یک کارشناس بانکی با اشاره به فراتر رفتن رقم مطالبات معوق بانک‌ها از ۳۵‌هزار میلیارد تومان گفت: رتبه‌بندی درست مشتریان می‌توانست از مطالبات جلوگیری کند.

محمد واعظ در گفت‌وگو با باشگاه خبری «توانا» با اشاره به وضعیت مطالبات معوق سیستم بانکی، آن‌ها را در قالب ۲ مجموع ارقام دانست و اظهار داشت: دسته اول از مطالبات بانکی مربوط به ارقامی است که بر اساس تعاریف بانکی محاسبه و منتشر می‌شود.

هم‌اکنون این رقم بیش از ۳۵‌هزار میلیارد تومان است، ولی در مقابل مجموعه آمارهایی است که بر مبنای ضابطه هر نوع به تعویق افتادن بدهی‌های وام‌گیرندگان وجود دارد که این رقم نسبت به تعاریف بانکی حدود ۲۰‌درصد بیشتر است.

بلوکه شدن منابع با رشد مطالبات معوق بانک‌ها

وی افزود: مطالبات معوق از یک طرف باعث بلوکه شدن منابع بانکی شده و قدرت اعطای مجدد تسهیلات و همچنین منابع بانکی را محدود یا به شدت محدود می‌کند.

این کارشناس بانکی به آثار فرهنگی منفی ناشی از افزایش مطالبات معوق اشاره و تصریح کرد: پیام فرهنگی منفی برای وام گیرندگان به این معنی است که آنها سعی در تاخیر یا عدم پرداخت اقساط وام خود به جای سعی در برقراری روابط مالی بلند‌مدت با بانک می‌کنند.

مطالبات معوق باعث روی آوردن مردم به بی‌انضباطی اقتصادی

وی گفت: پیام غیر‌مستقیم بالا رفتن حجم مطالبات معوق، روی آوردن بی‌انضباطی، اقتصادی و مالی از طرف دریافت‌کنندگان تسهیلات است.

به گفته واعظ، ممکن است شرایط مشتری به گونه‌ای باشد که منافع کوتاه مدت را به منافع بلند‌مدت ترجیح دهد و عدم بازپرداخت به موقع تسهیلات را به مناسبات مالی بلند‌مدت با بانک ترجیح دهند، زیرا وی احساس می‌کند بانک فاقد نظام رتبه‌بندی موثر مشتری است.

واعظ تصریح کرد: سرازیر شدن منابع بانکی در قالب طرح‌های زود بازده باعث تشدید مطالبات معوق شده است، هرچند این قضاوت کاملا منتفی نیست، اما عمیق نیست.

به گفته وی، باید توجه داشت به دلیل اینکه بانک از رانت ناشی از خلق پول بهره می‌گیرد، باید کارکرد اجتماعی داشته باشد و برای ایجاد اشتغال به خصوص در مناطق ضعیف تسهیلات پرداخت شود.

رتبه بندی درست مشتریان می‌توانست از مطالبات جلوگیری کند

این کارشناس بانکی با بیان اینکه در یک نگرش عمیق نظام رتبه‌بندی اعتباری صنعت بانکداری متمرکز به روش‌های بوروکراتیک و شکلی است، تصریح کرد: بنابر دلیل مذکور اسناد جایگاه زیادی در وثایق دارند، در حالی که اگر نظام بانکی می‌توانست رتبه‌بندی اعتباری موثر اعمال نماید و آن را در خصوص مشتریان به اجرا برساند با مشکل فعلی مطالبات معوق مواجه نمی‌شد.

وی ضمن اشاره به اینکه بازپرداخت وام‌هایی به جز وام‌های در چارچوب طرح‌های اشتغال زا با مشکل مطالبات معوق رو به رو هستند، اظهار داشت: باید سازمان‌دهی در بخش پرداخت تسهیلات بانک‌ها مورد ارزیابی عمیق قرار می‌گرفت تا از مشکلات احتمالی جلوگیری شود.

احتمال ورشکستگی اقتصادی بانک‌های کشور

واعظ در ادامه به احتمال ورشکستگی بانک‌ها ناشی از افزایش مطالبات معوق اشاره کرد و گفت: دو ‌نوع ورشکستگی وجود دارد که یکی به معنای اقتصادی و دیگری به معنای حسابداری است و افزایش رقم مطالبات معوق ممکن است به ورشکستگی اقتصادی ختم شود.

وی گفت: افزایش رقم مطالبات معوق لزوما به معنای ورشکستگی حسابداری نیست و بانک با دریافت تسهیلات جدید از بانک مرکزی می‌تواند مشکل حسابداری بانک را در کوتاه مدت در خصوص برقرار کردن عدم تراز نقدینگی و مدیریت ریسک نقدینگی برطرف کند.

این کارشناس بانکی ممنوع‌الخروج کردن را تنها در مواردی از پرونده‌ها برای وصول مطالبات معوق موثر دانست و تصریح کرد: راهکارهای قضایی جزئی از بسته راهکارهای وصول مطالبات معوق است.