سرانه اسکناس در ایران به 100برگ کاهش یافت

لیلا اکبرپور

عکس: نگار متین‌نیا

رییس اداره نشر اسکناس و مدیران کل چاپخانه و نظام پرداخت بانک مرکزی روز گذشته در یک نشست مطبوعاتی به تشریح اقدامات نظام بانکی کشور برای ارائه سرویس مطلوب به مشتریان در پایان سال پرداختند. آمارهای منتشره حکایت از رشد پرداخت‌های الکترونیک و کاهش برگه‌های اسکناس البته به خاطر وجود ایران چک‌های ۵۰ و ۱۰۰هزار تومان بانک مرکزی دارد.

محمد قدس الهی، رییس اداره نشر اسکناس و خزانه بانک مرکزی صحبت‌های خود را با یادآوری این نکته که انتشار چک پول‌های بانک مرکزی موجب کنترل و حتی کاهش رشد نقدینگی شد، آغاز کرد.

او کوتاهی صف‌های طولانی دریافت و پرداخت در شعب بانک‌ها را مزیت دیگر چک پول‌های بانک مرکزی عنوان کرد و گفت: اسکناس‌های ۵ و ۱۰ و ۲۰هزار ریالی به سیستم بانکی برگشت.

قدس الهی سفارش چاپ اسکناس به بانک مرکزی در سال ۸۶ را بیش از یک‌میلیارد برگ عنوان کرد و گفت: این میزان سفارش در سال ۸۷ به ۷۲۰میلیون برگ رسید و پیش‌بینی می‌شود در سال ۸۸ این رقم به یک پنجم سفارش چاپ اسکناس در سال ۸۶ برسد که موجب کاهش هزینه‌ها در سیستم بانکی خواهد شد.

رییس اداره نشر اسکناس خزانه بانک مرکزی با یادآوری این که مازاد اسکناس‌های برگشتی به سیستم بانکی در استان‌ها تحت مدیریت ناظر بانک مرکزی قرار دارد، ذخایر اسکناس در استان‌ها را ۱۰ برابر سال‌های پیش عنوان کرد و خاطرنشان کرد: در بانک مرکزی نیز برای مصرف سه سال اسکناس ذخیره شده است و برگه‌های ایران چک نیز به اندازه نیاز سیستم بانکی وجود دارد.

او در مقابل سوال خبرنگاران مبنی بر این که بانک مرکزی تا کنون چه میزان ایران چک در سیستم بانکی توزیع کرده است، تنها به این جمله بسنده کرد: نمی‌توانیم رقم دقیق ایران چک‌ها را بگوییم، فقط بدانید هیچ نگرانی از این بابت وجود ندارد.

قدس الهی رقم اسکناس منتشره تا سال ۸۶ را معادل ۸۸هزار و ۵۰۰میلیارد ریال اعلام کرد و افزود: ۲۱میلیارد ریال آن تنها در سال ۸۶ انتشار یافت و آمار اسکناس‌های منتشره تا اوایل اسفند ماه امسال به ۵هزار میلیارد ریال رسید.

به گفته وی، در سال جاری ۶۴۰میلیون برگ اسکناس به ارزش ۳هزار و ۸۰۰ میلیارد ریال امحا شد که ۴۳درصد آن اسکناس‌های ۵هزار ریالی و ۳۲درصد آن مربوط به اسکناس‌های یک‌هزار ریالی بوده است.

رییس اداره نشر اسکناس و خزانه بانک مرکزی قیمت تمام شده چاپ اسکناس در سال ۸۶ را معادل ۱۹۹ ریال اعلام کرد و گفت: هزینه چاپ اسکناس در سال‌های گذشته ۲۴۱ریال بود.

قدس الهی سرانه اسکناس در ایران را طی سال‌های گذشته ۱۱۴ برگ عنوان کرد و گفت: تمام اقدامات بانک مرکزی در راستای کاهش تقاضا برای داشتن اسکناس باعث شد تا سرانه اسکناس در ایران به ۱۰۰ برگ کاهش یابد.

وی همچنین از انتشار اسکناس‌های جدید ۲۰هزار ریالی از فردا (امروز) خبر داد و گفت: تصویر مسجد امام اصفهان در طرح جدید اسکناس ۲۰هزار ریالی جای خود را به مسجد اقصی داده و چاپ اسکناس‌های قدیم ۲۰هزار ریالی دیگر متوقف شد.

رییس اداره نشر و چاپ اسکناس و خزانه بانک مرکزی با یادآوری اینکه ارزش ذاتی سکه‌های فلزی بیش از ارزش اسمی آنان بود و این موجب سوءاستفاده سوداگران برای ذوب و تبدیل آن به شمش می‌شد، خاطرنشان کرد: بانک مرکزی سکه‌های جدید ۲۵ و ۵۰تومانی را با تغییر میزان آلیاژ به کار رفته ضرب کرد، به‌طوری که وزن ۵گرمی سکه ۲۵تومانی به ۸/۲ گرم و وزن ۳۵/۶ گرمی سکه ۵۰ تومانی به ۸/۳گرم کاهش یافت و سکه ۱۰۰ تومانی نیز با وزن ۸/۵ گرمی ضرب شد تا انگیزه سوداگران برای ذوب آنان از بین برود.

او در خصوص عرضه سکه‌های طلا از طریق شعب بانک‌های سپه و تجارت از ۱۶ اسفندماه سال گذشته نیز گفت: بانک مرکزی برای حفظ توازن قیمت سکه در بازار از طریق شعب بانک‌های سپه و تجارت اقدام به عرضه آن کرد و نوسان قیمت سکه‌های طلا در بازار تنها به خاطر نوسان قیمت جهانی هر اونس طلا بود.

به گفته وی قیمت سکه در بازار طی سال گذشته متعادل و حتی برخی از روزها پایین‌تر از قیمت بانک مرکزی و سکه‌های عرضه شده در شعب بانک‌ها بود.

حراج سکه‌های یادبود سی‌امین سالگرد پیروزی انقلاب از امروز

صنیعی، مدیرکل چاپخانه بانک مرکزی نیز تعداد محصولات تولید شده چاپخانه بانک مرکزی را در سال ۸۷ بین ۳۰۰ تا ۳۵۰میلیون قطعه سکه فلزی رایج عنوان کرد و گفت: تولید سکه‌های ۲۵، ۵۰ و ۱۰۰تومانی در زمستان امسال روی خط تولید رفت و بررسی‌ها نشان می‌دهد بر اساس قیمت جهانی روز فلزات غیرآهنی ارزش ذاتی آنها در سکه ۱۰۰تومانی ۳۳ و در سکه‌های ۵۰ و ۲۵تومانی ۴۰درصد کاهش یافته است.

او با بیان اینکه اسکناس ۲، ۵ و ۲۰هزار ریالی نیز در این سال چاپ شد، گفت: اسکناس‌های ۲۰هزار ریالی با توجه به نیاز سیستم بانکی و با طرح جدید منتشر شد.

صنیعی گفت: سکه‌های طلا در ابعاد مختلف ربع، نیم و تمام بهار بر اساس نیاز بانک مرکزی ضرب شد و از ابتدای سال کار ضرب سکه‌های یاد بود در ۳طرح دوره‌های قبل، هنگام و بعد از پیروزی انقلاب ضرب شد که از فردا حراج طرح نقره‌ای آن با تعیین قیمت پایه توسط بانک مرکزی در بانک کارگشایی آغاز می‌شود.

او وزن طرح اول را ۱۳۶/۸گرم در قطر ۲/۲۲میلی‌متر به عیار ۶/۲۱عنوان کرد و ادامه داد: مجموعه دوم دارای وزن ۵/۲برابر طرح اول و مجموعه سوم ۵ برابر طرح اول به وزن ۶۸/۴۰گرم است.

به گفته صنیعی در سال آینده سکه و اسکناس‌های یادبودی با طرح ماهواره امید تهیه و عرضه خواهد شد.

۱۳۰۰خودپرداز ایران چک ۵۰هزار تومانی می‌دهند

شریفی، مدیرکل اداره نظام پرداخت بانک مرکزی نیز با بیان اینکه هدف اصلی بانک مرکزی توسعه بانکداری الکترونیک بدون نیاز به اسکناس و رشد تعداد تراکنش‌های پایانه‌های فروش و خریدهای فروشگاهی است، خاطرنشان کرد: دستگاه‌های POS با ۲ تا ۳میلیون تراکنش در سال گذشته ۳ تا ۴درصد کل تراکنش‌های انجام شده در سیستم بانکی را به خود اختصاص می‌دادند که این رقم با ۱۰میلیون تراکنش به ۱۰ تا ۱۱درصد کل تراکنش‌ها افزایش یافت.

او به اقدام دیگر بانک مرکزی درخصوص عرضه کارت‌های اعتباری توسط سیستم بانکی در راستای ایجاد انگیزه برای استفاده از خدمات کارت اشاره کرد و گفت: این کارت‌ها تا سقف ۶۰۰هزار تومان اعتبار به‌صورت قرض‌‌الحسنه به مشتریان اعطا خواهد شد و چنانچه در زمان مقرر توسط مشتری پرداخت نشود، جریمه‌ای تا سقف ۳۰درصد مبلغ در سال خواهد داشت.

شریفی گفت: راه‌حل دیگر بانکداری الکترونیکی سامانه تسویه ناخالص آنی (ساتنا) بود که از آذرماه سال‌جاری به صورت رسمی آغاز و زمینه برای انتقال وجه از یک بانک به بانک دیگر امکان‌پذیر شد.

مدیر اداره نظام‌های پرداخت بانک مرکزی افزود: در آذرماه دستور پرداخت از طریق تراکنش کمتر از هزار مورد در روز بود که این رقم اکنون به ۳هزار و ۵۰۰تراکنش در روز رسیده است.

شریفی راه‌اندازی اتاق پایاپای الکترونیک از نیمه اول ۸۸ را اقدامی دیگر در راستای سیاست‌های بانک مرکزی عنوان کرد و گفت: برنامه دیگر اتصال کارت‌ها برای خریدهای روزمره به شبکه شتاب است که این آمار در سال گذشته برای تراکنش‌های فروشگاهی ۲ تا ۳میلیون

در ماه بود.

شریفی همچنین بانک‌های ملی، صادرات، صنعت‌و‌معدن، پاسارگاد و اقتصاد نوین را جزو بانک‌های آماده برای عرضه کارت اعتباری عنوان کرد و گفت: بانک پاسارگاد در سال ۸۷ معادل ۱۲هزار کارت خرید اعتباری عرضه کرده است.

وی درخصوص هدف از ایجاد ساتنا گفت: پول باید به صورت آنی به حساب مقصد واریز شود و در حال حاضر ۷ بانک ملی، صادرات، صنعت‌ومعدن، سامان، ملت، تجارت و پارسیان در این زمینه فعالیت دارند.

به گفته وی، در سایر بانک‌ها این انتقال ظرف ۲ ساعت انجام می‌شود.