بیمه‌های خرد، راهی برای حمایت از گروه‌های کم‌درآمد

لیلا اکبرپور - اشخاصی که درآمد پایینی دارند می‌توانند ریسک‌های مختلفی را که در زندگی با آنها مواجهند از طریق خرید بیمه‌نامه‌های خرد مدیریت کنند.

تجربه فروش بیمه‌های خرد در کشورهایی مانند هند و بنگلادش و حمایت از دهک‌های پایین درآمدی در این کشورها موجب شده تا بیمه‌ مرکزی ایران موضوع امسال سمینار بیمه و توسعه را به موضوع بیمه‌های خرد اختصاص دهد.

با توجه به ابراز نارضایتی مردم از گرانی بیمه، فروش بیمه‌های خرد امکان سرمایه‌گذاری شرکت‌های بیمه را از طریق جمع‌آوری سرمایه‌های خرد و پراکنده در سطح جامعه فراهم می‌کند و این می‌تواند گامی برای توسعه بیمه‌های عمر به خصوص عمر متصل به پس‌انداز در کشور ما باشد و مردم ما پس‌انداز بیمه‌ای را در زندگی خود جدی بگیرند. محمود نجومی، مدیرعامل شرکت NEXUS

محمود نجومی، مدیرعامل شرکت خدمات مالی NEXUS در گفت‌وگویی تلفنی به دنیای اقتصاد گفت: دو سیستم مایکروفاینانس و مایکرواینشورنس (وام‌ها و بیمه‌های خرد) در دو بنگاه اقتصادی بانک و بیمه در کشورهایی از دنیا رواج دارد که به منظور نوعی حمایت از افراد کم‌درآمد جامعه تلاش می‌کنند.

وی با اشاره به این که بانک‌های تجاری در مقابل پرداخت وام به افراد، وثیقه و ضامن می‌خواهند، افزود: اما در پرداخت وام‌های خرد ضامن و وثیقه‌ای در بین نیست و خود افراد نیازمند این وام را که سقف آن ۳هزار دلار است دریافت می‌کنند.

نجومی با یادآوری این که وام‌های خرد سود بالایی دارند، گفت: این تسهیلات معمولا با نرخ ۳۵درصد به گیرندگان آن اعطا می‌شود که شاید در ظاهر نرخ ظالمانه‌ای باشد، اما در حقیقت افرادی که به شدت نیازمند هستند، با گرفتن این وام‌ها صاحب درآمدی می‌شوند که می‌توانند اقساط خود را پرداخت کنند.

او افزود: پس از ۳سال افرادی که توان تامین مایحتاج اولیه زندگی و حتی هزینه تحصیل فرزندان خود را نداشتند به صنعت‌گرهای کوچک، قالیباف و سازندگان کارهای دستی مبدل می‌شوند، که دیگر سرمایه‌ای از خود دارند.

نجومی گفت: معمولا افراد با گرفتن وام‌هایی که سود ۶۰درصدی دارند، می‌توانند نرخ سود بالای ۳۵درصدی را پرداخت کنند.

او با بیان اینکه ۲ هفته گذشته یک فرد بنگلادشی جایزه صلح نوبل را به خاطر پرداخت وام‌های خرد به افراد نیازمند دریافت کرد، خاطرنشان ساخت، این فرد به جمعیت کثیری از بنگاه‌ها که بی‌بضاعت بودند و به اجتماع تحمیل می‌شدند، وام‌های خرد پرداخت کرده بود و طی چند سال تمام این افراد خودکفا شده و روی پای خود ایستاده بودند.

نجومی اظهار داشت: پرداخت وام‌های خرد در کشورهای آمریکای جنوبی و مرکزی مرسوم است و بنگاه‌های زیادی در این حیطه فعال هستند.

او گفت: این بنگاه‌ها منابعی بالغ‌بر ۳۰۰میلیون دلار را به این گونه وام‌ها اختصاص داده‌اند و طبق آخرین برآورد آنها تنها ۵/۱ تا ۲درصد از وام‌ها به خاطر مشکلات احتمالی سوخت می‌شود و دیگر بازگشتی ندارد.

او افزود: افراد نیازمند در دنیا مورد حمایت قرار می‌گیرند و بنگاه‌های اقتصادی به این افراد آن قدر اعتماد دارند که وام‌های بدون ضامن را در اختیارشان قرار دهند، چون معتقدند افراد زحمتکش هرگز پول دیگران را صاحب نمی‌شوند.

این دارنده بزرگ‌ترین شبکه فروش بیمه‌های عمر در خاورمیانه در خصوص بیمه‌های خرد نیز گفت: خریداران بیمه‌های خرد افرادی هستند که از درآمد پایینی برخوردار می‌باشند و توان خرید بیمه‌نامه‌های معمولی را ندارند.

او افزود: اینگونه افراد چنانچه با حداقل درآمد دچار حادثه شوند قطعا فنا خواهند شد و بیمه‌گران برای حمایت از اینگونه افراد با حداقل نرخ حق بیمه، پوشش‌هایی را برای آنها تعریف می‌کنند.

نجومی با اشاره به اینکه با وقوع سوانح، آسیب دیدن یک کارخانه عظیم و یک کارگاه کوچک تفاوتی ندارد و در هر ۲ نوع صاحبان آنها تمام هستی خود را از دست می‌دهند، گفت: در این مواقع آنچه مهم است نوع پوشش بیمه‌‌ای است که معمولا کارخانه و تولیدی‌های بزرگ پوشش‌های کامل بیمه‌ای دارند. بنابراین فروش بیمه‌های خرد برای افراد کم درآمد اهمیت بسزایی دارد.

وی با یادآوری اینکه فروش بیمه‌های خرد معمولا سودآوری چندانی نداشته و برای بیمه‌های بازرگانی جذابیت کافی را ندارد، گفت: باید برای عرضه بیمه‌های خرد سیستم پوشش‌های تعاونی را تعریف کرد.

وی افزود: جمع‌آوری حق بیمه به‌طور روزانه و هفتگی از افراد نیازمند، زحمت زیادی برای بیمه‌گران دارد و نیروی انسانی و سیستم حسابداری آن پرهزینه خواهد بود، بنابراین این نوع بیمه‌نامه‌ها از طریق عقد قرارداد گروهی (NGO) با یک سازمان عرضه می‌شود.

او ادامه داد: این تشکل حق بیمه‌ها را از اعضای خود جمع‌آوری و به‌حساب شرکت بیمه واریز می‌کند.

نجومی گفت: بیمه‌های تعاونی معمولا این‌گونه خدمات را در جهت حمایت از کشاورزان و دامداران ارائه می‌دهند.

او یادآور شد: برای فروش بیمه‌نامه‌های خرد گروهی که در بطن اجتماع هستند و از وضعیت افراد آن کانون خبر دارند می‌توانند نقش موثری را ایفا کنند.

نجومی گفت: در شهرها، مساجد و در روستاها معمولا کدخداها می‌توانند در عرضه بیمه‌های خرد و جمع‌آوری اعضا در یک تعاونی نقش واسطه را میان بیمه‌گذاران و شرکت‌های بیمه بازی کنند.

مدیرعامل شرکت خدمات مالی Nexus با بیان اینکه عرضه اینگونه بیمه‌نامه‌ها در کشورهای مترقی از بین رفته است، گفت: با توجه به جمعیت قابل ملاحظه بیکار در ایران و افرادی که دارای درآمد پایینی هستند قطعا فروش بیمه‌های خرد تصمیم مناسبی خواهد بود و بازتاب مطلوبی در آینده خواهد داشت.