تغییر نگرش به صنایع بزرگ

عباس آرگون

عضو هیات نمایندگان اتاق تهران

رکود اقتصادی کشور یکی از بزرگ‌ترین معضلات اقتصاد ایران در شرایط حاضر است. اعمال تحریم‌های کشورهای غربی علیه کشورمان در زمینه‌های نفتی، مالی و شرکت‌ها، باعث بروز مشکلاتی از قبیل: افزایش، عدم ثبات و چند نرخی شدن نرخ ارز و همچنین افزایش هزینه مبادلات مالی وکالایی با کشورهای خارجی شده است. از طرفی، باکاهش قیمت جهانی نفت وافت درآمدهای ناشی از آن و از سویی دیگر با افت قیمت جهانی فلزات اساسی، وضعیت بی‌ثبات اقتصاد تشدید شده است. به نحوی که بسیاری از صنایع کوچک و متوسط با زیان‌های سنگین به دلیل افزایش بهای تمام شده کالاها مواجه شده و افزایش هزینه‌های مالی، بسیاری از صنایع را در آستانه ورشکستگی و تعطیلی قرار داده و سودآوری صنایع بزرگ نیز کاهش یافته است.

دولت برای رهایی از این شرایط، بسته خروج از رکود را ارائه کرده است که گرچه بسیار لازم و ضروری و از نظر روانی در جامعه بسیار مفید است، اما به جهت عمق رکود، این مساعدت‌ها کافی به نظر نمی‌رسند واین بسته به میزان خود می‌تواند موجب رونق اقتصادی شود و نباید انتظار داشت که مشکلاتی که طی چندین سال ایجاد شده در کوتاه‌مدت و با ارائه یک بسته حل شود. علاوه بر این، در این بسته توجه و تزریق نقدینگی بیشتر متوجه صنایع بزرگ بوده و تاثیر خود را بر تولید آنها خواهد گذاشت، در حالی که بنگاه‌های کوچک و متوسط که مزیت‌های بسیاری از قبیل ایجاد فرصت‌های شغلی، افزایش درآمد، انعطاف بیشتر برای پاسخگویی به تنوع‌طلبی مصرف‌کنندگان دارند، از این پول کمتر بهره خواهند برد. امروز صنایع کوچک و متوسط جزیی از سرمایه‌های کشور هستند که طی سال‌های طولانی شکل گرفته‌اند. اما این صنایع با مشکلات عدیده‌ای از قبیل هزینه‌های بالای تامین مالی، ارزان‌تر بودن کالاهای وارداتی نسبت به کالاهای داخلی، فشارهای مالیاتی، معوقات بانکی و انباشت بدهی‌ها ناشی از زیان‌دهی و شرایط رکودی بازار فروش، مواجه هستند. در این شرایط برای خروج از رکود باید توجه را ازصنایع بزرگ به سمت بنگاه‌‌های صنعتی کوچک و متوسط سوق دهیم. ما زمانی می‌توانیم از رکود فعلی خارج شویم که بتوانیم سود فعالیت‌های غیرمولد و واسطه‌گری را کاهش دهیم و با افزایش بهره‌وری و کاهش بهای تمام شده محصولات تولیدی، فعالیت‌های تولیدی را سودآور کنیم و از مشارکت و سرمایه‌گذاری بیشتر بخش خصوصی در خروج از رکود برخوردار شویم.

بنابراین، باتوجه به پایین بودن آستانه تحمل صنایع کوچک و متوسط در شرایط تحریم و تحمل زیان‌های سنگین در شرایط رکود حاکم بر اقتصاد کشور، در پساتحریم باید به دنبال هدایت سرمایه‌‌ها به سمت فعالیت‌های مولد تولیدی باشیم و به جهت نقش صنایع کوچک و متوسط در توسعه اقتصادی کشور از طریق نوآوری، کارآفرینی و ایجاد فرصت‌های شغلی و افزایش درآمد کشور، نیازمند توجه و حمایت بیشتری در حوزه‌های ارائه تسهیلات ارزان‌قیمت و استمهال تسهیلات دریافتی آنها و برخورداری از معافیت‌های مالیاتی و بیمه‌ای در کشور هستیم. در این صنایع باید بتوان از یک طرف با بسترسازی مناسب، شرایط مساعد برای سرمایه‌گذاری‌ها، ایجاد اشتغال مولد و فعالیت‌هایی را که منجر به افزایش تولید می‌شوند را فراهم کرد و از طرف دیگر ضمن برقراری پیوند بین صنایع کوچک، متوسط و بزرگ و همچنین ایجاد و تقویت ارتباط با بازارهای بین‌المللی موجبات افزایش صادرات غیرنفتی کشور را فراهم کرد.