دنیای اقتصاد- در این طرح، بانک مسکن، وثایق ملکی‌ را که از بابت تسهیلات مسکن در رهن خود دارد، در اختیار سازمان ناشری قرار می‌دهد و این سازمان ناشر یا انتقال‌دهنده در قبال ارزش اسناد در اختیار خود، اوراقی را تحت عنوان اوراق رهنی منتشر کرده و با نرخ سود مشخصی در بورس عرضه می‌کند. جزئیات طرح بازار رهن ثانویه مسکن

فاطمه بهادری

در حال حاضر بحث تامین منابع مالی بانک‌ها در غیاب خزانه بانک مرکزی یکی از اولویت‌های سیاست‌گذاری‌های پولی و مالی کشور است.

طرح بازار رهن ثانویه یکی از راه‌حل‌های جدید در کنار جذب منابع سپرده، انتشار اوراق مشارکت و افزایش سرمایه بانک‌ها و ... است. با توجه به نیاز کشور به تامین مسکن مورد نیاز و کمبود منابع بانک مسکن، این طرح برای تامین مالی بخش مسکن در آینده‌ای نزدیک در سیستم بانکی کشور اجرا خواهد شد.

در این طرح بانک مسکن، وثایق ملکی‌ای که از بابت تسهیلات مسکن در رهن خود دارد را در اختیار سازمان ناشری قرار می‌دهد. این سازمان ناشر یا انتقال‌دهنده در قبال ارزش اسناد در اختیار خود، اوراقی را تحت عنوان اوراق رهنی منتشر کرده و با نرخ سود مشخصی در بورس عرضه می‌کند. متقاضیان نیز می‌توانند اوراق فوق را با نرخ مشخصی از بورس تهیه کنند.

براساس پیش‌بینی‌های اولیه، نرخ سود این اوراق بالاتر از اوراق مشارکت و سررسید آن ۵ساله خواهد بود. وزارت امور اقتصادی و دارایی و سیستم بانکی کشور در حال بررسی این طرح هستند و انتظار می‌رود تا پایان سال بازار رهن ثانویه اجرا شود.در حال حاضر مقدمات طرح بازار رهن ثانویه انجام شده و مذاکرات با سازمان بورس پیگیری می‌شود.

پس از این مرحله فراخوانی برای مشخص شدن سازمان ناشر اعلام می‌شود. همه سازمان‌های سرمایه‌گذار می‌توانند در این فراخوان شرکت کنند. در مرحله اول این طرح، بانک‌های مسکن و ملی به ترتیب ۱۰هزار و ۵هزار میلیارد ریال از مانده تسهیلاتشان را به این طرح اختصاص می‌دهند.

مزایا و تجربیات جهانی طرح

به هر حال یکی از نیازهای جدی و مهم جامعه، تامین بخش مسکن است و عملا با توجه به محدودیتی که بانک‌ها از بابت تامین منابع مالی دارند ضرورت پرداختن به این اوراق بیش از پیش مشهود است. این طرح در کشورهای توسعه‌یافته به خصوص آمریکا دارای کارنامه موفقی در تامین منابع مالی مورد نیاز است.

برای اوراق‌بهادار رهنی ۱۰مزیت برشمرده شده که بالابردن نقدشوندگی بانک، افزایش توان تجهیز منابع جدید و جذب سپرده، افزایش ظرفیت وام‌دهی بانک، تسهیل امکان افزایش سقف تسهیلات، تطابق سررسید دارایی و بدهی بانک، تبدیل درآمدهای آتی به آنی و کاهش هزینه تامین مالی از جمله این مزایا است.

افزایش کارآیی عملیات بانک، کاهش ریسک اعتباری، تقویت نقش بانک در بخش مسکن و رشد سهم بانک در توسعه اقتصادی نیز از دیگر مزایای این طرح برشمرده شده است.