مقایسه عملکرد بانک‌های دولتی و خصوصی

حمیدرضا اسلامی‌منوچهری- بر اساس اطلاعات منتشر شده توسط معاونت امور بانکی، بیمه و شرکت‌های دولتی وزارت امور اقتصادی و دارایی تا پایان خردادماه سال جاری شبکه بانکی کشور شامل کلیه بانک‌های دولتی و خصوصی و شرکت‌دولتی پست‌بانک مبلغ یک‌میلیون و ۴۲۹هزار و ۵۶۹میلیارد ریال سپرده جذب کرده‌اند و در همین مدت مانده تسهیلات شبکه بانکی کشور به رقم یک‌میلیون و ۲۷۸هزار و ۶۸۲میلیارد ریال رسیده است. در دوره یادشده، نسبت سپرده‌های کوتاه‌مدت با رقم ۴۰۹هزار و ۹۷۴میلیارد ریال و بلندمدت با رقم ۳۷۳هزار و ۶۳۸میلیارد ریال به کل سپرده‌ها به ترتیب ۲۹ و ۲۷درصد بوده و نسبت تسهیلات اعطایی بانک‌های یاد شده به بخش غیردولتی به ۸۶درصد رسیده است.

بنابراین گزارش در پایان خردادماه امسال، کل شبکه‌ بانکی دارای ۱۶هزار و ۹۵۰شعبه بوده است. شعب برخط (Online) بانک‌ها ۱۳هزار و ۱۳شعبه، تعداد خودپردازها (ATM)ا۸ ‌هزار و ۳۶۶دستگاه و کارت‌های ATMا۲۵میلیون و ۸۷۱هزار و ۶۶۶عدد اعلام شده است.

در پایان سال ۸۵ بانک‌های دولتی بیش از ۲۸۰هزار و ۵۳۷میلیارد ریال اعتبارات اسنادی گشایش کرده‌اند و تعهدات آنها بابت ضمانتنامه‌های صادره نیز ۱۶۵هزار و ۹۴۴میلیارد ریال بوده است.

مقایسه عملکردها

گزارش وزارت اقتصاد از عملکرد بانک‌های دولتی و خصوصی حاکی است: درصد رشد کل سپرده‌های بانک‌های تجاری دولتی در پایان خردادماه امسال نسبت به اسفندماه سال ۸۵ معادل ۳درصد، بانک‌‌‌های تخصصی ۴درصد و بانک‌های خصوصی ۱۲درصد بوده است. بانک‌های تجاری دولتی تا پایان خردادماه امسال یک‌میلیون و ۵هزار و ۳۴۷میلیارد ریال سپرده جذب کرده‌اند که سهم آنها را از کل سپرده‌های بانکی به ۳/۷۰درصد رسانده است. بانک‌‌های تخصصی نیز در این دوره ۲۱۱هزار و ۶۲۰میلیارد ریال سپرده جذب کرده‌اند که سهم درصد آنها را از کل سپرده‌‌‌‌‌ها به ۸/۱۴درصد می‌رساند و بانک‌‌های خصوصی در این مدت ۲۱۲هزار و ۶۰۲میلیارد ریال سپرده جذب کرده‌اند که سهمی معادل ۹/۱۴درصد را از کل سپرده‌ها نشان می‌‌دهد. به این ترتیب بانک‌های دولتی اعم از تجاری و تخصصی در تاریخ یادشده معادل ۱/۸۵درصد سپرده‌های بانکی را در اختیار داشته‌‌اند.

سهم درصد مانده تسهیلات پرداختی توسط بانک‌های دولتی در خردادماه امسال معادل ۶/۸۸درصد بوده است. ۴/۶۸درصد این میزان به مبلغ ۸۸۰هزار و ۱۴۷میلیارد ریال از تسهیلات یاد شده سهم بانک‌های تجاری است که ۵درصد رشد را نسبت به اسفندماه سال ۸۵ نشان می‌دهد. ۲/۲۰درصد از تسهیلات یاد شده به میزان ۲۵۲هزار و ۵۷۱میلیارد ریال نیز سهم بانک‌های تخصصی است که ۲درصد رشد را نسبت به اسفندماه سال ۸۵ به خود اختصاص داده است. بانک‌های خصوصی در مدت یاد شده ۴/۱۱درصد کل تسهیلات بانکی را به خود اختصاص داده‌اند که رشدی معادل ۶درصد نسبت به پایان سال ۸۵ را نشان می‌دهد. رقم مانده تسهیلات بانک‌های خصوصی در پایان بهار امسال به ۱۴۵هزار و ۹۶۴میلیارد ریال رسیده است.

تعداد شعب بانک‌های کشور در پایان خردادماه امسال ۱۶هزار و ۹۵۰ شعبه بوده است.

از این تعداد ۸۰درصد به بانک‌های تجاری، ۱/۱۷درصد به بانک‌های تخصصی و ۹/۲درصد به بانک‌های خصوصی اختصاص داشته است. رشد تعداد شعب بانک‌های خصوصی در این مدت ۸درصد و بانک‌های تجاری و تخصصی هر کدام ۲/۰درصد بوده است. تعداد پرسنل بانک‌های تجاری در پایان خردادماه امسال نسبت به پایان سال قبل با ۳/۰درصد رشد معادل ۴/۸۱ کل پرسنل شبکه بانکی بوده است. بانک‌های تخصصی در این دوره با یک‌درصد رشد معادل ۵/۱۴درصد پرسنل بانکی را در اختیار داشته‌اند و بانک‌های خصوصی با ۸درصد رشد پرسنل خود را به ۱/۴درصد کل کارکنان شبکه بانکی افزایش داده‌اند.

بیشترین رشد دستگاه‌های خودپرداز شبکه بانکی در بهار سال ۸۶ مربوط به بانک‌های خصوصی با ۱۹درصد نسبت به سال قبل بوده است. بانک‌های دولتی نیز در این مدت ۹درصد رشد در نصب دستگاه‌های خودپرداز داشته‌اند.

در تاریخ یادشده بانک‌های تجاری ۶‌هزار و ۶۳۳دستگاه خودپرداز، بانک‌های تخصصی یک‌هزار و ۱۳۷دستگاه و بانک‌های خصوصی ۵۹۶خودپرداز داشته‌اند. سهم بانک‌های تجاری از خودپردازها ۳/۷۹درصد، سهم بانک‌های تخصصی ۶/۱۳درصد و سهم بانک‌های خصوصی ۱/۷درصد است. در خردادماه امسال ۱۳هزار و ۱۱۳شعبه از کل شعب بانکی مجهز به جاری فراگیر شبکه (Online) بوده‌اند.

سهم بانک‌های تجاری از این تعداد ۳/۹۰درصد، سهم بانک‌های تخصصی ۹/۵درصد و سهم بانک‌های خصوصی ۸/۳درصد بوده است. در این مدت رشد بانک‌های تخصصی در این مورد ۹درصد، بانک‌های تجاری ۴‌درصد و بانک‌های خصوصی ۸درصد بوده است.

لازم به ذکر است که کلیه شعب بانک‌های خصوصی در حال حاضر Online می‌باشند.

از بیش از ۲۵میلیون کارت بانکی در پایان خردادماه سال ۸۶، تعداد ۱۷میلیون و ۶۱۴هزار و ۴۰۷کارت توسط بانک‌های تجاری صادر شده که سهم این بانک‌ها را از کارت‌های موجود به ۱/۶۸درصد می‌رساند. بانک‌های تخصصی هم با ۳میلیون و ۳۰۲هزار و ۶۷۳کارت سهمی معادل ۸/۱۲درصد را داشته‌اند. بانک‌های خصوصی کشور در پایان بهار امسال با ۴‌میلیون و ۹۵۴هزار و ۵۸۶کارت معادل ۲/۱۹درصد کارت‌های صادره را به خود اختصاص داده‌اند. رشد صدور کارت‌های بانکی در بانک‌های تخصصی درمدت یادشده ۲۵درصد، در بانک‌های خصوصی ۱۹درصد و در بانک‌های تجاری ۱۱درصد بوده است. شبکه بانکی کشور در پایان خردادماه امسال ۲۳۸هزار و ۸۵۲دستگاه Pos و Pin PAD داشته‌اند. بانک‌های تجاری در این میان سهمی معادل ۶/۱۹درصد، بانک‌های تخصصی ۴/۶درصد و بانک‌های خصوصی ۷۴درصد داشته‌اند. رشد نصب این دستگاه‌ها در بانک‌های دولتی ۳۶درصد، بانک‌های تخصصی ۱۷درصد و بانک‌های خصوصی ۱۸درصد بوده است.

سهم بخش‌های اقتصادی از تسهیلات بانکی

نکته قابل توجه در گزارش وزارت اقتصاد در مورد سهم بخش‌های مختلف اقتصادی از تسهیلات بانکی آن است که تسهیلات بانک‌های خصوصی برخلاف گذشته رشد قابل توجهی در بخش کشاورزی دارد. در خردادماه سال ۸۶ تسهیلات اعطایی بانک‌‌های خصوصی به بخش کشاورزی ۲۹درصد رشد را نشان می‌‌دهد درحالی که این رقم در بانک‌های تجاری ۸درصد و در بانک‌های تخصصی ۳درصد است.

تسهیلات اعطایی بانک‌های تجاری به بخش مسکن و ساختمان در مدت یادشده ۳درصد رشد داشته است.

در حالی که این رقم در بانک‌های تخصصی و خصوصی به ترتیب ۶ و ۱۹درصد گزارش شده است.

در مدت موردنظر تسهیلات بانک‌های خصوصی و تجاری به بخش بازرگانی و خدمات ۸درصد رشد داشته در حالی که این رقم در بانک‌های تخصصی منفی ۲درصد بوده است.

سهم بخش صنعت و معدن از تسهیلات بانکی در دوره یادشده در بانک‌های تجاری ۳درصد رشد کرده و در بانک‌های تخصصی این رشد به منفی ۸درصد رسیده است.

رشد تسهیلات در بخش صنعت و معدن در بانک‌های خصوصی هم به منفی ۵درصد کاهش یافته است. نکته قابل توجه دیگر آن که رشد سپرده‌‌های قرض‌الحسنه در بانک‌های خصوصی در خردادماه امسال به رقم قابل توجه ۵۱درصد رسیده درحالی که این رقم در بانک‌های تجاری و تخصصی به ترتیب ۲ و یک‌درصد اعلام شده است.