خودرویی ها سوار بر موج خوش‌بینی

سیاوش وکیلی
مدیر عامل و عضو هیات مدیره شرکت سرمایه‌گذاری گوهران امی

در گزارش پیش‌رو در نظر داریم به مقایسه‌ صنایع عمده بازار که تشکیل‌دهنده 76 درصد ارزش بازار هستند، به لحاظ ارزش روز و نیز سود خالص، بین سال‌های مالی 93 و 94 بپردازیم. در این بررسی که توسط کارشناسان شرکت گوهران تهیه شده است متغیرهای ذیل را به منظور معرفی صنایع با سودسازی بیش از انتظار و کمتر از انتظار از نظر خواهیم گذراند. در این گزارش شرکت‌هایی مورد بررسی قرار گرفته‌اند که اطلاعات مالی آنها در هر دو سال مذکور، در دسترس بوده است. ضمنا جهت جلوگیری از محاسبات مجدد، صنعت چند رشته‌ای صنعتی از محاسبات خارج شده است.

همان‌طور که ملاحظه می‌شود بیشترین میزان ارزش بازار در بین صنایع عمده،‌مربوط به صنعت «محصولات شیمیایی» و کمترین مربوط به صنعت «خدمات فنی مهندسی» در سال 94 است. همچنین بیشترین میزان سود مربوط به صنعت «محصولات شیمیایی» و بیشترین زیان متعلق به صنعت «فلزات اساسی» است. بیشترین افزایش ارزش بازاری متعلق به صنعت خودرو و ساخت قطعات (به میزان 120 درصد) است و این در حالی است که از نظر سوددهی، شرایط کاملا متفاوت جلوه می‌کند. در سال 93 میزان سود خالص این صنعت به میزان 474.2 میلیارد ریال بوده که این مبلغ در سال 94 با افت 56 درصدی به 082.1 میلیارد ریال سود خالص منتج شده است.

سود 2.474 میلیارد ریالی این صنعت درسال 93 از برآیند 9.528 میلیارد ریال زیان و 12.000 میلیارد ریال سود منتج شده است. از مجموع کل زیان‌های سال 93 این صنعت 86 درصد مربوط به شرکت‌های پارس‌خودرو و ایران‌خودرو دیزل بوده و از مجموع کل سودهای این صنعت، تقریبا 50 درصد متعلق به شرکت ایران‌خودرو بوده است. در سال 94 سود 1.082 میلیارد ریالی از برآیند سود 11.851 میلیارد ریالی و زیان 10.770 میلیارد ریالی منتج شده است. 55 درصد از مبلغ کل سود متعلق به شرکت سایپا و 91 درصد از زیان این صنعت حاصل از عملکرد سه شرکت ایران‌خودرو دیزل، پارس‌خودرو و سایپا دیزل است. دلیل این رشد بابت فروش شرکت‌های زیرمجموعه و معاملات درون‌گروهی متاثر از تجدید ارزیابی دارایی‌ها است.

روند ارزش بازاری صنعت فلزات اساسی نیز مانند صنعت خودرو و ساخت قطعات از روند تغییرات سودآوری تبعیت نمی‌کند. سود خالص صنعت فلزات اساسی در سال 93 از مبلغ 45.231 میلیارد ریال به زیان 3.812 میلیارد ریال در سال 94 منتج شده است. این در حالی است که ارزش بازاری این صنعت با رشد 5 درصد از مبلغ 363.810 میلیارد ریال به مبلغ 380.654 میلیارد ریال تغییر یافته است. از مجموع سود 45.231 میلیارد ریالی صنعت فلزات اساسی در سال 93 تقریبا 67 درصد متعلق به فولاد مبارکه اصفهان است. این در حالی است که این صنعت در سال 94 زیان‌ده شده که این مبلغ زیان از برآیند 17.815 میلیارد ریال زیان و 14.003 میلیارد ریال سود منتج شده است. نکته جالب این است که از مجموع کل زیان‌های این صنعت 63 درصد مربوط به شرکت ذوب‌آهن اصفهان بوده و از مجموع کل سودهای این صنعت تقریبا 57 درصد متعلق به شرکت فولاد مبارکه اصفهان است.

با نگاه به کلیت صنعت محصولات شیمیایی درمی‌یابیم که این صنعت به‌رغم کاهش سودآوری 27 درصدی درسال 94 نسبت به سال 93، افزایش ارزش بازاری به میزان 5 رصد را به همراه داشته است. به طور کلی سود این صنعت در سال 93 مبلغی در حدود 199.438 میلیارد ریال است که این مبلغ از برآیند 200.488 میلیارد ریال سود و 1.050میلیارد ریال زیان منتج شده است. از مجموع کل سودهای این صنعت 25 درصد متعلق به هلدینگ خلیج‌فارس، 14 درصد پتروشیمی مارون، سرمایه‌گذاری نفت و گاز تامین 13 درصد و نفت و گاز پارسیان با سهم 12 درصد است.

صنعت استخراج کانه‌های فلزی با افت سودآوری 53 درصدی در سال 94 نسبت به سال 93، افت ارزش بازاری به میزان 14 درصد داشته است. در سال 93 از مجموع 32.965 میلیارد ریال سود این صنعت، 43 درصد متعلق به شرکت چادرملو، 27 درصد مربوط به سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات و 26 درصد متعلق به گل‌گهر بوده است. این شرکت‌ها در سال 94 نسبت به سال 93 افت سودآوری به میزان به ترتیب 58، 31 و 35 درصدی داشته‌اند که با احتساب افت سودآوری سایر شرکت‌های این صنعت، در نهایت منجر به افت سود کل صنعت از مبلغ 32.965 میلیارد ریال به 15.558 میلیارد ریال سود شده است. به‌رغم افت بالای 30 درصد سودآوری در شرکت‌های این صنعت، معادن بافق تنها افت 15 درصد در میزان سودآوری خود داشته است.

نتیجه‌گیری:

در صنعت خودرو پس از 3 سال زیان‌دهی متوالی، با ورود اخبار مربوط به معافیت‌ مالیاتی تجدید ارزیابی دارایی‌ها و اخبار مبتنی بر مشارکت و واگذاری دارایی‌ها به سرمایه‌گذار خارجی، خوش‌بینی بیش از اندازه به وجود آمد که موجب افزایش ارزش بازار به میزان بیش از حد انتظار در این صنعت شده است. اتفاق مذکور عملیاتی نبوده و هنوز کاملا به وقوع نپیوسته است. در صنعت فلزات اساسی، فرآورده‌های نفتی و محصولات شیمیایی، به‌رغم کاهش سودآوری ارزش بازار مانند صنعت خودرو به دلیل انتظارات مثبت (خوش‌بینی نسبت به نتایج برجام، نرخ جهانی فلزات و بازگشت قیمت نفت به نرخ‌های بالاتر) افزایشی بوده است. در ارتباط با صنعت حمل‌ونقل می‌توان گفت که تنها عامل رشد بیش از حد، خوش‌بینی به نتایج برجام و رفع تحریم‌ها بوده است. در صنعت دارویی به دلیل مصرفی و ضروری بودن محصولات رکود حاکم بر اقتصاد تاثیر چندانی بر این صنعت نداشته و سودآوری افزایش نیز یافته است. مشتری عمده صنعت خدمات فنی مهندسی با توجه به ماهیت محصولات (عمدتا یوتیلیتی) دولت بوده که همین امر سبب شده تا رکود حاکم بر اقتصاد باعث کاهش سودآوری نسبت به سال قبل نشود. لیکن قرارگیری در چرخه رکود باعث شرایط سخت نقدینگی در کلیه شرکت‌های صنعت‌های مذکور شده است.

در صنایع «خودرو و ساخت قطعات»، «فلزات اساسی» و «فرآورده‌های نفتی» روند سودآوری و ارزش بازار در جهت عکس یکدیگر حرکت داشته‌اند که عمدتا به دلیل معاملات سوداگری و سفته‌بازی بوده است. این سه صنعت جمعا به میزان 21 درصد از ارزش بازار را براساس داده‌های سال 92 تشکیل می‌دهند. همچنین با بررسی اطلاعات و سودهای پیش‌بینی بورس، نسبت P/ E کل بازار در سال 93 در حدود 43/ 5 بوده که این نسبت با رشد 2/ 37 درصدی در سال 94 به حدود 45/ 7 رسیده است. البته P/ E شرکت‌های سرمایه‌گذاری در این محاسبات لحاظ نشده است.

خودرویی ها سوار بر موج خوش‌بینی

خودرویی ها سوار بر موج خوش‌بینی