فاطمه بهادری - بانک مرکزی به موسسات مالی‌واعتباری نسبت به رعایت ابلاغیه نرخ سودسپرده‌ها هشدار داد.

بانک مرکزی در تازه‌ترین بخشنامه خود که به موسسات مالی‌واعتباری ارسال کرد: خواستار ارائه گزارش درخصوص اقدامات انجام شده برای کاهش نرخ سود سپرده‌ها و تطبیق آن با نرخ‌های ابلاغی بانک مرکزی شده است.

بانک‌های دولتی و خصوصی ملزم به اجرای بخشنامه یکسان‌سازی نرخ سود سپرده‌های بانک مرکزی هستند، در حالی که موسسات مالی‌واعتباری با این استدلال که امکان ارائه برخی خدمات از جمله افتتاح حساب جاری برایشان مقدور نیست، بیش از نرخ‌های مصوب به سپرده‌گذاران خود سود می‌پردازند.

بانک مرکزی نیز این اقدام موسسات را موجب جابه‌جایی سپرده‌ها از بانک‌ها به سمت موسسات مالی‌واعتباری به جهت نرخ‌های بالای سودشان می‌داند.

بخشنامه بانک مرکزی با تاکید‌بر اجرای یکسان‌سازی نرخ سود، از موسسات مالی واعتباری خواسته است تا گزارشی از نرخ‌های پرداختی خود را ارائه دهند.

در این میان برخی موسسات با تاکیدبر اینکه نرخ‌های ابلاغی بانک مرکزی برایشان صرف نمی‌کند، درخواست خود را همراه با توجیهات مالی برای افزایش نرخ سود به بانک مرکزی ارائه داده‌اند که تا به حال پاسخی از این بانک دریافت نکرده‌اند.

براین اساس نرخ‌های موسسات فوق تابع بخشنامه‌های بانک مرکزی نبوده و بر اساس شرایط بازار اعمال می‌شود.

براساس ماده پنج بسته سیاستی - نظارتی بانک مرکزی پرداخت سودبه سپرده‌های سرمایه‌گذاری توسط بانک در طول دوره سپرده‌گذاری براساس نرخ سود علی‌الحساب سالانه برای سپرده‌های سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت بیشتر از یک ماه وکمتر از چهار ماه ۹ درصد است.

نرخ سود سپرده‌های سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت چهار ماه تا کمتر از یک سال، ۱۲درصد است. نرخ سود سرمایه‌گذاری‌های یک تا پنج ساله نیز به ترتیب ۵/۱۴، ۵/۱۵، ۱۶، ۱۷ و ۵/۱۷درصد مشخص شده است.

اما این نرخ‌ها قطعی نیستند و بنابر تبصره یک این ماده نرخ سود قطعی سپرده‌های بانکی در قالب عقود اسلامی براساس سود‌آوری بانک‌ها در پایان دوره پس از حسابرسی عملیات مالی آنها و تایید آن توسط بانک‌مرکزی تعیین و تسویه خواهد شد.

بنابراین بانک‌ها می‌توانند با اعلام سودآوری به بانک مرکزی درخواست خود برای افزایش نرخ‌های سود به این بانک ارائه دهند.

مسوولان بانک مرکزی نیز وعده داده‌اند که در اسرع وقت به درخواست بانک‌ها پاسخ خواهند داد.

از آبان ماه سال گذشته تا به حال که بانک مرکزی یکسان‌سازی نرخ سود در بانک‌ها را الزامی کرد، چند بخشنامه نیز برای موسسات درخصوص الزامشان به رعایت این دستورالعمل فرستاده است.

شرایط ناظر بر فعالیت موسسات

موسسات مالی‌واعتباری که باید دستورالعمل یکسان‌سازی نرخ سود سپرده‌هارا رعایت کنند، ملزم به رعایت برخی اصول دیگر از جمله سرمایه اولیه و رعایت مقررات ناظر بر فعالیت‌هایشان هستند تا مجوز‌های نهایی خود را دریافت کنند.

پس از کم شدن سرمایه اولیه این موسسات از ۱۵۰میلیارد تومان به یکصد میلیارد تومان، شرط تامین سرمایه اولیه نیز اندکی تعدیل شد تا موسسات بیشتری توان اخذ مجوز از بانک مرکزی را داشته باشند.

همچنین بر اساس مقررات ناظر بر تاسیس و شیوه فعالیت، موسسات اعتباری غیربانکی، موسسات اعتباری می‌توانند منابع مالی مورد نیاز خود را به طرقی همچون قبول سپرده‌های قرض‌الحسنه پس‌انداز، سرمایه‌گذاری مدت‌دار، انتشار اوراق مشارکت و اوراق مشابه، انتشار اوراق قرضه قرض‌الحسنه و دریافت تسهیلات از اشخاص حقیقی و حقوقی تامین کنند.

همچنین افتتاح حساب جاری یا حساب‌های دیگری که وجوه آن با چک یا وسایل مشابه قابل نقل‌وانتقال است، توسط موسسات اعتباری ممنوع است.

همچنین در ماده ۲۹ این مقررات نیز آمده که برای حسن اجرای نظام پولی و اعتباری کشور، موسسات اعتباری مکلفند، سپرده قانونی در قبال انواع سپرده‌های دریافتی خود را به میزانی که شورای پول و اعتبار تعیین می‌کند، نزد بانک مرکزی تودیع کنند.

در عین حال انواع نرخ سود سپرده‌ها، تسهیلات، کارمزدها و همچنین جوایز خود را که بانک مرکزی طبق ضوابط مصوب شورای پول و اعتبار تعیین می‌کند، رعایت کنند.

در ماده چهار دستورالعمل اجرایی تاسیس، فعالیت و نظارت بر شرکت‌های تعاونی اعتبار بانک مرکزی نیز حداقل مبلغ سرمایه و تعداد عضو شرکت در بدو تاسیس به ترتیب ۱۰۰میلیون ریال و ۵۰‌نفر است.