آمارهای بانک مرکزی نشان می‌دهد
دام جهانی برای تحریک تقاضا
گروه بازار پول: آمارهای بانک مرکزی نشان می‌دهد که رشد نقطه به نقطه شاخص بهای صادراتی در آذر ماه و دی ماه در سطح منفی ۱۸ درصد قرار دارد. این رقم از اسفند ماه سال ۹۲ تاکنون کمترین مقدار بوده است. کاهش قیمت جهانی نفت، افت تقاضا در بازارهای جهانی و ثبات بازار ارز باعث شده که ارزش صادرات کالاهای غیرنفتی داخلی کاهش یابد. در حال حاضر متغیر مسلط به کالاهای صادراتی، عوامل جهانی است که این عوامل باعث شده که تعدیل کم‌دامنه قیمت دلار اثری روی قیمت صادرات نداشته باشد. در حالی که اقتصاد ایران با رکود دست و پنجه نرم می‌کند، صادرات غیر نفتی به‌عنوان یکی از گزینه‌های غیر تورمی تحریک تقاضا مطرح می‌شده است.
گروه بازار پول: آمارهای بانک مرکزی نشان می‌دهد که رشد نقطه به نقطه شاخص بهای صادراتی در آذر ماه و دی ماه در سطح منفی ۱۸ درصد قرار دارد. این رقم از اسفند ماه سال ۹۲ تاکنون کمترین مقدار بوده است. کاهش قیمت جهانی نفت، افت تقاضا در بازارهای جهانی و ثبات بازار ارز باعث شده که ارزش صادرات کالاهای غیرنفتی داخلی کاهش یابد. در حال حاضر متغیر مسلط به کالاهای صادراتی، عوامل جهانی است که این عوامل باعث شده که تعدیل کم‌دامنه قیمت دلار اثری روی قیمت صادرات نداشته باشد. در حالی که اقتصاد ایران با رکود دست و پنجه نرم می‌کند، صادرات غیر نفتی به‌عنوان یکی از گزینه‌های غیر تورمی تحریک تقاضا مطرح می‌شده است. اما در حال حاضر عوامل جهانی باعث شده است که رشد بهای کالاهای صادراتی با مشکل روبه‌رو شود.
«دنیای اقتصاد» در یک گزارش به بررسی عوامل موثر در شاخص بهای صادراتی پرداخته است.
رکوردشکنی نزولی تورم صادراتی
آخرین آمارها از شاخص بهای کالاهای صادراتی نشان می‌دهد که این رقم در دی ماه سال جاری به عدد 5/ 224 رسید که نسبت به ماه قبل 6/ 0 درصد کاهش یافت. رشد ماهانه شاخص صادراتی به ماه آذر معادل 4/ 1 ثبت شده بود. آمار جدید نشان می‌دهد که بازهم رشد ماهانه شاخص صادرات به مسیر نزولی ماه‌های قبل بازگشته است. به‌طور کلی میانگین رشد ماهانه شاخص صادراتی در سال جاری منفی 1/ 1 درصد بوده است. کمترین رشد ماهانه در خرداد ماه با رقمی معادل منفی 8/ 4 درصد و بیشترین رشد ماهانه در مرداد ماه با رقمی معادل 7/ 1 درصد ثبت شده است. رشد نقطه به نقطه شاخص بهای صادراتی در دی ماه سال جاری منفی 1/ 18 درصد گزارش شده است، این متغیر نشان می‌دهد که شاخص مذکور نسبت به مدت مشابه سال قبل چقدر تغییر کرده است. این آمار برای آذر ماه معادل منفی 7/ 18 درصد گزارش شده بود. اگرچه که روندها نشان می‌دهد در دی ماه رشد منفی کمی تعدیل شده است، اما تورم منفی آذر و دی ماه در شاخص بهای صادراتی از اسفند سال 92 کمترین مقدار بوده است. این روند نیز تایید می‌کند که طی دو سال اخیر، شاخص بهای صادراتی بیشتر حالت کاهشی داشته است. آمار دیگر بانک مرکزی می‌گوید که شاخص بهای صادراتی در ده ماه اول سال 94 نسبت به دوره مشابه سال قبل 8/ 15 درصد کاهش یافته است، این میزان کاهش در 9 ماه نخست سال نسبت به مدت مشابه قبل 5/ 15 درصد گزارش شده است. همچنین آمار تغییرات شاخص بهای صادراتی نشان می‌دهد که رشد متوسط این شاخص نیز نزولی بوده است. شاخص بهای صادراتی در 12 ماه منتهی به دی ماه سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل 7/ 13 درصد کاهش یافته است. این رقم در 12 ماه منتهی به آذر سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل 7/ 11 درصد افت کرده است.
عوامل موثر در کاهش شاخص
شاخص بهای کالاهای صادراتی در ایران یکی از انواع شاخص‌های قیمت است که تغییرات سطح عمومی قیمت کالاهای غیرنفتی صادراتی را نشان می‌دهد. به لحاظ ماهیت این شاخص بر مبانی بازار صادرات محاسبه می‌شود. عوامل موثر بر شاخص صادراتی را می‌توان «تقاضا و کشش بازار جهانی»، «امکانات داخلی»، «تبلیغات»، «ویژگی‌های اقتصادی بازار جهانی» و «قوانین و سیاست‌های داخلی و خارجی موثر در بازرگانی» عنوان کرد. این عوامل قیمت محصولات صادراتی را در بازارهای جهانی تحت‌تاثیر قرار می‌دهد اما علاوه برتاثیر قیمت جهانی بر کالاهای صادراتی، نرخ ارز در بازار آزاد نیز در شاخص بهای صادراتی نقش دارد. در گزارش بانک مرکزی، قیمت ارزی کالاهای صادر شده به قیمت ریالی تبدیل می‌شود و «نوسانات نرخ آزاد ارز» بر شاخص بهای صادراتی موثر است. بنابراین می‌توان عنوان کرد که « نرخ آزاد ارز» و «تغییر قیمت کالاهای صادراتی داخلی در بازارهای جهانی» دو عامل اصلی در محاسبه شاخص صادراتی است.یکی از مهم‌ترین عوامل کاهش شاخص بهای صادراتی افت قیمت نفت در ماه‌های اخیر بوده است. اگرچه که شاخص بهای صادراتی، از کالا و خدمات غیر نفتی محاسبه می‌شود، اما اثر کاهش قیمتی نفت، بر روی برخی از فرآورده‌های نفتی قابل‌مشاهده است. این روند باعث شده که این کاهش اثر قابل‌توجهی بر افت شاخص کل داشته باشد. یکی از این گروه‌های مهم پتروشیمی است که حدود نیمی از وزن کل شاخص را در اختیار دارد. این شاخص در دی ماه سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل ۷/ ۳۰ درصد کاهش یافته است. این در حالی است که رشد آن در دی ماه سال ۹۳ نسبت به مدت مشابه قبل از آن ۹/ ۱ درصد بود. بنابراین این آمار نشان می‌دهد که روند نزولی شاخص بهای صادراتی به میزان قابل‌توجهی از گروه پتروشیمی تاثیر گرفته است. به نظر می‌رسد با تداوم وضعیت موجود در قیمت نفت، این روند در قیمت پتروشیمی و شاخص بهای صادراتی تداوم داشته است. یکی دیگر از عوامل موثر در کاهش ارزش شاخص بهای صادراتی، کاهش رشد اقتصادی کشورهای در حال توسعه و به تبع آن افت تقاضا برای واردات کالاها است. این روند نیز باعث می‌شود که در بازاری که عرضه‌کننده زیادی وجود دارد، از سطح قیمت کاسته شود. این موارد عاملی است که حتی افزایش نرخ ارز در بازار نیز نتواند مانع کاهش شاخص صادرات شود. به گزارش بانک مرکزی، در دی ماه قیمت دلار نسبت به ماه قبل ۸/ ۰ درصد رشد کرده است. همچنین قیمت یورو نیز در این ماه ۲ درصد افزایش پیدا کرده است اما این رشد کم‌رمق، عامل افزایشی برای شاخص بهای صادراتی نبوده است.
رشد منفی تورم گروه معدنی
گزارش شاخص بهای صادراتی از مجموع 15 گروه اصلی و یک گروه اختصاصی تشکیل شده است. هر یک از گروه‌های مذکور، با توجه به ضریب اهمیت آن در محاسبه شاخص دارای وزن مشخصی هستند. «محصولات معدنی»، «محصولات صنایع شیمیایی»،«محصولات نباتی» و «فلزات معمولی» از جمله مهم‌ترین گروه‌های اصلی گزارش شاخص بهای صادراتی هستند که در حدود 80 درصد از وزن کل شاخص را تشکیل می‌دهند. آخرین آمارها نشان می‌دهد که از میان 15 گروه اصلی، بیشترین افت در محصولات معدنی رخ داده است. بر اساس این آمار متوسط قیمت محصولات معدنی نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش 9/ 40 درصدی را پشت‌سر گذاشته است. همچنین کاهش قیمت ماهانه این گروه معادل منفی 5/ 5 درصد گزارش شده است. بر اساس گزارش بانک مرکزی، کاهش مذکور در دی ماه عمدتا در اثر تنزل شاخص بهای سیمان به میزان 8/ 31 درصد و پروپان مایع شده معادل 4/ 4 درصد بود. در این ماه شاخص قیمت بوتان مایع شده، روغن صنعتی، کنسانتره، مس و قیر هر کدام برابر 8/ 0 درصد افزایش یافت.
ارسال نظر