مظاهری:تبدیل ذخایر ارزی به طلا واقعیت ندارد

عکس: حمید جانی‌پور

اظهار نظر مبنی برتبدیل کلیه ذخایر ارزی ایران به طلا ناشی از بی‌‏اطلاعی گوینده یا اشتباه در نقل قول توسط مصاحبه‌‏کننده است، چراکه این اتفاق نیفتاده و در آینده نیز بعید به نظر می‌‏رسد که اتفاق بیافتد.

طهماسب مظاهری، رییس کل سابق بانک مرکزی ایران در گفت‌‏وگو با ایلنا با بیان این مطلب و با اشاره به اینکه تبدیل ذخایر ارزی ایران حتی با توجیه جلوگیری از آثار نامطلوب بحران اقتصادی غرب نیز کار نادرستی است، گفت: اینکه ذخایر ارزی مملکت به طلا تبدیل شده حرف غلطی است؛ این اتفاق نیفتاده است و در آینده نیز این اتفاق نخواهد افتاد.‌‏

وی افزود: این صحبت یا ناشی از بی‌‏اطلاعی گوینده است که در حیطه مسوولیت و حیطه آشنایی‌‏اش نبوده و مطلبی را اظهار کرده که سبب شده حرف غلطی عنوان شود یا ناشی از اشتباه در نقل مطلب توسط مصاحبه‌‏کننده است.

رییس سابق بانک مرکزی افزود: مدیریت ذخایر ارزی از یک جهت به دلیل تاثیرگذاری بر نقدینگی و به تبع آن تورم و ارزش پول و تاثیرگذاری بر بازار سرمایه، از اهمیت خاصی برخوردار است.

مظاهری با بیان اینکه مقامات پولی می‌توانند با استفاده از مدیریت بهینه ذخایر ارزی، بازارهای مالی را از بی‌ثباتی خارج کنند، اظهار داشت: این امر موجب ثبات اقتصادی و حفظ ارزش پول ملی می‌‏شود، لذا به جهت اهمیت موضوع ذخایر ارزی باید از اظهار‌نظرهای خارج از بحث کارشناسی خودداری کرد.

وی ارز را ابزار دارایی کشور دانست و با اشاره به کاربردهای مختلف آن اظهار داشت: افزایش اعتبار کشور در مبادلات بین‌‏المللی و پرداخت تعهدات مربوط به تجارت‌‏های خارجی و واردات کشور که از کشورهای دیگر انجام می‌‏شود، دو کاربرد مهم ارز در اقتصاد است.

وی در ادامه افزود: تبدیل ذخایر ارزی به طلا و نگهداری طلا در هر کجا، چه خارج و چه داخل این دو خاصیت دارایی خارجی را از کشور می‌‏گیرد، چراکه طلای موجود در داخل کشور مبنایی برای سنجش اعتبار اقتصادی آن کشور نیست.

مظاهری تصریح کرد: پرداخت تعهدات ارزی یک کشور بابت کالاها و خدماتی که از اقصی نقاط دنیا وارد می‌‏کند از طریق طلایی که در داخل یا خارج کشور باشد، یک امر مشکل و تقریبا غیرممکن است. به طور مثال در یک مبادله تجاری، می‌‏توان با اطمینان پیش‌‏بینی کرد که فروشندگان کالا، مثلا در مقابل واردات گندم از دریافت طلا به عنوان وجه فروش کالای خود خودداری کنند و حتی اگر بر این امر اصرار کنیم و با وجود همه سختی‌‏ها و گرفتاری‌‏ها بتوانیم چنین سیستمی را طراحی کنیم و برای آن ساختاری تعریف کنیم تا در مقابل کالاهای درخواستی وارداتی به جای ارز به فروشنده کالا طلا تحویل دهیم، این کار یک هزینه اضافی به کشور تحمیل می‌‏کند و این طراحی غیر صحیح هزینه زیادی دارد.

وی افزود: معنی این کار این است که برای تبدیل طلا به دارایی قابل قبول فروشنده خارجی و نقل و انتقال آن و تحویل دادن به طرف معامله، باید واسطه‌‏هایی را در این بین ایجاد کرد تا این کار انجام شود. این کار هزینه‌‏های زیاد و بی‌‏دلیلی برای ما به ارمغان می‌‏آورد.

مظاهری افزود: به علاوه این کار به معنی آن است که ما نظام تجاری و مبادلاتی کشورمان را با دنیا چند صد سال به عقب برگردانیم؛ در حالی که همیشه درصدد به کارگیری شیوه‌‏های نوین در جهت بهبود، تسهیل و کم هزینه‌‏تر کردن امر واردات و صادرات بوده‌‏ایم.

رییس سابق بانک مرکزی با بیان اینکه حتی اظهار نظر درمورد تبدیل ذخایرارزی ایران به طلا خدمت خوبی به مملکت نیست و کسی که این ایده را مطرح می‌‏کند، ایده خوبی را طرح نکرده است، گفت: هر کشوری باید مجموعه دارایی‌‏های خود رامتناسب با شرایط زمانی و با یک ترکیب مناسبی که ریسک کمتری دارد، تنظیم کند.

وی در تکمیل صحبت‌‏های صفایی فراهانی، قائم مقام وزارت اقتصاد در دولت اصلاحات که تبدیل ذخایر ارزی به طلا را یک عوام‌‏فریبی دانسته بود، گفت: به اعتقاد من این حرف حتی عوام‌‏فریبی هم نیست، بلکه حرفی از سر ندانستن است، چراکه عوام‌فریبی حرفی است خوشایند که از منطق درستی برخوردار باشد و برای دلگرم کردن شنوندگان مطرح شود، اما عملی بودن آن مخل تردید و تامل باشد. این حرفی که مطرح شده است نه تنها خوشایند نیست، بلکه موجب ترس مردم و از دست رفتن منابع درآمدی کشور خواهد شد.

مظاهری با بیان اینکه حتی انجام چنین کاری با توجیه جلوگیری ازتاثیر بحران‌‏های اقتصادی برکشور اشتباه است، گفت: در شرایط بحران اقتصادی دنیا می‌‏توان از ابزارهای متنوعی استفاده کرد. در زمانی که سیاستگذار پولی فکر می‌‏کند امکان گران شدن طلا وجود دارد می‌‏تواند درصدی از ذخایر را به طلا تبدیل کند و در شرایطی که فکر می‌‏کند قیمت‌‏ها در جهت کاهش حرکت می‌‏کند، می‌‏تواند طلا را تبدیل به کالا یا ارز دیگری بکند، اما اینکه کل ارزها را تبدیل به طلا کنیم، در هیچ شرایط اقتصادی حرف مستند، قابل اتکا و قابل قبولی نبوده و به نفع مملکت نیست.

‌وی با اشاره به مهم‌ترین دلایل نگهداری ذخایر ارزی گفت: حمایت و حفظ اعتماد لازم نسبت به سیاست‌های پولی و ارزی کشور، ایجاد اطمینان لازم در بازارهای مالی خارجی نسبت به توانایی کشور در زمینه پرداخت تعهدات ارزی در شرایط بحرانی یا بروز شوک‌های خارجی، حفظ نقدینگی ارزی لازم در شرایطی که دسترسی کشور به بازارهای مالی بین‌المللی میسر نیست، بهبود و تجدید ساختار مالی کشور در شرایط اضطراری و بحرانی به عنوان یک ابزار دفاعی و بازپرداخت بدهی‌های خارجی از جمله مهم‌‏ترین دلایل حفظ و نگهداری ذخایر ارزی در کشور است و انجام آن ظرافت، مهارت و دانش خاص خود را می‌‏طلبد.