حرکت بازار روی صخره اقتصاد آمریکا

گروه بازار پول - اداره مطالعات و سازمان‌های بین المللی بانک مرکزی گزارش «بررسی وضع اقتصادی - ارزی کشورهای عمده» را با نگاهی ویژه به سه بازار «سهام، طلا و نفت» منتشر کرد. در این گزارش ابعاد مختلف عوامل تاثیرگذار بر فراز و فرود شاخص قیمت‌ها در این سه بازار عمده مورد بررسی قرار گرفته و اقتصاد آمریکا تاثیرگذارترین عامل در این بازارها بوده است. در گزارش بانک مرکزی عنوان شده است: پس از آنکه گرد و غبار طوفان «سندی» فرو نشست و شور و هیجان انتخابات به پایان رسید؛ دوباره واقعیت‌های اقتصاد آمریکا برای تحلیلگران و سرمایه‌گذاران به کانون توجه باز گشت. بن‌بست سیاسی احتمالی در مورد بودجه سال ۲۰۱۳ که این روزها به «صخره» تشبیه شده است و خطر ورود اقتصاد آمریکا به رکود در صورت عدم اجماع احزاب رقیب در هیئت حاکمه آمریکا یکی از مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار در اقتصاد امروز آمریکا است.

هفته خوب برای آمریکا

با این همه در این گزارش عنوان شده که: «از بعد اخبار اقتصادی» هفته گذشته هفته نسبتا خوبی برای آمریکا بود. کاهش متقاضیان جدید بیمه بیکاری برای چهارمین هفته (البته پس از تعدیلات فصلی) افزایش فعالیت بخش خدمات در ماه اکتبر و همچنین کاهش شکاف منفی تجارت خارجی آمریکا در ماه سپتامبر از جمله اخبار اقتصادی خوب هفته گذشته برای این کشور بودند.

رکود اقتصادی فرانسه

بانک مرکزی در بخش دیگری از این گزارش به اقتصاد منطقه یورو پرداخته است. به نوشته بانک مرکزی، در آن سوی آتلانتیک به نظر می‌رسد چرخ اقتصادی بزرگ‌ترین اقتصاد منطقه «یورو»؛ یعنی آلمان با مشکل روبه‌رو شده و چشم‌انداز رشد اقتصادی این کشور در سه ماهه چهارم بدتر شده است. برآوردهای بانک مرکزی فرانسه به عنوان دومین قدرت یورو نشان می‌دهد که اقتصاد این کشور در نیمه دوم سال‌جاری وارد رکود شده است؛ این موضوع نشان می‌دهد که پیش بینی دولت فرانسوا اولاند مبنی بر رشد اقتصادی فرانسه در سال آینده به میزان هشت دهم درصد، بیش از پیش خوش‌بینانه است.

در عین حال پارلمان یونان طرح دولت برای کاهش میلیارد یورویی کسری بودجه ۲۰۱۳ را در میان موجی از اعتراض‌ها و اعتصاب‌های سراسری در این کشور به تصویب رساند. وزرای دارایی منطقه یورو موسوم به «یورو گروپ» روز یکشنبه آینده برای تصمیم گیری در مورد نحوه پرداخت «ترانش» دوم از بسته نجات دوم به یونان تشکیل جلسه می‌دهد. («ترانش» نوعی از منابع اعطایی صندوق بین المللی پول به اعضای این صندوق است که دو نوع مختلف دارد: «ترانش ذخیره» که شامل گرفتن وام از ذخایر اعضا نزد صندوق که به یکی از صورت‌های طلا، ارز و حق برداشت مخصوص است و «ترانش اعتباری» که هر عضو بر طبق آن می‌تواند ۱۰۰ درصد سهام خود را از صندوق «به شرط اجرای سیاست‌های پیشنهادی صندوق» وام بگیرد. همچنین واژه «ترانش» به عنوان اقساط وام پرداختی نیز به کار می‌رود.) بانک مرکزی اروپا همچنین در جلسه ماهانه خود نرخ بهره سیاستی خود را تغییر نداد. اظهارات ماریو دراگی، رییس بانک مرکزی اروپا، پس از این جلسه امیدوار‌کننده نبود به ویژه اینکه مجددا بر لزوم وجود پیش شرط‌های سختگیرانه در طرح خرید اوراق قرضه اسپانیا و ایتالیا موسوم به OMT در «بازار ثانویه» تاکید کرد.

ورود ژاپن به دوره‌ای از رکود

بانک مرکزی با نگاهی به اقتصاد شرق دور به ویژه ژاپن می‌افزاید: اقتصاد ژاپن نیز کم کم خود را برای ورود به دوره‌ای از رکود آماده می‌کند. شاخص‌های پیش نگری که در هفته گذشته در این کشور منتشر شد بسیار نگران‌کننده بود. کاهش رشد اقتصاد جهانی و تنش با چین،کندی فعالیت‌های اقتصادی در این کشور را تشدید کرده است. هرچند بانک مرکزی و دولت این کشور در تلاش برای انبساطی‌تر کردن سیاست‌های پولی و مالی هستند. با این حال حزب رقیب در پارلمان ژاپن، دولت را به کم‌کاری در این زمینه متهم کرده است.

تقویت یورو در مقابل دلار

در بازار ارز یورو تنها در روز سه شنبه در برابر دلار تقویت شد. در بقیه ایام هفته اخبار اقتصادی نسبتا مناسب آمریکا و اظهارات ماریو دراگی رییس بانک مرکزی اروپا در روزهای چهارشنبه و پنج‌شنبه که در مورد بحران بدهی چندان امیدوارکننده نبود به تقویت دلار دامن زد؛ به طوری هر دلار در روز جمعه تا ۲۶۶۸/۱یورو نیز تقویت شد. ریسک گریزی به ویژه در یورو موجب انجام معاملات انتقالی روی ین ژاپن شد و به این دلیل ین نیز در هفته گذشته در برابر اکثر ارزها تقویت شد. پوند استرلینگ نیز به تبعیت از یورو تضعیف شد.

طلا؛ بیشترین صعود قیمتی در سه ماه گذشته

طلا در هفته گذشته در حدود ۳ درصد رشد قیمت داشت که بیشترین میزان رشد هفتگی از سه ماه گذشته تا کنون بود. علاوه بر عوامل دیگر شاید تاثیرگذار‌ترین دلیل افزایش قیمت طلا در هفته گذشته تشدید نگرانی‌ها در مورد «صخره بودجه» و خطر رکود اقتصادی آمریکا ناشی از آن باشد. موضوعی که تقاضا برای طلا به عنوان مأمن سرمایه‌گذاری را افزایش داده است. نفت که در ابتدای هفته به دلیل برخی شوک‌ها (طوفان آمریکا و وجود تنش‌های سیاسی در خاورمیانه) افزایش یافته بود. در میانه هفته پس از انتشار گزارش موسسه اطلاعات انرژی آمریکا مبنی بر افزایش عرضه نفت توسط کشورهای تولید‌کننده غیر‌اوپک کاهش یافت، اما در پایان هفته با توجه به اخبار اقتصادی مناسب از آمریکا باز هم اندکی تقویت شد. در مجموع قیمت‌های نفت در کل هفته اندکی افزایش یافت.

نوسانات هفته گذشته طلا در بازار نیویورک در محدوده هزار و ۶۸۴ دلار و ۴۱ سنت تا هزار و ۷۳۱ دلار و ۹ سنت برای هر اونس در نرخ‌های پایانی ثبت شد. پس از افت ۲ درصدی طلا در هفته ماقبل، در روز نخست هفته شاهد افزایش تقاضای خرید از سوی سرمایه گذاران فلز زرد بودیم. گرچه تقویت دلار در این روز تاحدودی از فشار افزایشی بر قیمت طلا می‌کاست، اما طلا با افزایش ۴ دهم درصدی به ۶۶/۱۶۸۳ دلار برای هر اونس رسید. حجم مبادلات نیز به علت در پیش بودن انتخابات آمریکا، در این روز کم بود. تقاضای فیزیکی طلا نیز در این روز با بهبودی روبه‌رو شد. مبادلات طلا از هنگ کنگ به چین در ماه سپتامبر نسبت به سال گذشته ۲۳ درصد افزایش یافت و به ۶۶/۷۱۱ تن رسید و نشان داد که تقاضای طلا افزایش یافته است.

در روز سه شنبه طلا در راستای روز گذشته، ۲ درصد دیگر نیز افزایش یافت. پیروزی احتمالی باراک اوباما در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا احتمال ادامه سیاست‌های فوق انبساطی از سوی فدرال رزرو را تقویت می‌کرد و این موضوع به افزایش ارزش طلا انجامید. افزایش ارزش بازار سهام و نفت خام نیز در این روز همسو با طلا صورت گرفت. انتخاب اوباما به عنوان رییس‌جمهور آمریکا گرچه به انتخاب مجدد بن برنانکه به عنوان رییس بعدی فدرال رزرو و ادامه سیاست‌های فوق انبساطی کمک می‌کرد، اما نگرانی‌هایی که پیرامون بحث «صخره بودجه»‌ای در آمریکا مطرح است، کماکان ادامه دارد که این موضوع خود از فشار افزایشی طلا تا حدودی می‌کاهد.

طلا در روز چهارشنبه گرچه در ابتدای روز، مقداری از ارزش اندوخته خود را از دست داد، اما در پایان با اندکی افزایش نسبت به روز گذشته، یعنی در سطح ۱۷۱۶ دلار و ۵۱ سنت برای هر اونس بسته شد. از سوی دیگر پیروزی اوباما در آغازین ساعات روز چهارشنبه به افزایش یک درصدی ارزش طلا انجامید، اما با سپری شدن ساعت‌ها، نگرانی از بحث صخره بودجه آمریکا، به عنوان عاملی کاهشی در قیمت طلا مطرح و توانست طلا را از هزار و ۷۳۰ دلار و ۴۰ سنت در هر اونس که در این روز به ثبت رسانده بود، پایین بکشد.

در روز پنج‌شنبه طلا روند صعودی این هفته خود را تکرار و بیشترین رکورد هفته گذشته خود را ثبت کرد. ادامه خوش بینی‌ها از انتخاب اوباما به ریاست جمهوری آمریکا و نگرانی‌ها از برخی تنش‌ها در خاورمیانه، تقاضای طلا به‌عنوان محل امن سرمایه‌گذاری را افزایش داد و به افزایش ارزش فلز زرد افزود. روز جمعه فلز زرد، سطوح روز پنج‌شنبه را حفظ کرد. ادامه بحث صخره بودجه‌ای در آمریکا و اصرار اوباما به افزایش مالیات‌ها و کاهش هزینه‌ها که می‌تواند اقتصاد آمریکا را به رکود وارد کند، نگرانی‌ها را افزایش داد و طلا را به‌عنوان مامن امن سرمایه‌گذاری برای سرمایه‌داران جذاب کرد. در مجموع طلا در هفته گذشته بیشترین صعود هفتگی از اواخر اوت یعنی در حدود ۳ درصد

را تجربه کرد.