شفافیت؛ عامل کنترل نوسانات

سام فلمینگ

خبرگزاری رویترز

روز شنبه در پایان نشست گروه بیست اقتصاد بزرگ جهان، مقامات مالی حاضر در نشست درباره افزایش تلاش‌ها برای اصلاحات با هدف بالا بردن نرخ رشد اقتصاد جهان توافق کردند.

همچنین بر این نکته تاکید شد که تکیه بر نرخ‌های پایین بهره برای بالا بردن نرخ رشد کافی نیست. البته به باور شرکت‌کنندگان در این نشست، نرخ رشد اقتصادی افزایش می‌یابد در نتیجه نرخ‌های بهره در برخی اقتصادهای توسعه یافته باید بالا برده شود. در بیانیه پایانی نشست وزرای دارایی و روسای بانک‌های مرکزی گروه بیست اقتصاد بزرگ جهان آمده بود، «سیاست‌های پولی همچنان از رونق فعالیت‌های اقتصادی حمایت خواهد کرد. تاکید می‌کنیم که همگام با بهتر شدن افق اقتصاد جهان، احتمال محدود شدن سیاست‌های پولی در برخی اقتصادهای پیشرفته افزایش می‌یابد.» درباره اقدام احتمالی بانک مرکزی آمریکا در خصوص نرخ‌های بهره دیدگاه‌های مختلفی مطرح است. برخی معتقدند بانک مرکزی باید هر چه زودتر نرخ‌های بهره را بالا ببرد و برخی می‌گویند این برنامه باید به تعویق افتد.

با هدف کاهش نوسان در جریان سرمایه‌ها از اقتصادهای نوظهور به آمریکا که یک عامل نگرانی از بالا بردن نرخ‌های بهره از سوی بانک مرکزی این کشور، رهبران گروه بیست اعلام کردند از هر گونه اقدامات غیرمنتظره و غیرضروری اجتناب خواهند کرد.

در بیانیه پایانی نشست آمده است: «ما درباره اقدامات آتی خود به‌ویژه سیاست‌های پولی اطلاع‌رسانی خواهیم کرد تا از نوسان در جریان‌های سرمایه بکاهیم و شفافیت را بالا ببریم.» مقامات شرکت‌کننده در نشست گروه بیست معتقدند اقدام بانک مرکزی چین در کاستن از ارزش یوآن و سقوط شاخص بورس این کشور بخشی از حرکت پرافت و خیز به سمت اقتصاد بازتر محسوب می‌شود و اجتناب‌ناپذیر است. کریستین لاگارد، رئیس صندوق بین‌المللی پول در این باره گفت: «حرکت اقتصاد چین به سمت اقتصاد باز، تحولی بسیار دشوار است و اصلا جای تعجب ندارد که نوسان‌ها و افت و خیزهای شدید در این روند مشاهده می‌شود.» وزیر دارایی ژاپن گفت، اقدامات بانک مرکزی چین نباید غیرمنتظره باشد زیرا تاثیری منفی بر اقتصاد جهان خواهد داشت. همچنین وزیر دارایی آمریکا گفت: «جهان از چین خواسته به سمت سیستم ارزی مبتنی بر بازار حرکت کند و انتظار داریم این حرکت به شکل منظم و شفاف انجام شود آنگونه که برای همه قابل درک و پیش‌بینی باشد.»

مقامات مالی گروه بیست اعلام کردند رونق برخی اقتصادها خبری بسیار خوب است اما نرخ رشد اقتصادی به دلیل کند بودن اجرای اصلاحات اقتصادی کمتر از انتظارها بوده ا ست. کریستین لاگارد در بیانات خود گفت، «دولت‌ها برای مدتی بیش از حد طولانی به عرضه پول ارزان از سوی بانک‌های مرکزی وابسته بوده‌اند. سیاست‌های انبساطی به تنهایی نمی‌توانند همه مشکلات را حل کند. این سیاست‌ها ضروری هستند اما کافی نیستند. نرخ رشد اقتصاد جهان کند است و این امر از اجرای سریع سیاست‌های اصلاحی جلوگیری می‌کند. ضروری است بر میزان سرمایه‌گذاری‌ها افزوده شود.» تا ماه آینده میلادی دولت‌های عضو گروه بیست، استراتژی‌های سرمایه‌گذاری خود را آماده می‌کنند. در ماه آینده گروه بیست در آنتالیای ترکیه نشست خواهد داشت.

آنچه در سخنان مقامات شرکت‌کننده در نشست گروه بیست نمایان است این است که بانک‌های مرکزی به‌ویژه در اقتصادهای نوظهور باید شفاف عمل کنند تا از میزان نوسان در بازارهای مالی کاسته شود و سرمایه‌گذاران نسبت به آینده اطمینان پیدا کنند. در سال‌های اخیر، اقدامات بانک‌های مرکزی اروپا، ژاپن و آمریکا در حمایت از رونق اقتصادی، حساب شده و شفاف بوده و از پیش اطلاعاتی درباره میزان حمایت‌ها و نیز اهداف آن در اختیار سرمایه‌گذاران قرار گرفته است. حتی بانک مرکزی آمریکا برای کاستن از حمایت‌های خود از اقتصاد این کشور برنامه‌ای تدوین کرده و شروط محدود کردن این حمایت‌ها را اعلام کرده است.

این رویه در رفتار دولتمردان چین مشاهده نمی شود و همین امر سبب شده اقدامات حمایتی بانک مرکزی این کشور نتایج مورد انتظار را در پی نداشته باشد. حدود یک ماه پیش، بانک مرکزی چین به شکلی غیرمنتظره از ارزش یوآن در برابر دلار کاست تا از کاهش صادرات جلوگیری کند. این اقدام به جای آنکه سبب اطمینان سرمایه‌گذاران شود بر وحشت آنها افزود و شاهد کاهش بیش از پیش شاخص بورس چین بوده‌ایم. از دید مقامات مالی و بانکی گروه بیست، شفافیت یک شرط لازم برای تاثیرگذاری اقدامات حمایتی بانک‌های مرکزی است. مقامات گروه بیست از اقدامات اصلاحی بانک مرکزی و دولت چین استقبال کرده‌اند و این اقدامات را برای حرکت به سمت اقتصاد بازار ضروری دانسته‌اند اما از این کشور خواسته‌اند در آینده شفاف‌تر عمل کند.

کشور‌های عضو این گروه ۹۰ درصد تولید ناخالص ملی (GNP) و ۸۰ درصد تجارت جهانی و دو سوم جمعیت جهان را نمایندگی می‌کنند.