نرخ سود باید بالاتر از تورم باشد

گروه بازار پول-رییس کل بانک مرکزی دو روز پس از بیانیه منتقدانه این بانک در نقد کاهش دستوری نرخ سود هشدار داد: اگر نرخ سود بانکی از نرخ تورم کمتر باشد، سپرده‌ها از نظام بانکی خارج می‌شود.

محمود بهمنی رییس کل بانک مرکزی، در گفت‌وگویی با پایگاه اطلاع‌رسانی دولت با بیان صریح‌تری از سیاست دستوری نرخ سود انتقاد کرد.انتقاد بهمنی دو روز پس از بیانیه عتاب آلود این بانک در نقد تعیین نرخ سود در شکل کنترلی و پیامدهای مخرب آن بیان می‌شود. نکته قابل تامل اینکه سخنان انتقادی رییس کل بانک مرکزی در گفت‌وگو با با پایگاه اطلاع‌رسانی دولت بیان شده است. رییس کل بانک مرکزی در این گفت‌وگو درباره کاهش نرخ سود بانکی و حواشی مربوط به آن گفت: به طور یقین اگر نرخ سود بانکی اگر کمتر از تورم باشد، قطعا سپرده‌گذار ضرر می‌کند و این پول را کمتر نزد بانک خواهد گذاشت.

وی تصریح کرد: یقینا این پول در بازارهای آزاد به صورت سرگردان وارد می‌شود که خود ایجاد تقاضا و مشکل می‌کند.

بهمنی در عین حال تاکید کرد: تمام سعی و جدیت بانک مرکزی این است که نقدینگی در جامعه را به نحوی مدیریت کند که از هدف اصلی منحرف نشود. وی در تشریح نحوه مدیریت منابع اظهار کرد: مدیریت بانک، در این قالب است که منابع موجود را جمع‌آوری کرده و در اختیار واحدهای تولیدی بگذارد تا بتوانند در بخش‌های مختلف اقتصادی متناسب با نیازها مصرف کنند.

البته بانک مرکزی در موضع‌گیری‌های قبلی خود تاکید کرد: هدایت صحیح منابع در شرایطی اتفاق خواهد افتاد که نرخ سود تسهیلات متناسب با دیگر متغیرهای اقتصادی نظیر نرخ تورم تعیین شود.

در چند هفته اخیر زمزمه‌هایی مبنی بر تغییر نرخ سود تسهیلات شنیده شد؛ اما موضع بانک مرکزی در خصوص این سیاست استراتژی حواله به آینده بود.به گفته مدیران بانک مرکزی لازمه تغییر نرخ سود نحوه حرکت نرخ تورم در ماه‌های آینده است. به گفته آنان اگر نرخ تورم در ماه‌های آینده روند افزایشی داشته باشد، بدون شک باید نرخ سود تسهیلات تغییر کند.البته در این میان برقراری تعادل در بازارهایی نظیر سکه و ارز نیز از دغدغه‌های بانک مرکزی به حساب می‌آید. بررسی‌ها نشان می‌دهد: نوسانات اخیر در بازار ارز بیش از آنکه جنبه مبادلاتی داشته باشد از خاصیت سوداگری برخوردار است. این همان نکته‌ای است که بهمنی در گفت‌وگوی خود انگشت تاکید بر آن گذاشته و در خصوص آن هشدار داده است. در ماه‌های گذشته گرچه برخی مقام‌ها معتقد به خروج سپرده‌ها از نظام بانکی نبودند؛ اما بررسی‌های عمیق تر حکایت از یک جابه‌جایی اساسی در ترکیب سپرده‌ها دارد. کاهش نرخ سود سپرده‌ها موجب شده است بخشی از سپرده‌گذاران به واسطه از دست رفتن جذابیت نرخ سود سپرده‌ها، پس‌اندازهای خود را از حساب‌های مدت‌دار به جاری منتقل کنند. به گفته یکی از مدیران بانکی، حساب جاری به دلیل ماهیت غیر دیداری ابزاری مناسب برای داد و ستد در بازارها است و سپرده‌گذاران با نقل مکان سپرده‌های خود به این حساب در واقع اقدام به داد و ستد بازارهایی نظیر ارز و طلا می‌کنند. انتقال حساب‌ها به بخش جاری به دلیل آنکه هر لحظه انتظار برداشت آن می‌رود قدرت تجهیز منابع نظام بانکی را کاهش می‌دهد. بر این اساس گرچه رشد سپرده‌ها بر اساس آمارهای ارائه شده منفی نبوده؛ اما ترکیب سپرده‌ها به گونه‌ای است که قدرت مانور بانک‌ها در به جریان انداختن آن را کاهش داده است.

پرداخت وام‌های خرد بدون محدودیت

رییس کل بانک مرکزی در بخش دیگری از گفت و گوی خود با پایگاه اطلاع‌رسانی دولت به وام دهی خرد از سوی بانک‌ها اشاره کرد و گفت: در پرداخت وام‌های قرض‌الحسنه برخلاف تصورات برخی‌ها و منابع دیگر، شاهد رشد بسیار مناسب و خوبی هستیم که هیچ گاه چنین رشدی را تجربه نکرده‌ایم.

محمود بهمنی با اشاره به این که بانک‌ها برای پرداخت وام‌های قرض‌الحسنه و خرد مشکلی ندارند، اظهار داشت: خوشبختانه برای پرداخت وام‌های خرد مانند قرض‌الحسنه، ازدواج و جعاله مشکلی وجود ندارد و بدون محدودیت پرداخت می‌شود.

وی افزود: در پرداخت وام‌های قرض الحسنه برخلاف تصورات برخی‌ها و منابع دیگر، شاهد رشد بسیار مناسب و خوبی هستیم که هیچ‌گاه چنین رشدی را تجربه نکرده‌ایم.

دریافت کارمزد برای ارسال پیامک

مدتی است برخی بانک‌ها اطلاعات مشتریان را از طریق پیامک برای آنان ارسال و در قبال آن از مشتری کارمزد دریافت می‌کنند. رییس کل بانک مرکزی به این اقدام واکنش نشان داده است. بهمنی در این باره، اظهار کرد: برخی از بانک‌ها با ایجاد سیستمی بدون درخواست مشتری، پیامکی به منظور اعلام آخرین اطلاعات حساب مشتری به وی ارسال کرده و در قبال انجام این کار کارمزدی را از حساب مشتری کسر می‌کردند که برای این کار مجوزی از سوی بانک مرکزی به آنها داده نشده است.

رییس کل بانک مرکزی تاکید کرد: اطلاعیه‌ای هم در این خصوص از سوی بانک مرکزی صادر شد و این کار تخلف محسوب می‌شود.

حذف صفرها از پولی ملی ۴ سال طول می‌کشد

رییس کل بانک مرکزی در گفت‌وگوی دیگری از آغاز بررسی لایحه حذف ۴ صفر از پول ملی در دولت خبر داد و گفت: این کار ممکن است ۴ سال طول ‌بکشد.

محمود بهمنی در گفت‌وگو با خبرگزاری مهر گفت: ما طرح حذف چهار صفر از پول ملی را به دولت داده‌ایم و در حال بررسی است و قطعا بعد از تصویب ما نیز به عنوان یکی از حلقه‌های تحول در نظام بانکی اجرا خواهیم کرد. رییس کل بانک مرکزی در عین حال تصریح کرد: این پروسه قطعا زمان بر خواهد بود و ممکن است همین پروژه حذف صفرهای پول ملی چهار سال به طول انجامد. وی درباره زمان آغاز طرح تحول در نظام بانکی کشور گفت: اجرای این طرح هم اکنون آغاز شده و تحول در سیستم نظام بانکی کشور هم اکنون به صورت موردی در حال انجام است.وی حذف چهار صفر پول ملی را یکی از همین اقدامات عنوان کرد و ادامه داد: مسائل پولی چیزی نیست که بخواهیم به سرعت و برای یک بار به طور قطعی یک پروژه را به انجام رسانیم و پروسه آن پایان یافته تلقی شود، بلکه در طرح‌های پولی باید دقت نظر خاصی داشته باشیم و با حوصله به مرحله اجرا پا بگذاریم.