دنیای اقتصاد- به‌رغم برخی احتمالات مبنی بر وجود انتظار برای افزایش قیمت ارز به دلیل کاهش بیشتر سهمیه دلار مسافری، روز گذشته در بازار تهران نرخ دلار تحت تاثیر افزایش عرضه ارز در بازار و نیز فشار ناشی از افزایش عرضه سکه روی به سقوط داشت. به نظر می‌رسد بازارهای سکه و ارز که روند افزایشی خود را تحت تاثیر متغیرهای روانی ناشی از تحریم‌ آغاز کرده بودند، این روزها به دلیل فضای خوش‌بینی حاکم بر این متغیر از سایر متغیرها تاثیرپذیری قابل توجهی ندارند. سقوط قیمت دلار و سکه در بازار ادامه می‌یابد؟

گروه بازار پول- مسعودرضا طاهری: در نخستین روز کاری این هفته بازار دلار ۱۰۰ تومان و سکه ۱۷ هزار تومان از قیمت اسمی خود در بازار را از دست دادند. در عین حال به گفته فعالان در سطوح قیمتی سقوط کرده دادوستد چندانی صورت نمی‌گیرد و بازار تنها شاهد نوسان لحظه‌ای قیمت‌های تابلو‌ها است.

روند کاهش قیمت‌ها در بازار ارز و سکه شتاب فزاینده‌ای به خود گرفته و افت قیمت‌ها ادامه دارد. دلار آمریکا در بازار به محدوده ۱۶۵۰ تومان رسیده و نرخ سکه نیز در بازار نقدی به ۶۶۵ هزار تومان نزدیک شده است.از بازار دیروز خبر رسید که اغلب مراجعه‌کنندگان برای فروش دلار و سکه آمده بودند و به گفته یکی از صرافان همه فروشنده شده‌اند.

افزایش عرضه در بازار در این روزها به حدی رسیده که کمتر تقاضایی به قیمت‌های پیشنهادی بدون پاسخ می‌ماند. در عین حال همان‌طور که در گزارش‌های قبلی اشاره شد، در جایی که کاهش دادن سهمیه ارز مسافری و مسیر حذف تدریجی آن تداوم دارد، کاهش یافتن قیمت دلار در بازار آزاد جای تعجب دارد. با این حال رویه سابق بازار در تاثیر نپذیرفتن از روند قیمت‌ها و نسبت‌های خارجی ادامه دارد. قیمت طلا در بازارهای جهانی در پایان معاملات هفتگی با ۱۲ دلار افزایش نسبت به بعداز ظهر جمعه در سطح ۱۶۶۲ دلار بسته شده است. با این حال قیمت سکه و طلا در بازار داخلی با افت دلار از یک سو و افزایش عرضه با تحویل شدن سکه‌های پیش فروش شده در مسیر کاهش قرار گرفته است. برای در امان ماندن از زیان ناشی از این شرایط که قبلا نیز قابل پیش‌بینی بود، مقامات بانک‌مرکزی اوراق سرمایه‌گذاری و اوراق قابل معامله به جای تحویل سکه‌ها را طراحی کرده بودند. پرداخت سود تقریبا ۲۰ درصدی به کسانی که از دریافت سکه خود منصرف شوند، یکی از گزینه‌هایی است که بانک مرکزی طراحی کرده است. از تقریبا ۲۹ فروردین بانک مرکزی قیمت خرید ۶۳۶ هزار تومان را برای سکه در نظر گرفت و همان زمان بیش از ۷۰ هزار تومان زیر قیمت بازار بود. فاصله قیمت خرید بانک مرکزی با بازار خود دلیلی برای ترغیب مردم به فروختن سکه‌های خود در بازار بود.

اینکه روز گذشته در بازار همه فروشنده بودند و تقاضایی برای خرید نیز وجود نداشت تا جایی که صرافان و سکه فروشان نیز تمایلی به خرید سکه ودلار از خود نشان نمی‌دادند راباید به ورود دلارهای ارزان به بازار مربوط دانست. در واقع بازار در عین حالی که نگرانی از کاهش ارز را به خود می بیند شاهد افزایش عرضه است. شرایطی که تا به حال بی‌سابقه بوده است.

در روزهای اخیر وزارت بازرگانی با شدت پیگیر دست به دست شدن دلارهای صادراتی از صادرکننده با واردکننده مواد اولیه و مایحتاج ضروری و مصرفی در کشور بوده است. در تازه‌ترین خبر‌ها موانع فروش دلارهای صادراتی به نرخ توافقی بین صادرکننده و وارد‌کننده و فروش در بازار به مرور رفع می‌شود و پیشنهاد فروش دلار در بسته‌های کلان که زمانی اعلام داشتن آن (دلار بدون فاکتور) به دلایل امنیتی و مقررات بانک مرکزی جرم بود و با برخوردهای امنیتی مواجه می‌شد، هم اکنون به صورت تلفنی به صرافان پیشنهاد می‌شود. در واقع کم‌رنگ‌تر شدن فضای برخورد با عرضه و تقاضا در بازار خود به نوعی موجب فروکش کردن قیمت‌های افزایش یافته بوده است. علاوه بررفع برخی نگرانی‌های داخلی، فضای عمومی منطقه نیز خود منجر به افزایش خوش‌بینی‌ها به سرانجام بحران قیمتی تقریبا ۲۰ ماهه دلار در بازار داخلی شده است. این سخن که قیمت دلار در بازار داخلی از ۱۵۰۰ تومان بیشتر ارزش ندارد، سال گذشته نیز به کرات شنیده می‌شد. ازاین رو تزریق مرتب دلار به نرخ‌های زیر قیمت بازار در یک دوره تقریبا چند ماهه ضمن حذف سهمیه دولتی دلار از مصارف عمومی و غیرضروری به نظر راهکار تجربه نشده‌ای است که در این روزها تقریبا کارگر افتاده است. در سطوح بین‌المللی نیز نزدیک شدن به زمان دور دوم مذاکرات ایران با غرب در ۳ خرداد در بغداد و آمادگی ایران برای مذاکره با آژانس انرژی اتمی در ۲۵ اردیبهشت (یک هفته زودتراز مذاکرات بغداد) و تاکید مقامات نظامی رژیم اشغالگر قدس و آمریکا مبنی بر نبود اطلاعات کافی برای دستیابی ایران به سلاح اتمی که بازتاب گسترده‌ای نیز داشته، از میزان نگرانی‌ها در فضای اقتصادی کشور تا حدودی کاسته است. در عین حال تا تعیین تکلیف قیمت ارز صادراتی شرکت‌های بزرگ کشور در بخش‌های دولتی و خصوصی که بازار سهام را به شدت تحت کنترل خود درآورده است، باید قدری دیگر صبر پیشه ساخت.

با افت قیمت دلار و سکه باید دید که نقدینگی ۳۵۰ هزار میلیارد تومانی در سایر بخش‌های غیرمولد قیمت‌ها را تاکجا بالا خواهد برد. این شرایط در بخش مسکن با افزایش تقریبا شدید قیمت هر متر مربع طی ۴ ماه گذشته به افزایش تورم دامن خواهد زد که انتظار افزایش قیمت را دوباره متوجه بازار سکه و دلار خواهد کرد.

دیروز نوسان مرتب قیمت دلار و سکه تا غروب ادامه داشت و در بعدازظهر به وقت تهران قیمت دلار آمریکا ۱۶۶۰ تومان را نیز به خود دید. قیمت ۱۶۵۰ تومان هم از سوی برخی برای آن اعلام شد. تا این سطح دلار آمریکا نسبت به قیمت روز پنج‌شنبه تقریبا ۱۰۰ تومان افت داشته است. بازار در مواقع این‌چنینی شاهد اعلام قیمت‌های متفاوت از سوی برخی مراکز است. اما اینکه همه دلارهای خود را به نرخ‌های بر سر زبان افتاده در فضای عمومی بازار بفروشند، به شرایطی وابسته است. ازجمله اینکه اشخاص به ویژه صرافان باید دلارهای خود را به نرخ‌های پایین‌تری از قبل تهیه کرده باشند که به قیمت‌های بالاتری بفروشند. افت قیمت در این شرایط چندان نباید فارغ از صرفه اقتصادی باشد. در غیر این صورت مقاومت حاصل می‌شود و قیمت‌ها روال غیرمنطقی به خود می‌گیرد و افزایش بعدی و لجام گسیخته را در پی خواهد داشت.

روز گذشته به طور مثال در چهار راه استانبول فاصله نرخ خرید و فروش یورو در تابلو یک صرافی ۱۲۰ تومان بود. این به معنی آن است که اولا انتظار کاهش بیشتر قیمت وجود دارد و دوم اینکه روند موجود در بازار یک شرایط ناپایدار و بی ضابطه است که ناشی از اقدامات شتاب‌زده در به نوسان واداشتن قیمت‌ها است.

دیروز قیمت سکه نیز در حالی در برخی نقاط ۶۶۵ هزار تومان اعلام شد که نرخ ۶۵۰ هزار تومان نیز برای آن از سوی برخی مراکز اعلام شد. تا رسیدن به نرخ ۶۵۰ هزار تومان عملا سکه در اولین روز کاری این هفته ۳۲ هزار تومان در یک روز ارزان شده است.