بانکداری الکترونیکی شد قبض‌های پرداختی روی دست مردم ماند!
بسیاری از بانک‌ها با تبلیغات فراوان خبر از آغاز «بانکداری الکترونیکی» داده و مردم را به پرداخت قبض‌های مربوط به خدمات عمومی‌از طریق‌اینترنت یا عابر بانک‌ها فرا می‌خوانند. در حالیکه زمینه استفاده هیچ یک از موارد یاد شده در کلانشهرها محقق نشده و قبض‌ها روی دست مردم مانده است.
به گزارش خبرگزاری مهر، بانکداری الکترونیک و تحقق آن از جمله برنامه‌های دولت در سال‌های گذشته بوده است و به رغم انجام پیشرفت‌های مناسب در‌این خصوص به دلیل فراهم نبودن زیرساخت‌ها، هدف بانکداری الکترونیک به طور کامل محقق نشده است.
در بررسی عوامل عدم موفقیت صد درصدی‌این طرح می‌توان به نداشتن آمادگی افراد جامعه برای اجرای‌این برنامه مهم اشاره کرد. در جامعه ما شمار زیادی از افراد وجود دارند که به دلیل کم سوادی، بی سوادی یا نداشتن مهارت استفاده از کامپیوتر و سیستم‌های الکترونیک خودکار نمی‌توانند از خدمات الکترونیکی بانک‌ها بهره مناسب ببرند و در‌این خصوص دچار مشکل شده‌اند.
پس از آنکه اعلام شد مشتریان سیستم بانکی از‌این پس باید برای پرداخت کلیه قبوض (آب، برق، گاز، تلفن و تلفن همراه) خود از عابر بانک، تلفنبانک یا از طریق‌اینترنت اقدام کنند، بهترین گزینه‌ای که شاید دسترسی به آن برای اکثر قریب به اتفاق مردم راحت تر بود عابربانک یا همان دستگاه‌های خودپرداز بود؛ اما نکته جالب توجه‌این است که گرچه با انجام‌این کار انتظار می‌رفت از ازدحام داخل شعب بانک‌ها کاسته شود و انجام امور بانکی به سهولت انجام شود، ولی طی روزهای اخیر به وضوح دیده می‌شود که ازدحام و شلوغی به دستگاه‌های خودپرداز یا پایانه‌های فروش منتقل شده است.
سرعت پایین‌اینترنت و نبود آموزش از جمله مشکلات شهروندان
یک شهروند در‌این خصوص به خبرنگار مهر در کرج گفت: من به عنوان کسی که در شغلم با اینترنت سرو کار دارم و هم در خانه و هم در محل کار اینترنت پرسرعت دارم، موفق نشدم از طریق اینترنت قبوض خود را پرداخت کنم.
مهناز میرزایی افزود: من به دلیل نداشتن اطلاعات و آموزش کافی در‌این خصوص همچنین راهنمایی نامناسب از سوی بانک زمان زیادی را پای‌اینترنت از دست دادم.
وی تاکید کرد: سرعت پایین‌اینترنت برای انجام عملیات بانکی از دیگر مشکلات است، ضمن‌اینکه در عملیات پرداخت قبوض بعد از دسترسی به شبکه بانک متبوعم که به سختی هم بالا آمد، بانک از من user , pass می‌خواست که نمی‌دانستم‌این موارد در‌اینجا چه مفهومی‌دارد و پس از تحقیق و مراجعه مجدد به بانک و یک ساعت معطلی در بانک و بی‌اطلاعی برخی کارمندان در نهایت یکی از کارمندان گفت: من خودم هم دقیق
در جریان نیستم.
میرزایی ادامه داد: در نهایت پس از گرفتن اطلاعات لازم در شرایطی که سایت بانک مورد نظر بالا نمی‌آمد و تنها چندساعت تا پایان مهلت پرداخت، زمان باقی بود، در ساعت ۲۳ و۳۰ به یکی از عابربانک‌ها رفته و موفق به پرداخت قبض خود شدم.
سیروس معظمی‌یکی دیگر از شهروندان نیز به خبرنگار مهر گفت: هر بار برای پرداخت قبوض به دلیل کمبود وقت و عدم دسترسی به‌اینترنت به
کافی نت می‌روم و با پرداخت‌هزار تومان به کافی‌نت قبض خود را پرداخت می‌کنم.
یعقوب بابایی ۶۵ ساله نیز به خبرنگار مهر گفت: من بازنشسته و دارای دیپلم قدیم هستم و با دردهای عضلانی باید در صف‌های شلوغ بایستم، در حالی که کار با این دستگاه را نیز بلد نیستم و در بیشتر مواقع با مشکل مواجه می‌شوم.
وی افزود: همه فرزندانم ازدواج کرده‌اند، ولی من باید برای پرداخت قبض‌هایم به آنها مراجعه کنم، در حالی که در گذشته تمامی قبض‌ها و امور بانکی آنها را نیز من انجام می‌دادم.
اگر چه گفته می‌شود این تصمیم مسوولان بانکی کشور با هدف ترویج بانکداری الکترونیکی و اهداف دیگری همچون کاهش ترافیک و صرفه‌جویی در مصرف انرژی یا حتی صرفه‌جویی در زمان و هزینه اتخاذ شده است، جدا از ناکافی بودن تعداد خودپردازها و با توجه به مشکلات عدیده‌ای که بسیاری از دستگاه‌های عابربانک در هنگام سرویس دهی به مشتریان به همراه دارند، تحقق این هدف را با مشکل مواجه کرده است.
تعداد خودپردازها متناسب با جمعیت نیست
اختلالات موجود در دستگاه‌ها و کم بودن تعداد دستگاه‌های خودپرداز سردرگمی‌ها و مشکلات زیادی را نیز برای استفاده‌کنندگان به همراه داشته است. مشکل از آنجا آغاز می‌شود که با توجه به‌اینکه معمولا برخی از قبوض با فاصله زمانی‌اندکی برای مشتریان ارسال می‌شود و در نتیجه از لحاظ مهلت پرداخت نیز زمان‌ها تقریبا نزدیک به هم است؛ لذا شاهد هجوم مردم جهت پرداخت قبوض و در نتیجه ایجاد صف‌های طویل در مقابل دستگاه‌های خودپرداز خواهیم بود.
این در صورتی است که عابربانک‌ها دچار اختلال یا قطعی شبکه نباشند و مشتریان بتوانند سرانجام پس از مدتی در نوبت ماندن و صرف وقت خدمات مورد نظر خود را دریافت کنند و البته باید توجه داشت، یکی از اهداف اولیه این کار صرفه‌جویی در وقت بوده است، اما نگاه دیگری که به این موضوع می‌توان داشت‌این است که مشتری پس از مدتی در صف ماندن بنا به دلایلی نتواند از خودپرداز استفاده کند و در نتیجه یا به عابر بانک دیگری مراجعه خواهد کرد یا اینکه مجبور به پرداخت به شیوه قبلی و از طریق بانک‌هایی که قبوض را می‌پذیرند و در ازای پرداخت کارمزد می‌گیرند، می‌شود.
تحقق کامل بانکداری الکترونیک نیازمند فرهنگسازی
آنچه که مسلم است؛ این است که بانکداری الکترونیک در صورتی که تمامی‌زیرساخت‌ها و فرهنگ‌سازی‌های لازمه اجرای آن فراهم باشد، می‌تواند نقش موثر و به‌سزایی در سیستم بانکی و کاهش مراجعات به بانک‌ها و حتی کاهش زمان مشتریان داشته باشد و چه بسا مشتریان با صرف زمانی‌اندک به راحتی بتوانند از خدمات بانکداری الکترونیک بهره مند شوند. یک کارشناس مسائل بانکی در گفت‌وگو با خبرنگار مهر در کرج اظهار داشت: متاسفانه هنوز بسیاری از مردم نسبت به کارت‌های عابربانک نظر مساعدی ندارند که از دو دلیل عمده ناشی می‌شود؛ نخست‌اینکه دستگاه‌های خودپرداز در بیشتر موارد ناکارآمد هستند و قادر به سرویس‌دهی به مشتریان بانک‌ها نیستند و امنیت این سیستم‌ها نیز مورد تردید است، دوم عدم آشنایی چگونگی استفاده از‌این سیستم‌هاست.
علی کاظمی‌افزود: مشاهده صف‌های طویل در مقابل عابر بانک‌ها با توجه به حجم جمعیت و میزان مبادلات بانکی نشان می‌دهد که تعداد خودپردازها با تعداد مراجعه کنندگان یا حتی تعداد کارت‌های اعتباری تناسب چندانی ندارد.
وی خاطرنشان کرد: استفاده ناقص و ناهمگون بانک‌های دولتی و خصوصی از ابزار و فناوری‌های مدرن ارتباطات، گرچه مشکلاتی را برای کاربران به وجود می‌آورد، اما امید آن می‌رود که با بسترسازی مناسب در جامعه و هماهنگی بیشتر بین این بانک‌ها در روند تحقق بانکداری الکترونیک بهبودی حاصل شود. کاظمی‌بیان داشت: در‌این میان هنوز خدمات پیشرفته بانکی در دنیا هستند که در‌ایران به آنها توجهی نشده است و بهبود خدمات ارائه شده فعلی و ارائه بهتر خدمات نوین الکترونیکی و اینترنتی گزینه‌ای است که باعث تحول عظیمی‌در رونق گرفتن سیستم بانکی و حرکت سریع تر آن در رسیدن به ایستگاه بانکداری الکترونیکی می‌شود.
تعداد دستگاه‌های خودپرداز در‌ایران یک دهم استاندارد جهانی
سیستم بانکی‌ایران هنوز به قلم و کاغذ متکی است و عده زیادی از شهروندان هنوز قادر نیستند از طریق بانکداری الکترونیکی مبالغ قابل توجهی پول را نقل و انتقال دهند، به عقیده کارشناسان، استفاده از کارت‌های الکترونیک بدون اصلاح اساسی سیستم بانکی و‌ایجاد بسترهای مورد نیاز نظیر آموزش افراد جامعه، خطوط ارتباطی مطمئن و پرسرعت، گسترش انواع کارت‌های الکترونیکی اعتباری و غیراعتباری و افزایش دستگاه‌های کارتخوان در مراکز خرید عملی نیست و در صورت فراهم نبودن زیرساخت‌های مناسب مردم حاضر نمی‌شوند اسکناس‌های رنگارنگ را با کارت عوض کنند.
با وجود رشد و توسعه کمی‌دستگاه‌های خودپرداز بانکی در ایران، در حال حاضر تعداد این دستگاه‌ها برای ارائه خدمات در مقایسه با کشورهای در حال توسعه قابل تامل است. بر مبنای استانداردهای جهانی، به ازای هر یک‌هزار نفر یک دستگاه خودپرداز(ATM) در کشورهای توسعه‌یافته وجود دارد.
این میزان در بعضی کشورهای اروپای غربی تا هر ۶۰۰ نفر به یک دستگاه ATM رسیده است، در حالی که‌این نسبت در کشور به ازای هر ۱۰هزار نفر یک دستگاه خودپرداز است. بنابراین مشاهده صف‌های طویل عابربانک، کمبود موجودی در دستگاه‌ها و خرابی و نقص فنی دستگاه‌های خودپرداز در‌ایران دور از ذهن نیست و به اعتقاد کارشناسان، اگر نسبت کارت پرداخت به دستگاه خودپرداز بین دوهزار تا دوهزار و ۵۰۰ باشد، منطق معقول بانکداری الکترونیک رعایت شده و با رشد آن، احتمال ایجاد اوضاع نامطلوب و بی کیفیت شبکه بانکداری الکترونیک افزایش می‌یابد.
به نظر می‌رسد به دلیل نبود بسترهای کافی در جامعه در جهت تحقق کامل بانکداری الکترونیک باید علاوه بر فرهنگسازی و بسترسازی مناسب و آموزش افراد جامعه با تقویت زیرساخت‌های فیزیکی از قبیل سرعت اینترنت و افزایش دستگاه‌های خودپرداز و بالا بردن ضریب امنیتی سیستم خدمات الکترونیک بانکی و... بخشی از مشکلات موجود را رفع کرده و مردم را ترغیب به استفاده مناسب و راحت‌تر از خدمات الکترونیک بانک‌ها کرد.
ارسال نظر