غلامرضا کیامهر

به‌رغم همه امیدواری‌هایی که در یکی دو سال گذشته نسبت به اصلاح نظام تبلیغاتی بانک‌ها در ارتباط با جذب منابع برای حساب‌های قرض‌الحسنه به وجود آمده بود، متاسفانه از یک سال پیش بانک‌های دولتی و .... متاسفانه‌ تراز آن یکی از بانک‌های خصوصی، زردترین شیوه تبلیغات رسانه‌ای و محیطی را در خصوص جوایز قرعه‌کشی این حساب‌ها در پیش گرفته‌اند.

گر چه بانک‌های مزبور در دو دوره جدید فعالیت‌های تبلیغاتی خود به ظاهر سقف ۲۵۰میلیون ریالی تعیین شده از سوی بانک مرکزی برای به اصطلاح جوایز طلایی حساب‌های قرض‌الحسنه را رعایت کرده‌اند، اما رویکرد تبلیغاتی آنها حتی از گذشته هم اغواگرانه‌تر است.

شیوه تبلیغاتی که بانک‌ها برای جذب منابع کم‌هزینه قرض‌الحسنه در پیش گرفته‌اند به خوبی نشان می‌دهد که آنها زمام امور طراحی رویکرد و تعیین خط مشی تبلیغاتی خود را یکسره به دست شرکت‌های تبلیغاتی که هدفی جز کسب هر چه بیشتر درآمد ندارند و لحظه‌ای به خیر و شر سرنوشت

بانک‌های تبلیغ کننده نمی‌اندیشند، سپرده‌اند، چه اگر غیر از این می‌بود.

تبلیغات جوایز قرض‌الحسنه بانک‌ها تا این حد به بیراهه کشیده نمی‌شد و نشان و جایگاه فرهنگ متعالی قرض‌الحسنه تا این حد مورد بی‌مهری و بی‌حرمتی قرار نمی‌گرفت.

همه این واقعیت را می‌دانند که در شرایط کنونی و تحت تاثیر رکود تورمی حاکم بر اقتصاد کشور و کسادی کسب‌وکار، بانک‌ها با مشکل کمبود منابع مواجه شده‌اند و ناچارند برای سرپا ماندن و نجات خود از خطر ورشکستگی از انواع وسایل و ابزارهایی که در اختیار دارند به‌منظور جذب منابع استفاده کنند.

اما از آنجا که به حکم اخلاق و ارزش‌های اسلامی که مدیران بانک‌های ما باید خود را ملزم و متعهد به رعایت آنها بدانند، هیچ هدفی نباید توجیه‌کننده وسیله باشد و طبیعتا هدف جذب منابع برای حساب‌های قرض‌الحسنه هم از این حکم کلی مستثنا نیست.

صاحب این قلم که خود زمانی افتخار همکاری با نظام بانکی را داشته و تا حدود زیادی از چند و چون مشکلات بانک‌های کشور آگاهی دارد، طی دو دهه گذشته بارها در مقالات و یادداشت‌های مطبوعاتی خود درباره اثرات و پیامدهای سوء‌اجتماعی تبلیغات اغواگرانه جوایز حساب‌های قرض‌الحسنه بانک‌ها که بدیهی‌ترین و خطرناک‌ترین آنها، ایجاد مطالبات کاذب و رویاگونه در میان گروه‌های کم‌بضاعت و فرودست جامعه به خصوص جوانان آنها است، هشدار داده و خواستار تجدید نظری اساسی در شیوه و محتوای این فعالیت‌های تبلیغاتی با رویکردی مبتنی بر حفظ حرمت و کرامت فرهنگ قرض‌الحسنه و در میان گذاشتن واقعیت‌های مربوط به مقررات حاکم بر درصد واقعی جوایز از منابع قرض‌الحسنه به مردم شده است.

اما متاسفانه این توصیه‌های خیرخواهانه که انجام آنها قبل از هر چیز به افزایش ضریب اعتماد عمومی به تبلیغات مربوط به حساب‌های قرض‌الحسنه و کاهش سطح مطالبات دارندگان این حساب‌ها از بانک‌ها خواهد شد، مورد توجه مدیران بانک‌ها و روابط عمومی‌های آنها قرار نگرفته است.

جای خوشحالی است که مشاهده می‌شود، اکثریت بانک‌های خصوصی ما از افتادن در دام لاتاری بازی‌های کلیشه‌ای حساب‌های قرض‌الحسنه پرهیز کرده و به جای آن برای جذب منابع از انواع راه و روش‌های جذاب دیگر استفاده کرده و تا حدود زیادی به اهداف موردنظر دست یافته‌اند.

جایگزین ساختن تبلیغات فریبنده و عاری از محتوای جوایز حساب‌های قرض‌الحسنه با راه و روش‌های متین، جذاب و اقناع‌کننده به منظور جذب منابع برای همه بانک‌ها امکان‌پذیر است.

اما یافتن چنان راه و روش‌هایی به مقداری خلاقیت، نوآوری، جسارت و جامعه‌شناسی نیاز دارد که متاسفانه اغلب شرکت‌های تبلیغاتی ما که بر بودجه تبلیغاتی بانک‌ها چنگ انداخته‌اند، فاقد چنین مزیت‌هایی هستند.

Kiamehr-gh@Hotmail.com‌