سه قفله شدن خزانه بانک‌مرکزی دست بانک‌ها را بست

حمیدرضا اسلامی‌منوچهری-پس از صدور بخشنامه اخیر بانک‌مرکزی در مورد ممنوعیت اضافه برداشت بانک‌ها از حساب بانک‌مرکزی برای انجام تعهدات خود، دکتر رضا راعی، رییس شورای هماهنگی مدیران‌عامل بانک‌ها و مدیرعامل بانک تجارت دیروز به خبرگزاری مهر گفته است: با ممنوعیت اضافه‌برداشت بانک‌ها از منابع بانک‌مرکزی، ارائه تسهیلات توسط بانک‌ها دچار مشکل شده‌ است. در سال جاری به دلیل سیاست انبساطی دولت برای ارائه تسهیلات بانکی، بانک‌های کشور در پرداخت تسهیلات و انجام تعهدات خود به اضافه‌برداشت از حساب بانک‌‌مرکزی مبادرت ورزیدند.

مظاهری، رییس کل بانک‌مرکزی، چندی پیش اعلام کرد که گاوصندوق بانک‌مرکزی را سه‌قفله کرده است. اضافه‌برداشت از حساب بانک‌مرکزی توسط بانک‌ها ۲‌اثر تورمی را در پی دارد.

نخست آنکه پولی که پیش از آن برنامه‌ای برای ورود آن به جامعه وجود نداشته به چرخه اقتصاد وارد می‌شود و دوم آنکه بانک مرکزی برای این اضافه‌برداشت بانک‌ها رقمی معادل ۳۴درصد جریمه در نظر می‌گیرد که موجب افزایش هزینه پول برای بانک‌ها می‌شود. رشد فزاینده تورم در سال جاری به دلیل افزایش رشد نقدینگی بوده است. رشد نقدینگی نیز به دلیل افزایش رشد پایه پولی صورت گرفته، به طوری‌که در سال جاری رشد پایه پولی در شهریورماه نسبت به مدت مشابه سال قبل دو برابر شده است.

یکی از دلایل عمده افزایش پایه پولی در این مدت، بدهی بانک‌ها به بانک‌مرکزی اعلام شده است.

در شهریورماه سال‌جاری حجم بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی به ۱۰۶هزار و ۴/۲۰۲میلیارد ریال رسیده که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۴/۱۷۵درصد رشد را نشان می‌دهد. بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی شامل تنخواه‌گردان پرداخت وجوه دولتی و سرفصل سایر بدهی‌ها می‌شود.

در شهریورماه امسال این دو سرفصل به ترتیب ۲۰هزار و ۷/۴۰۰میلیارد ریال و ۸۵هزار و ۷/۸۰۱میلیارد ریال اعلام شده که سرفصل سایر بدهی‌ها ۶/۲۳۸درصد رشد را نسبت به سال ۸۵ نشان می‌دهد.

اینک با اعمال محدودیت بانک مرکزی برای اضافه برداشت بانک‌ها به نظر می‌رسد، بانک‌های دولتی با مشکلاتی در پرداخت تسهیلات مواجه شده‌اند.

البته رییس شورای هماهنگی مدیران عامل بانک‌ها در این مورد می‌گوید: با توجه به وضعیت بازار سرمایه و مشکلات و تلاطمی که در این بازار به وجود آمده، پول‌ها در نهایت به سمت بانک‌ها سرازیر خواهند شد.

وی در عین حال از شرایط بورس اظهارنگرانی می‌کند و پیش‌بینی می‌کند، مردم سرمایه‌های خود را از این بازار خارج کنند.

راعی به جز بازارهایی نظیر طلا و مسکن که مردم سرمایه‌های خود را به آنجا منتقل می‌کنند معتقد است: مازاد این سرمایه‌ها به بانک‌ها بازمی‌گردد.

به گفته مدیرعامل بانک تجارت، ممنوعیت برداشت از منابع بانک مرکزی باعث بحران مالی بانک‌ها نخواهد شد.

بانک مرکزی در چند هفته گذشته بارها نسبت به افزایش نقدینگی و تورم هشدار داده است و اعلام کرده که دولت و بانک مرکزی مصمم هستند از هرگونه تصمیمی که موجب تشدید تورم شود جلوگیری کنند.

بانک مرکزی تاکید کرده، باتوجه به تاثیر جدی اضافه برداشت بانک‌ها از منابع بانک مرکزی روی نرخ تورم، اجتناب از منابع بانک مرکزی برای پرداخت تعهدات یک ضرورت اساسی بوده و پرداخت تعهدات باید از محل منابع خود بانک‌ها و نیز از طریق وصول مطالبات معوق، فروش دارایی‌های غیرمنقول، تجهیز و جلب سپرده‌های جدید، وجوه اداره شده دولتی، وصول مطالبات از دولت و افزایش سرمایه انجام گیرد و به هیچ‌وجه نباید هیچگونه تکلیف و تعهدی برای بانک‌ها، با بهره‌گیری از منابع بانک مرکزی انجام شود.

در این میان، سید حمید پورمحمدی معاون امور بانکی، بیمه و شرکت‌های دولتی وزیر امور اقتصادی و دارایی پیش از این برداشت منابع بانک مرکزی توسط بانک‌ها را به منزله دست کردن در جیب این بانک دانسته و گفته بود: بانک‌هایی که از منابع بانک مرکزی اضافه برداشت داشته باشند، جریمه می‌شوند.