احمد دنیا نور*

در بیستم مهر ماه سال هفتاد و شش و همزمان با حضور جناب آقای خاتمی در ریاست‌جمهوری و تب داغ تغییر طلبی، نگارنده طی نامه‌ای که تقدیم ایشان شد پیشنهاد تغییر نام واحد پولی را به چند دلیل مطرح نمودم، اول آنکه ریال برای واحد پولی چندین کشور همسایه هم مورد استفاده قرار می‌گیرد و این تشابه نام برای کشوری که ابداع‌کننده پول رایج در سه‌هزار و پانصد سال قبل بوده است، مناسب نیست. ثانیا واژه تومان که هم شناخته شده است و هم می‌تواند یک نام واحد باشد در داخل و خارج از کشور واژه‌ای آشنا است. ثالثا ریال و تومان همیشه در آمارهای رسمی و در گفت‌وگوهای علمی و مالی مکررا مورد استفاده قرار می‌گیرد. از جمله؛ تمام عملیات بانکی با ریال صورت می‌گیرد در حالی که کلیه مبادلات بازار به تومان است و این تبدیل همیشه باید بعد از هر اعلامی قبل از هر اندیشه‌ای مکث کوتاهی را به خود جلب نماید. همچنین در نامه مذکور پیشنهاد حذف صفر را از واحد پولی دادم و در نامه به ذکر ماجرایی پرداختم که روزی شاهد خرید یک فرد غیرایرانی بودم که کالایی را به نه‌هزار تومان خریده بود و با دادن یک‌هزار تومان (ده‌هزار ریال) منتظر دریافت مابقی پول خود بود و تصور می‌کرد که فروشنده قصد فریب او را دارد. او صفرهای روی اسکناس هزار تومانی را می‌شمرد و مدعی بود که این ده‌هزار تومان است و تو کالایت فقط نه‌هزار تومان می‌باشد و بیچاره فروشنده گرفتار بود. منظور از ذکر این قصه این بود که هر روزه بارها این مشکل برای غیرآشنایان به واحد پولی ما رخ می‌دهد یا غیر ایرانی دیگری را دیدم که به تمسخر می‌گفت، اینها ۴صفر جلوی یک می‌گذارند و بعد آن را یک می‌خوانند و اما بعد به لحاظ علمی با توجه به نرخ تورم، خرید و فروش و سایر اقلام مالی تجانس بین آمارهای ارائه شده با آنچه برای مردم ملموس است، وجود ندارد. حتی عده‌ای از تحصیلکرده‌ها نیز عدد شش‌هزار و چهارصد میلیارد ریال یا اعداد مشابه را نمی‌شناسند و نمی‌توانند تجسم صحیحی داشته باشند. حذف صفر یا تغییر نام واحد پولی تاثیری در کاهش یا افزایش نرخ تورم یا رشد سایر شاخص‌های مالی ندارد، بلکه اصلاح یک اشتباه است که به تدریج رخ نموده است و اینکه حتما باید به سمت صحیح‌سازی برود. استفاده از این تغییر برای تغییر شاخص‌ها یک خبط بزرگ است یا تلاشی برای استفاده از فرصت ولی این تغییر یک تغییر بنیادی نیست، بلکه یک اصلاح کاملا کاربردی است. امید است هر چه سریع‌تر با این تغییر مشکلات متعدد گذشته مرتفع ‌شود.

*کارشناس اقتصاد صنعتی