نادیا حسینعلی زاده شلمانی / کارشناس ارشد اقتصاد

چیرگی درآمدهای نفتی در بودجه دولت منجر به سلطه مالی و تضعیف نقش بخش خصوصی در سرمایه‌گذاری و تولید می‌شود و از این بابت اقتصاد ملی کشور متکی به درآمد نفت، آسیب پذیری‌های جدی و عمیقی نسبت به درآمدهای نفتی دریافت می‌کند. مهم تر آنکه نوسان مستمر و گاهی شدید قیمت نفت در بازارهای جهانی رفتارهای مالی بی‌ثبات و غیرمتقارنی را در اقتصاد کشور شکل می‌دهد. این رفتارها ناشی از آن است که در شرایط افزایش قیمت نفت و تزریق درآمدهای حاصل از فروش نفت و تبدیل آن به پول ملی موجب افزایش حجم نقدینگی و افزایش تقاضا برای کالاهای قابل مبادله و غیر قابل مبادله خواهد شد.

مازاد تقاضای ایجاد شده به واسطه تزریق درآمدهای ارزی حاصل از صادرات نفت و گاز به اقتصاد، در مورد کالاهای قابل مبادله از طریق افزایش واردات جبران می‌شود، اما مازاد تقاضای کالاهای غیرقابل مبادله چون مسکن، موجب افزایش قیمت این کالاها می‌شود. در این راستا صنعت بیمه در واقع واسطه‌های مالی است که جریان نقدی ورودی آنها همان حق بیمه‌ها و جریان خروجی آن همان حمایت‌ها و مزایای بیمه است که به افراد می‌دهد. بیمه نقش مهم و حساس در رشد و توسعه اقتصادی خصوصا در کشورهای در حال توسعه از جمله ایران ایفا می‌کند بنابراین توجه به بیمه می‌تواند اثر چشمگیری در بخش اقتصادی داشته باشد به‌طوری که رشد و توسعه صنعت بیمه در کشور به‌طور طبیعی تابعی از رشد و توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور است که هر چه بر میزان توسعه اقتصادی کشور افزوده شود بر گسترش فعالیت‌های بیمه‌ای نیز افزوده می‌شود. یکی از اساسی ترین بحث‌های مطرح در اقتصادهرکشور مساله هدایت و مدیریت انباشت سرمایه است که توسعه اقتصاد کشور به سرمایه‌گذاری از دو دیدگاه کلان یعنی بهینه‌سازی بازار سرمایه و دیدگاه موسسات سرمایه‌گذاری قابل بررسی است. با توجه به کامل نبودن بازارها و عدم امکان تخصیص بهینه از طریق مکانیزم بازار ضرورت بهینه‌سازی فرآیند تخصیص در شرکت‌های سرمایه‌گذاری ملموس است.

شرکت‌های بیمه از طریق جمع‌آوری سرمایه خرد و پراکنده در سطح جامعه به منظور ایفای تعهدات ذخایری را در حساب‌های خود نگهداری می‌کنند و این ذخایر امکان سرمایه‌گذاری را برای شرکت‌های بیمه فراهم می‌کنند، بنابراین صنعت بیمه از توان بالقوه برای مشارکت در سرمایه‌گذاری کلان برخوردار است، به‌طوری که امنیت مالی برای فعالیت‌های سرمایه‌گذاری است که باعث افزایش کارآیی و اعتبار بیمه‌گذار می‌شود و شرکت‌های بیمه به‌عنوان یکی از ارکان سرمایه‌گذاری کلان نقش تعیین‌کننده‌ای دارند و عدم حضور آنها در بازار سرمایه روند تحولات سرمایه‌گذاری و رشد را کند می‌کند و در کشور‌های در حال توسعه با توجه به نوع اقتصاد پس‌انداز، بیمه یکی از جدی‌ترین پس‌انداز‌های ملی محسوب می‌شود و این پس‌انداز‌ها در اقتصاد نقش بسزایی دارد. همچنین پیشرفت بیمه‌های دریایی در یک کشور می‌تواند منجر به حفظ ثروت ملی و تشکیل پس‌اندازهای بزرگ شود و از طرفی ارتباط متقابل با رشد و توسعه اقتصادی، افزایش مبادلات و توسعه سرمایه‌گذاری هر کشور دارد. در واقع صنعت بیمه، باتوجه به نقش آن به‌عنوان یک نهاد سرمایه‌گذار و تعهدش در جبران خسارت، می‌تواند بر فعالیت‌های اقتصاد کلان و نیز در رشد اقتصادی هر کشور تاثیر بسزایی داشته باشد.