عضو هیات عامل بیمه مرکزی با تشریح وضعیت بیمه در ایران و جایگاه این صنعت در کشور و برنامه‌های آینده بیمه مرکزی به بیان راهکارهایی برای برخی چالش‌های پیش رو در زمینه صنعت بیمه پرداخت. رحیم مصدق، معاون طرح و توسعه بیمه مرکزی با بیان اینکه «ایران در حال حاضر از لحاظ تولید ناخالص داخلی کشور جزو ۲۰ کشور اول دنیا است» افزود: «با این وجود، از لحاظ جایگاه صنعت بیمه‌های بازرگانی، ایران مقام چهل و ششم دنیا را داراست»

رشد ۸۰ درصدی ضریب نفوذ بیمه

معاون طرح و توسعه بیمه مرکزی در مورد جایگاه فعلی صنعت بیمه در کشور به «بیمه آنلاین» گفت: در حال حاضر از نظر ضریب نفوذ بیمه به ۱/۵ درصد رسیده‌ایم که این شاخص در سال ۸۰ در کشور کمتر از ۱ یعنی، ۸۴ صدم درصد بوده است که نشان دهنده رشد ۸۰ درصدی ضریب نفوذ بیمه در کشور است. وی افزود: باید میزان رشد بخش بیمه بالاتر از میزان رشد کل اقتصاد باشد.

وی بخشی از علت رشد ضریب نفوذ بیمه در کشور را ناشی از افزایش مبلغ حق بیمه عنوان کرد، اما بخش دیگر آن را متاثر از افزایش تعداد بیمه نامه‌ها دانست و اضافه کرد: در حال حاضر از لحاظ تولید ناخالص داخلی کشور جزو ۲۰ کشور اول دنیا هستیم، اما از لحاظ جایگاه صنعت بیمه‌های بازرگانی مقام چهل و ششم دنیا را داریم و این نشان می‌دهد که باید در این زمینه بیشتر تلاش کنیم.

او مهم‌ترین دلیل جایگاه نامناسب صنعت بیمه در ایران در میان سایر کشورها را بحث ایجاد آگاهی و شناخت جامعه و مزایای بیمه دانست. به اعتقاد وی اگر مردم مزایای هر یک از رشته‌های بیمه را به خوبی مطلع بشوند، حتما به آن نوع بیمه اقبال نشان می‌دهند. وی در این رابطه به افزایش شدید اقبال به سمت بیمه‌های درمان تکمیلی در حالی که این بیمه اجباری نیست، اشاره کرد.

اولویت‌های بیمه مرکزی

مصدق در توضیح اولویت‌های بیمه مرکزی در قسمت طرح و توسعه به ساختار معاونت طرح و توسعه بیمه مرکزی اشاره کرد و گفت: در مدیریت پذیرش موسسات دفاتر بیمه‌ای، رسیدگی به تقاضاهای تاسیس شرکت بیمه و همچنین ارائه مجوز به متقاضیان دریافت پروانه بیمه و ارزیابی خسارت انجام می‌شود، در بخش تاسیس موسسات بیمه هم‌اکنون ۵۸ تقاضا برای تاسیس شرکت‌های بیمه به بیمه مرکزی واصل شده است. تقاضای تاسیس مربوط به دو شرکت بیمه به تصویب رسیده و پس از اخذ مجوزهای لازم نهایی می‌شود، علاوه براین، تاسیس چند شرکت بیمه‌ای دیگر نیز در مرحله طرح است و یک شرکت بیمه در مناطق آزاد نیز به زودی به بازار می‌آید.

علاوه بر تاسیس شرکت‌های بیمه، اعطای مجوز به کارگزاران بیمه و ارزیابان خسارت را نیز داریم. به گفته وی در بخش بررسی طرح‌ها ی بیمه‌ای، مهم‌ترین برنامه‌ها، لایحه صندوق بیمه حوادث طبیعی است. از طرف دیگر با توجه به اینکه در سال آینده مدت اجرای آزمایشی قانون بیمه شخص ثالث تمام می‌شود، لایحه مربوط به مراجع مربوط ارائه می‌شود.

علاوه بر این، اصلاح کلیه آیین نامه‌های شورای مصوب بیمه مرکزی در دستور کار است و در بخش مربوط به پیگیری و ایمنی نیز استفاده از ابزارها و تکنیک‌های مدیریت ریسک جزو اولویت‌های بیمه مرکزی است. وی افزود: با توجه به اینکه اکنون حدود نیمی از پورتفوی صنعت بیمه مربوط به بیمه شخص ثالث است انجام اقدام‌های لازم در جهت کاهش حوادث رانندگی و اتومبیل جزو مهم‌ترین برنامه‌های بیمه مرکزی است که در تعامل با سایر نهادهای ذی‌ربط از جمله وزارت راه، نیروی انتظامی و وزارت بهداشت در حال پیگیری است.

عضو هیات عامل بیمه مرکزی در پاسخ به چرایی عدم استقبال از بیمه‌های مسوولیت و مهندسی گفت: این دو بحث جدا است و پیمانکاران باید بیمه‌نامه‌های مهندسی را داشته باشند، اما بیمه‌های مسوولیت زمانی که الزامات حقوقی و لازم برای زیاندیدگان وجود داشته باشد، زمینه رشد پیدا می‌کنند که از آن جمله می‌توان به بیمه مسوولیت پزشکان و بیمه مسوولیت کارفرما اشاره کرد.

مصدق در ادامه اظهار کرد: یکی از اولویت‌های ما در بازنگری مصوبات قبلی شورای بیمه این بوده است که حقوق مصرف‌کنندگان به طور کامل رعایت شده باشد و از طرف دیگر در صورت وقوع حادثه و بروز خسارت، تعهد شرکت بیمه طبق مفاد قرار داد انجام شود. علاوه براین به منظور حمایت بیشتر از بیمه‌گذاران و بیمه‌شدگان در صنعت بیمه، آیین‌نامه حمایت از حقوق بیمه‌گذاران و بیمه‌شدگان به تصویب رسید.

وی گفت: به طور کلی جهت گیری اصلی بیمه مرکزی در بازنگری و اصلاح مقررات، این بوده است که در کنار رعایت حقوق عادلانه شرکت‌های بیمه و سودآور بودن فعالیت‌های بیمه‌ای در برابر آنها، حقوق قانونی بیمه‌گزاران و سایر اشخاص ذی‌نفع هم تعیین شود.

به گفته معاون طرح و توسعه بیمه مرکزی، علاوه بر این بیمه مرکزی به منظور تشویق شرکت‌های بیمه به ارتقای کیفیت خدمات خود، موضوع سنجش رضایت مشتریان را در دستورکار قرار داده و اقدام به نظرسنجی از بیمه‌گذاران شرکت بیمه در نقاط مختلف کشور نموده و نتایج این طرح پس از آماده شدن به اطلاع جامعه می‌رسد، با استفاده از نتایج این طرح و حدود ۴۰ شاخص دیگر که مهم‌ترین آنها شاخص توانگری مالی موسسه است شرکت‌های بیمه فعال کشور رتبه‌بندی و نتایج حاصل از رتبه‌بندی نیز منتشر خواهد شد.

افزایش سرمایه شرکت‌های خصوصی

او در خصوص بحث‌های پیرامون افزایش سرمایه شرکت‌های خصوصی بیمه بیان کرد: امسال برای اولین سال آیین‌نامه توانگری مالی در صنعت بیمه را اجرا می‌کنیم و به طور خلاصه این آیین نامه بیانگر این است که شرکت‌های بیمه زمانی بیمه نامه صادر کنند که از توان مالی لازم و سرمایه مورد نیاز برخوردار باشند. به گفته وی، برای این کار فرصت زمانی کافی نیز به شرکت‌ها داده شده است.

تعامل بیمه با سایر نهادها موضوع دیگری بود که این مقام مسوول در صنعت بیمه به آن اشاره کرد و افزود: متاسفانه دیوان‌سالاری حاکم بر برخی دستگاه‌ها سبب شده است که سرعت تحقق این مهم بسیار کند و نامطلوب باشد. در بحث بیمه شخص ثالث و همکاری با راهور به‌رغم تاکید قانون بر دسترسی شرکت‌های بیمه به اطلاعات و سابقه رانندگی اشخاص به منظور تعیین صحیح حق بیمه، هنوز این مهم اجرایی نشده است. در این خصوص با سایر نهادها از جمله ثبت احوال نیز در حال رایزنی هستیم.

او همچنین تاکید کرد: بیمه مرکزی به منظور اطمینان از سودآوری شرکت‌های بیمه متقاضی تاسیس، اقدام به بررسی وضعیت شرکت اعم از ساختار سرمایه، ساختار سهامداران، اصول حاکمیتی حاکم بر شرکت، ساختار مدیریتی اعم از مدیران ارشد و میانی و عقلانی بودن فرآیند تصمیم سازی و تصمیم‌گیری، کانال‌های توزیع و انواع رشته‌های بیمه ای اعم از منطقه‌ای یا ملی می‌کند. او در بخش دیگری از اظهارات خود با اشاره به آموزش تخصصی کارشناسان و صاحب نظران صنعت بیمه و تلاش برای ایجاد دوره دکترا گفت: از جمله اقدام‌ها در این زمینه می‌توان به انعقاد قرارداد با دانشگاه تهران و همین طور برگزاری دوره‌های حرفه‌ای از طریق همکاری با موسسات آموزش بیمه معتبر منطقه‌ای و بین‌المللی اشاره کرد.

راهکار بهبود فضای کسب و کار بیمه

او در ادامه راهکارهایی را برای بهبود فضای کسب و کار در صنعت بیمه و رقابتی شدن بازار ارائه کرد که از میان آنها می‌توان به طراحی و نرخ‌گذاری محصولات بر پایه اصول بیمه‌گری، به زبان ساده و قابل درک بودن متون مربوط به محصولات بیمه‌ای، قابلیت انتقال ریسک محصولات بیمه‌ای، برای توصیف و پوشش‌های یکسان یا الزامات و مقررات یکسان در همه محصولات اشاره کرد.

او در ادامه پیشنهادهای خود بیان کرد: نرخ‌گذاری محصولات باید بر پایه اطلاعات و داده‌های کافی و توجیهات فنی مناسب باشد. بیمه‌گران باید اطلاعات آماری کافی بر پایه سوابق خسارتی تجربی در جداول رایج نرخ خود داشته باشند، در مواردی که نرخ متاثر از بازار بیمه اتکایی است بیمه گر باید بتواند اثبات کند که نرخ بازار بیمه اتکایی مناسب تعیین شده است، عبارات و اصطلاحات شرایط عمومی باید به صورت مناسب حقوق و تکالیف بیمه‌گر و بیمه‌گذار را تعیین کند. حاشیه‌های اطمینان سربار باید به واسطه تجربیات بیمه‌گر، کارمزدهای مربوط، هزینه‌های مدیریتی وقوع حوادث احتمالی و سود بیمه‌گری باشد. بیمه‌گران باید گام‌های لازم را جهت ایجاد یک فضای سالم رقابتی به دور از هرگونه نرخ شکنی غیر اصولی و دیگر روش‌های نامتعارف بیمه‌گری بردارند. اتخاذ روش‌های نامتعارف بیمه‌ای پس از آزاد سازی در حقیقت تهدیدی برای بیمه‌گران خواهد بود.