف ۱۲ روز، با به همراه داشتن مدارک لازم می‌تواند وام را دریافت کند. اما یک زوج جوان که به یکی از شعب بانک ملت مراجعه کرده‌اند، می‌گویند: «شعبه عامل پس از یک ماه معرفی شد و در این شعبه دو ماه است که به دنبال وام چهار میلیونی می‌دویم!»با این وجود عملکرد برخی بانک‌ها هم قابل قبول است؛ پیمان نوری ـ مدیرعامل بانک رفاه کارگران‌ـ در این‌باره می‌گوید: بانک رفاه بخشنامه بانک مرکزی را اجرا می‌کند و تضامینی بیشتر از آن نمی‌خواهد.

او تاکید می‌کند: تسهیلات ازدواج بانک رفاه را تسهیلات قرض‌الحسنه یک روزه نامگذاری کرده‌ایم و بخشنامه کرده‌ایم، اگر کسی وارد بانک شد و مدارکش مشکلی نداشت تا ظهر باید پرداخت آن انجام شود.

این روزها وعده‌هایی به گوش می‌رسد که قرار است وام‌های ازدواج به پنج میلیون تومان برسد و حتی رییس‌کل بانک مرکزی هم تا حدی این موضوع را تایید کرد، اما اگر ادعاهای بانک مبنی بر نبود منابع صحیح باشد باید دید منابع جدید از کجا تامین شود.

پس از راه‌اندازی سیستم یکپارچه بانک مرکزی امیدها برای سامان یافتن ارائه این تسهیلات شدت گرفت. پیگیری‌های خبرنگار ایسنا نیز نشان می‌دهد که با وجود راه‌اندازی سایت http://ve.cbi.ir برای ثبت‌نام زوج‌های جوان، اما پرداخت وام ازدواج هنوز درگیر مشکلات قبلی است.