دلایل عدم سرمایه‌گذاری در صنایع زیردستی فولاد

مسعود ابکاء مدیر عامل سابق ذوب آهن اصفهان خلاهای موجود در زنجیره فولاد دلایل متفاوتی دارد، اما بارز‌ترین آنها ضعف مدیریتی است، چرا که در کشوری زندگی می‌کنیم که تمامی‌امکانات برای تولید فولاد را دارد، اما با این وجود در تکمیل زنجیره تولید فولاد موفق نبوده‌ایم. مشکل اول، عدم وجود استراتژی در بخش دولتی، به‌خصوص در سال‌های گذشته از یکسو و عدم اجرای پروژه‌ها طبق برنامه تنظیمی‌ از سوی دیگر مطرح است.

متاسفانه در ایران در هر دو بخش برنامه و عملکرد مشکل داریم. مشکل اولیه این است که به برنامه اعتقاد نداریم و آن را جدی نمی‌گیریم.

مشکل دوم هم اینکه حتی اگر برنامه‌ای در کار باشد گروه اجرایی از آن پیروی نمی‌کند.البته عدم توجه به تامین منابع در تدوین برنامه از جدی‌ترین اشکالات است که تقریبا گریبانگیر کلیه پروژه‌هاست.

واقعیت این است که در تدوین برنامه‌ها به اقتصاد کار توجه نمی‌شود. شما به سال‌های قبل از ۸۲ و ۸۳ نگاه کنید بخش‌خصوصی اصلا برای سرمایه‌گذاری در فولاد رغبت نداشت در حالی که همه ساله در بودجه‌ها و در برنامه‌های وزارت صنایع و صنایع سنگین و معادن و فلزات وقت‌بر توسعه سرمایه‌گذاری خصوصی تاکید شده بود!حقیقت مطلب این بود که با سیستم نرخ‌گذاری دولتی بخش‌خصوصی امکان و جرات حضور نداشت ولی پس از آزادسازی فولاد من این فرصت را داشتم که حضور فعالی در این امر خیر و آینده‌ساز داشته باشم، همه چیز تغییر کرد. خود به خود سرمایه‌گذارها جذب شدند. سنگ‌آهن هم از همین قاعده پیروی کرد. قیمت سنگ‌آهن در دنیا بالا رفت، معادن مزیت پیدا کردند، توسعه‌ها خود به‌خود در بخش معادن سنگ‌آهن شدت گرفت در حالی که بر عکس پروژه‌های فولادی، دولتی شد. فراموش نکنید که در سال‌های ۸۴ تا ۸۸ به‌طور مداوم بحث و شایعات نرخ‌گذاری دولتی روی محصولات فولادی مطرح بود. این رویه و این شایعات سرمایه‌ را گریز می‌دهد. بخش خصوصی عمدتا آمدند، مجوز گرفتند، زمین گرفتند و بعد منتظر ماندند.

پروژه‌های دولتی، نظیر طرح‌های ۷ یا ۸گانه هم که عملا متوقف شد. نتیجه این دو حرکت باعث ناموزون شدن توسعه بخش معدن و صنعت شد. در حقیقت این اشکال را می‌توان حاصل کم‌تدبیری در تدوین برنامه و مدیریت کلان صنعت فولاد دانست.