تغییر پول ملی هم در دست بررسی است

چاپ چک‌پول از چاپ اسکناس درشت ‌تورم‌زاتر است

استفاده بانک‌ها از چک‌پول کاهش یافته است. رییس کل بانک مرکزی خبر داد:

چک الکترونیکی جایگزین چک پول می‌شود

رییس کل بانک مرکزی در حاشیه نشست دیروز هیات دولت از جایگزینی چک الکترونیکی به جای چک پول خبر داد.

به گزارش ایسنا، طهماسب مظاهری اظهار کرد: یکی از راهکار‌هایی که برای متعادل شدن نسبت استفاده بانک‌ها از چک پول در دست اجرا داریم، جایگزینی چک الکترونیکی به جای چک پول است، با این هدف که در نزدیکی شب عید نمی‌خواهیم شوکی وارد بازار شود یا مردم دچار کمبود ابزار نقدینگی شوند.

وی توضیح داد: چک پول خدمتی است که بانک‌ها در زمان کمبود اسکناس مورد نیاز جامعه ارائه می‌کنند؛ اما متاسفانه در حال حاضر بخشی از نقش اسکناس را در جامعه بر عهده گرفته است؛ البته اینکه اصل انجام این کار در قالب ضابطه و قانونمندی است، شکی نیست؛ اما موضوع اینجاست که تعدادی از بانک‌ها از آن بیش از حد مجاز منتشر کرده‌اند که در بررسی بانک مرکزی مشخص شده است در چند سال گذشته به تدریج این نسبت اضافه شده که باید به حالت طبیعی بازگردد.

به گفته او در دو سه ماه اخیر نسبت استفاده بانک‌ها از چک پول‌ها به تدریج کاهش یافته و بانک‌ها به سمت رعایت نسبت‌ها می‌روند.

وی خاطرنشان کرد: نکته‌ای که درباره چک پول حائز اهمیت است، این است که زمان انتشار آن باید با امضای اول خریدار در اختیار آنها قرار گیرد؛ چراکه این کار علاوه بر انضباط به امر صدور چک پول ایمنی بیشتری نیز در زمان مفقود شدن چک‌ها برای خریداران فراهم می‌کند.

مظاهری با بیان اینکه تغییر پول ملی هم در دست مطالعه است، افزود: در کنار اقدامات انجام شده برای ساماندهی این امر دو اقدام موازی برای جبران نیاز مردم در دستور کار قرارگرفته که شامل چاپ اسکناس درشت است که اخیرا اسکناس ۵۰‌هزار ریالی آن چاپ شد، علاوه بر آن توسعه بانکداری الکترونیکی و توسعه استفاده از کارت بانک‌ها نیز رشد یافته تا نیازی به حمل پول کمتر با ارائه خدمات بیشتر برای مردم فراهم شود.

به اعتقاد وی با مجموعه اقدامات انجام شده به سمت ایجاد انضباط درباره ابزار مالی و پولی که در دست مردم قرار دارد، می‌رویم.

مظاهری در پاسخ به این سوال که با توجه به اینکه انتشار میزان چک پول در اختیار بانک مرکزی است و کاغذ موردنیاز آن را بانک مرکزی در اختیار قرار می‌دهد، چرا کنترل مطلوبی بر روی آن انجام نشده است، گفت: در واقع صادقانه‌ترین موضوع این است که نه تنها کاغذ چاپ چک پول را داده‌ایم؛ اما چون چک پول‌ها جایگزین اسکناس‌ها شده‌اند برای حفظ و کنترل امنیت آن در برابر جعل اقداماتی انجام شده و با تامین کاغذ آن چک پول‌ها در چاپخانه بانک مرکزی و بخشی هم در چاپخانه بانک ملی تحت نظارت بانک مرکزی انجام شده است.

رییس کل بانک مرکزی افزود: چک پول‌های چاپ شده به مرور در اختیار شعب بانک‌ها قرار گرفته و منتشر می‌شود؛ اما در روندی که مورد انتقاد ما است، تعدادی از بانک‌ها از این نسبت فراتر رفته‌اند که با تدبیر اخیر در حال کاهش بوده و اخیرا به ۹‌هزار و ۵۰۰‌میلیارد تومان رسیده که به مرور نیز در حال کاهش است.

وی تاکید کرد: در کنار کنترل چک‌پول‌ها و تامین نیاز مردم به چک پول باید تامین نیاز مردم در اولویت قرار گیرد. مظاهری همچنین در پاسخ به این سوال که آیا ادامه سیاست‌های انقباضی که با هدف کاهش تورم انجام می‌شود به صادرات لطمه می‌زند، گفت: معتقدم تنها چیزی که به صادرات لطمه می‌زند، تورم است و بنابراین باید تورم کنترل شود. البته سیاستی که اتخاذ شده اصلا انتقادی نیست بلکه سیاست تعدیل و عادی‌سازی روال کار بانکی محسوب می‌شود. وی افزود: بانک‌ها با این روش باید بتوانند در حد اعتبارات و سپرده‌هایی که دریافت می‌کنند و منابعی که در اختیار دارند، تسهیلات در اختیار مردم قرار دهند و از سویی باید توجه داشت که سیاست انقباضی در جایی تعریف می‌شود که بانک‌ها کمتر از سپرده‌های خود تسهیلات دهند. در حالی که ما چنین کاری نکرده‌ایم، بلکه تاکید داریم که بانک‌ها علاوه بر منابع خود خواستار تزریق پول از بانک مرکزی نشوند؛ چراکه منابع بانک‌ها برای دادن اعتبارات لازم کفایت می‌کند و هر بانکی باید در حد منابع خود تسهیلات دهد. مظاهری تصریح کرد: سیاست فعلی ما انقباضی تلقی نمی‌شود؛ چراکه معتقدم سیاست انقباضی تاکید دارد که بانک‌ها کمتر از منابعی که دارند، تسهیلات دهند، در حالی که براساس سیاست انبساطی هر چه منابع در اختیار داریم به صورت پول چاپ کرده و در اختیار بانک‌ها قرار دهیم که این سیاست نیز در شرایط تورم موجب ایجاد تورم جهنده‌ای می‌شود که برای همه بخش‌ها مشکل‌ساز خواهد بود. رییس کل بانک مرکزی درباره آخرین موجودی حساب ذخیره ارزی نیز پاسخ داد: براساس آمار یک ماهه، موجودی حساب ذخیره ارزی هشت‌ میلیارد دلار بوده و قطعا آخرین موجودی آن را در اواخر امسال اعلام می‌کنیم؛ چراکه به دلیل درآمد و هزینه‌هایی که انجام می‌شود، اعلام روزانه موجودی آن امکان‌پذیر نیست.

وی درباره میزان استفاده دولت از حساب ذخیره ارزی نیز گفت: دولت به میزانی که در قانون بودجه پیش‌بینی شده است از این حساب برداشت خواهد کرد.

مظاهری در پاسخ به این سوال که آیا اسکناس ۱۰‌هزار تومانی و ۵۰‌هزار تومانی چاپ شده است یا نه، گفت: این اسکناس‌ها چاپ نشده‌اند و حتما قبل از عید وارد بازار نمی‌شوند؛ البته چاپ آنها و نیز جایگزینی چک پول‌ها، چاپ اسکناس درشت و ایده تغییر پول ملی در دست مطالعه است که اگر نهایی نشود، تصمیمی‌ در این خصوص اتخاذ نخواهد شد.

وی با بیان اینکه در حال حاضر ترکیب اسکناس‌ها، واحد پولی و شرایط پولی کشور جوابگوی نیاز مردم نیست و چک پول‌ها به عنوان راه حل جبران آن مطرح شده‌اند، افزود: چک پول‌ها اثرات مثبت و منفی در پی داشتند که بیشترین مشکل آن ایجاد نقدینگی بیش از اسکناس بوده است. در حالی که اسکناس این مشکل را ندارد؛ بنابراین برای جایگزینی چک پول‌ها تدبیری انجام شده که این تدبیر نیز باید با حوصله و سرعت باشد. وی تاکید کرد: مطمئن باشید که دولت و بانک مرکزی برای تغییر پول ملی یا جایگزینی آن و حتی چاپ اسکناس درشت‌تر، شتاب‌زده تصمیم‌گیری نمی‌کند؛ چراکه تاثیر‌گذاری آن دامنه وسیعی را در بر می‌گیرد. وی خاطرنشان کرد: در انتخاب بین چاپ اسکناس درشت یا تغییر واحد پول ملی مطالعه عمیق و پیچیده‌ای در دست انجام داریم؛ البته معتقدم که بین چاپ اسکناس و چک پول یقینا چک پول تورم‌زاتر است.

وی خاطرنشان کرد: در شرایط تورمی‌ وقتی با تورم فزاینده مواجهیم یکی از الزامات وجود اسکناس درشت‌تر است تا ابزار پرداخت‌ها برای مردم فراهم شود.

او همچنین در پاسخ به سوالی درباره گزارش رییس‌جمهوری در زمینه دلایل افزایش نرخ تورم اظهار نظری نکرد.

رییس کل بانک مرکزی همچنین در پاسخ به این سوال که چه برنامه‌ای برای ارائه تسهیلات مساوی به بخش‌های مختلف در دست انجام دارد و چرا عمده تسهیلات به امور بازرگانی که موجب تورم می‌شود پرداخت شده، توضیح داد: حدود ۴۶‌درصد اعتبارات بانکی به بخش بازرگانی و خدمات داده می‌شود؛ اما چون با تسهیلات بازرگانی و خدمات در اعتبارات بانکی در قالب یک سر فصل ارائه می‌شود این گونه به نظر می‌آید که تسهیلات بخش بازرگانی بالا است. اما واقعیت این است که تسهیلات بخش بازرگانی در حدود ۹‌درصد است؛ بنابراین برای سال ۷۸ سرفصل میزان اعتبارات اختصاص یافته به بخش بازرگانی و خدمات جدا می‌شود؛ چراکه بخش خدمات شامل مدرسه‌سازی، خودرو‌های فرسوده، هتل‌سازی، سرمایه در گردش، احداث خوابگاه و نیز هزینه‌های فرهنگی و سایر خدمات است و چون اعتبارات این بخش با تنوع و اهمیت مواجه است، یکی شدن آن با بازرگانی تصویر مقبولی را نشان نمی‌دهد.

وی افزود: تفکیک این دو، تصویر واقع‌بینانه‌ای را برای مقایسه میزان تسهیلات ارائه شده به این دو بخش فراهم می‌کند، از سویی هم با توجه به اینکه بخش خدمات در سیاست دولت از اهمیت بیشتری برخوردار است سیاست‌ها در جهت افزایش آن قرار دارد و باید اعتبارات بانکی و میزان خلق پول از این طریق و نیز رشد کالا و خدمات موجب ایجاد تعادل شود.

مظاهری در پاسخ به این سوال که آیا تبلیغات بانک مسکن برای اعطای وام به دو پلاک ثبتی موجب افزایش نقدینگی نمی‌شود، گفت: حجم نقدینگی به حجم کل اعتباری که بانک‌ها می‌دهند بستگی دارد و به این که برای یک خانه یا دو خانه وام دهند، بستگی ندارد و اعطای چنین وامی‌ در حد نقدینگی اهمیتی ندارد بلکه این بانک به دنبال انجام خدمت برای کسانی است که در یک خانه زندگی می‌کنند.