کاهش دستوری نرخ بهره به تعطیلی بانک‌ها می‌انجامد

گروه بازار پول- حدود دو سال می شود که مجلس با تشکیل کمیته ای کار تحقیق و تفحص از بانک‌ها را شروع کرده است. علی اصغر یوسف نژاد نماینده مردم ساری در مجلس یکی از اعضای این کمیته است که آخرین خبر‌ها را از وضعیت تحقیق و تفحص از بانک‌ها دارد و در اختیار ما قرار داده است. او در گفت و گویی که انجام داده به دلایل لزوم اصلاح در ساختار نظام بانکی کشور نیز اشاره کرده است.

آقای احمدی نژاد در پیام نوروزی خود اعلام کرد، دولت امسال قصد دارد به سمت اصلاح سیستم نظام بانکی پیش برود. به نظر شما که عضو کمیته تحقیق و تفحص از بانک‌ها هستید چرا نظام بانکی ما باید تغییر یابد؟

این موضوع از چند جهت قابل توجه است. من معتقدم سیستم بانکداری ما به روز نیست و با واقعیت‌های امروز بانکداری تطبیق ندارد. هم اکنون در رابطه با شیوه‌های ارائه تسهیلات و جذب منابع مکانیسم‌هایی وجود دارد که با هم سازگار نیستند. شما در نظر بگیرید بیش از ۵۰ هزار میلیارد تومان از منابع بانکی کشور که باید در خدمت اقتصاد کشور باشد و گردش پولی بانک‌ها را به وجود بیاورد در اختیار افرادی است که یا نمی توانند بدهی خود را پرداخت کنند یا از زیر پرداخت آن می خواهند در بروند. خلائی که این ۵۰ هزار میلیارد تومان ایجاد کرده، سبب شده بنیه مالی بانک‌ها تا حدودی تضعیف شود و ارائه خدمات بانک تاثیر منفی بپذیرد. ما در سیستم بانکداری مشکل ساختاری داریم که در فاز دوم اجرای طرح تحول اقتصادی باید این ساختار تغییر یابد. یکی دیگر از چالش‌های پیش روی نظام بانکی کشور استقلال بانک مرکزی است. بانک مرکزی متولی سیستم پولی و بانکی کشور است و باید استقلال لازم را برای پیش بردن سیاست‌های خود به طور کارشناسی شده و نه دستوری داشته باشد. همین الآن بحث واگذاری بانک‌ها و خصوصی شدن آنها و ساماندهی صندوق‌ها و موسسات مالی از مهم‌ترین کارهای بانک مرکزی است. اگر این بانک استقلال لازم را نداشته باشد قطعا نمی تواند کار را از پیش ببرد. به هر حال سال، سال جهاد اقتصادی است و یکی از مهم‌ترین آیتم‌ها برای رسیدن به اقتصاد مناسب و سالم، تحول سیستم بانکی کشور است.

کار تحقیق و تفحص از بانک‌ها به کجا کشیده شد؟

تحقیق و تفحص از بانک‌ها مراحل پایانی خود را می گذراند و در حال نهایی شدن است. ما جمع‌بندی لازم را انجام داده‌ایم. فقط برخی از بانک‌ها با ما همکاری خوبی نداشتند و کم‌کاری کردند.

چه بانک‌هایی؟

بانک‌هایی که می گویند ما خصوصی هستیم اما عملا دولتی‌اند. آنها تخلفاتی انجام دادند که در گزارش خود به آن اشاره کرده‌ایم. این گزارش در هر صورت در حال نهایی شدن است و فکر می کنم به زودی و تا یکی دو ماه آینده در صحن علنی مجلس خوانده شود.

آقای دکتر شما می گویید بانکداری ما به روز نیست اما مسولان نظام بانکی معتقدند سیستم بانکداری اسلامی را اجرا می‌کنند که یکی از مترقی‌ترین روش‌های بانکداری است. چه تفاوتی بین به روز نبودن و اسلامی بودن بانک‌ها وجود دارد؟

بر اساس قانون اساسی نظام بانکی کشور باید با مسایل شرعی و اصول اسلامی منطبق باشد و هر گونه تغییر و تحول در این سیستم از فیلتر شرعی عبور کند. من معتقدم در شرایط کنونی نظام بانکی ما با اصول اسلامی مطابقت دارد اما به روز نیست و باید این مشکل برطرف شود.

اینکه آقای احمدی‌نژاد خود خبر اصلاح نظام بانکی را بدهد آیا منافاتی با استقلال بانک مرکزی ندارد؟

در برنامه پنجم توسعه موارد مختلفی را در جهت تقویت بانک مرکزی به تصویب رسانده‌ایم و اعلام کرده‌ایم مداخله دولت در اقتصاد کشور باید به کمترین حد خود برسد. البته شورای نگهبان ایراد گرفت اما در مجمع تشخیص مصلحت نظام این مساله حل و تصویب شد بانک مرکزی باید به هویت اصلی خود باز گردد تا نقش بیشتری در اقتصاد داشته باشد. درست است که آقای احمدی نژاد گفته اند نظام بانکی را متحول می کنند اما بخشی از این تحولات باید با اجازه مجلس صورت گیرد. یک سری تغییرات در اختیار خود دولت است که می‌تواند آن را در شورا‌ها و کمیته‌هایی که دارد به انجام برساند اما برخی از تغییرات عمیق تر باید با نظر مجلس صورت گیرد. هر گونه تغییر و تحولی باید با توجه به برنامه‌های بالا دستی همچون برنامه پنجم، سند چشم انداز و... صورت گیرد.

کاهش نرخ بهره بانکی در سالجاری از وعده‌های دیگر آقای احمدی نژاد است. به نظر شما کاهش دستوری نرخ بهره را می‌توان یکی از موارد اصلاح نظام بانکی کشور دانست؟

کاهش دستوری نرخ بهره منجر به تعطیلی بانک‌ها خواهد شد چون نرخ بهره باید براساس مجموع تورم به علاوه دستمزد بانک‌ها تعیین شود. در ایران تورم بالاست و طبعا نمی توان نرخ بهره را پایین تر از آن در نظر گرفت. اگر امسال هم قرار باشد نرخ بهره بانکی دستوری تعیین شود، تناسب بین درآمد و هزینه از بین می‌رود که باعث تضعیف بنیه مالی بانک‌ها خواهد شد.