جهان در گرداب پول

عکس: نگار متین‌نیا

گروه بازار پول- روز یکشنبه هفته جاری همایشی تحت عنوان «بحران مالی جهان، چالش‌ها و فرصت‌ها» برگزار شد که در آن سخنرانان به بحث و بررسی در خصوص بحران جهانی پرداختند.

در این میان مدیران عامل بانک‌ها و کارشناسان پولی و بانکی، بنابر حوزه تخصصی‌شان به این بحران نگاه کردند و از منظر پولی به آن نگریستند. دیواندری مدیرعامل بانک ملت هزینه بحران مالی جهان را تاکنون دوهزار و ۸۰۰میلیارد دلار دانست و نوسانات نرخ ارز روی بانک‌های داخلی را اثرگذار اعلام کرد. به گفته وی، نظام بانکی باید برای ایفای تعهدات خود، مراقبت بیشتری داشته باشد.

وزیر امور اقتصادی و دارایی نیز با تاکید بر اینکه بحران از دو کانال به سایر کشورها سرایت کرد، افزود: کانال اول شامل بازارهای مالی است که کشورهای اروپایی مانند بریتانیا، فرانسه و بلژیک با ورشکستگی برخی از بانک‌های خود مواجه شدند. کانال دیگر صادرات و واردات است که اقتصادهایی که درجه ادغام مالی بالا و درجه باز بودن بالایی داشتند، بیشترین آسیب را از سرایت این بحران دیده‌اند. دادستان کل کشور نیز یکی دیگر از سخنرانان همایش بود که پرداخت صوری وام‌ها را از دغدغه‌های اساسی امروز شبکه بانکی اعلام کرد.

ضرورت ممنوعیت پرداخت صوری وام

دادستان کل کشور، پرداخت صوری وام‌‌‌ها را از دغدغه‌‌‌‌های اساسی امروز شبکه بانکی اعلام کرد و گفت: نمایندگان مجلس باید این مساله را مورد توجه قرارداده و تحت هر شرایطی ممنوع اعلام کنند. به گزارش برنا، قربانعلی دری نجف‌آبادی در همایش بحران مالی جهانی، چالش‌‌‌ها و فرصت‌ها در تهران تاکید کرد: برای اجرای مطلوب تحول در نظام بانکی باید قانون را به نحو مطلوب رعایت کرد.

وی نقش ربا و بازارهای ثانویه به خصوص بازار مسکن آمریکا را در بروز بحران اقتصادی دنیا بسیار موثر دانست و گفت: این مساله از آنجا شکل گرفت که بنگاه‌‌‌‌های اقتصادی به خرید و فروش مسکن در آمریکا دامن زدند، اما بعد از آنکه مردم در بازپرداخت‌‌‌ها دچار مشکل شدند، بازارهای ثانویه هم در بازپرداخت‌‌‌ها با مشکل مواجه شدند و در نتیجه بحران تشدید شد.

نجف‌آبادی با بیان آنکه ربا از نظر آیات قرانی تحت هر شرایطی غیرقابل قبول است، گفت: قرآن کریم هر دو شکل سلطه سیاسی و استکباری بیگانگان و سلطه اقتصادی را که به طور عمده با ربا همراه است، غیرقابل پذیرش دانسته و تاکید کرده است که باید از این دو عمل کاملا پرهیز شود. وی با تاکید بر توجه به رعایت کامل تمام قوانین در انجام تمامی معاملات گفت: این امر باید در تمام دادوستدهای ملی، منطقه‌ای و بین‌‌‌المللی مورد توجه قرار گیرد.

نجف‌آبادی با تاکید بر ضرورت شناخت و عوامل موثر در ایجاد بحران اقتصادی اظهارداشت: نباید فقط افزایش قیمت نفت و بحران مسکن آمریکا را از عوامل بروز این بحران دانست، بلکه اساتید فن باید تمام جوانب از جمله تغییر قیمت نفت و بودجه نظامی آمریکا را بررسی کنند. دادستان کل کشور با بیان اینکه سهم بودجه نظامی آمریکا از ۱۸۰ تا ۲۰۰ میلیارد دلار از زمان روی کار آمدن بوش به ۶۰۰ میلیارد دلار در حال حاضر رسیده است، گفت: دولت آمریکا با این کار دنیا را امنیتی کرده، به طوری که سرمایه‌‌‌ها را به سمت صنایع نظامی که ناپایدار و از بین رفتنی هستند، هدایت کرده است .

وی سرمایه‌‌‌‌های موجود در بخش نظامی را مولد ندانست و گفت: سرمایه‌‌‌ها باید به بخش‌‌‌‌های مولد هدایت شوند و جریان اقتصادی را رونق بخشند.

دادستان کل کشور با بیان این که مسوولان اقتصادی کشور و حوزه‌‌‌‌های علمیه باید مباحث موثر در بحران اقتصادی را بررسی کنند، گفت: بهره‌‌‌گیری از مفاهیم عمیق و دینی می‌تواند ما را از قرار گرفتن در پرتگاه‌‌‌ها و لغزش‌‌‌ها حفظ کند، ضمن آنکه بازارهای جعلی و غیرواقعی نباید امید ما شوند.

حق آقایی دولت‌‌ها با انتشار پول

رییس کمیسیون اقتصادی مجلس مطرح کرد: اگر دلارهای آمریکا از سراسر جهان به این کشور بازگردد فاجعه بزرگ جهانی رخ خواهد داد.

غلامرضا مصباحی‌‌مقدم در همایش بحران مالی جهان؛ فرصت‌ها و تهدیدها با بیان اینکه ۲۵ سال گذشته نسبت به وقوع چنین بحرانی هشدار داده بود گفت: اگر دلارهای آمریکا از سراسر جهان به این کشور بازگردد فاجعه بزرگ جهانی رخ خواهد داد.

مصباحی‌‌مقدم افزود: با توجه به اینکه از سال ۲۰۰۲ شاهد ورود یورو به بازارهای جهانی هستیم، هنوز این اتفاق به صورت کامل رخ نداده اما احتمال وقوع این مساله بسیار است.

رییس کمیسیون اقتصادی مجلس با بیان اینکه بهره تابعی از سود بازار نیست، خاطر نشان کرد: این در حالی است که بازارپول بازار مستقلی است؛ بنابراین اگر شاهد رکود در بازار کالا و خدمات شویم لزوما به معنای تاثیرگذاری بر بازار پول نیست.

مصباحی‌‌مقدم ادامه داد: حال چنانچه مبنای کارکرد اصلی بهره را در اقتصاد در نظر بگیریم شکافی که بین بازار کالا و خدمات به وجود می‌‌‌‌‌‌آید نقطه شروع این بحران است.

وی با بیان اینکه در این شرایط گرداب پولی شکل می‌‌‌‌‌‌گیرد، افزود: بر این اساس پول به جای اینکه به بخش تولید و خدمات برود از کنار آن عبور می‌‌‌‌‌‌کند در نتیجه صاحبان پول بیش از تولیدکنندگان سود می‌‌‌‌‌‌برند.

مصباحی‌‌مقدم گفت: معتقدم اسلام نیز با تحریم ربا که بهره وام چیزی جز ربا نیست، از چنین بحرانی جلوگیری کرده است.

به گفته وی، اسلام هم‌اکنون خدمت بزرگی به بشریت برای پیشگیری از بحران مالی و گرداب پولی کرده است.

مصباحی‌‌مقدم با اشاره به پدید آمدن پول اعتباری ادامه داد: دولت‌‌ها با انتشار پول حق آقایی کسب کرده‌اند تا زمانی که پول فلزی بود برای ایجاد آنها باید هزینه‌‌‌ای صرف می‌‌‌‌‌‌شد اما با روی کار آمدن پول اعتباری دولت‌‌ها با چاپ اسکناس و خلق پول مشکل را بیشتر کردند.

وی افزود: بر این اساس، زمانی که در بخش حقیقی اقتصاد با مشکل مواجه می‌‌‌‌‌‌شویم در بخش اعتباری خود را نشان می‌‌‌‌‌‌دهد. در آمریکا نیز بحران از بخش واقعی مسکن آغاز شد و در بخش پولی خود را نشان داد. به گفته وی در اسلام در معامله سلف باید صد درصد وجوه به صورت نقدی پرداخت شود؛ در غیر این صورت پول به صورت حباب گونه بوده است.

روبه‌رو شدن ایران با مشکلات تورمی بیشتر

مدیرعامل بانک ملت با اشاره به وابستگی اقتصاد ایران به درآمدهای نفتی، پیش‌بینی کرد با کاهش درآمد ارزی ایران از محل فروش نفت، ایران با مشکلات تورمی بیشتری در آینده رو‌به‌رو شود.

به گزارش خبرگزاری مهر، علی دیواندری در حاشیه همایش «بحران مالی جهان؛ چالش‌ها و فرصت‌ها» در جمع خبرنگاران با بیان اینکه ابعاد بحران اخیر جهان روز به روز گسترش می‌یابد، افزود: هزینه این بحران تاکنون دو‌هزار و ۸۰۰‌میلیارد دلار بوده است و پیش‌بینی می‌شود که در اثر این بحران تا سال ۲۰۰۹ میلادی ۲۰‌میلیون شغل در دنیا از بین برود.

مدیرعامل بانک ملت با اشاره به اینکه براساس پیش‌بینی‌ها تا سال ۲۰۰۹ امکان برگشت به حالت اولیه وجود ندارد، ادامه داد: پس از این بحران چهره دنیا متحول خواهد شد و قواعد اقتصادی تغییر خواهد یافت.

وی اظهار داشت: بسیاری از مرزبندی‌ها عوض خواهد شد و نقاط امن در سرمایه‌گذاری تغییر موقعیت خواهند داد.

مدیرعامل بانک ملت ادامه داد: پس از این بحران، آمریکا که ۶۵‌درصد واردات سرمایه را تاکنون در اختیار داشته است، دیگر این سهم را نخواهد داشت و در مقابل نقاطی که تاکنون مورد توجه نبوده، مورد توجه قرار خواهد گرفت و به عبارتی دیگر، یک نوع توزیع گسترده فرصت‌های سرمایه‌گذاری ایجاد خواهد شد.

وی در مورد ریشه‌های این بحران اظهار داشت: هزینه جنگ آمریکا در افغانستان و عراق روزانه یک‌میلیارد دلار است که بسیار کمرشکن است و در این بحران آثار خود را نشان داده است.

دیواندری بی‌اعتمادی مردم به روش‌های مدیریت سرمایه به ویژه در آمریکا را از دیگر ریشه‌های بحران مالی اخیر جهانی دانست و گفت: این بی‌اعتمادی از سال گذشته آغاز شد و حتی بانک‌های سرمایه‌گذاری را نیز در برگرفت.

وی گفت: در عین حال افزایش قیمت نفت و بحران انرژی، تورم جهانی را دامن زد و سبد خانوارها را گران کرد و بدین ترتیب خانواده‌ها نتوانستند به تعهدات خود در بخش مسکن عمل کنند. مدیرعامل بانک ملت تاکید کرد: در سال‌های گذشته سوداگری در بخش مسکن دنیا را به طرزغیرحرفه‌ای دامن زده شد و بانک‌های سرمایه‌گذاری بسته‌های اوراق رهنی خود را در تمام دنیا معامله کرده که این امر خود به ایجاد بحران مالی در جهان کمک کرد.

دیواندری کاهش شدید قیمت نفت را از چالش‌ها و تبعات منفی ناشی از بحران مالی جهان عنوان کرد و اظهار داشت: کاهش قیمت نفت روی درآمدهای کشور اثر خواهد گذاشت و اقتصاد ایران چون به درآمدهای نفتی وابسته است پیش‌بینی می‌شود که کشور ما با مشکلات تورمی بیشتری در آینده روبه‌رو شود.

وی کاهش دارایی‌های خارجی ایران را از دیگر تبعات این بحران مالی خواند و افزود: چون اکثر دارایی‌های ما ارزی است، نوسانات نرخ ارز، دارایی‌های ما را کاهش خواهد داد به ویژه آنکه اغلب دارایی‌های خارجی ایران به یورو است. مدیرعامل بانک ملت تاکید کرد: نوسانات نرخ ارز روی بانک‌های داخلی نیز اثر خواهد گذاشت؛ بنابراین نظام بانکی باید برای ایفای تعهدات خود، مراقبت بیشتری داشته باشد. وی کاهش صادرات را از دیگر چالش‌های فراروی اقتصاد ایران در نتیجه بحران مالی جهان ذکر کرد و افزود: چون اغلب صادرات ما در زمینه کالاهای لوکس است، وقتی وضعیت مالی مردم جهان خوب نباشد اولین کالایی که از سبد خانوار آنان کنار گذاشته شود کالاهای لوکس خواهد بود.