شهرهای جدید عمدتا با هدف جلوگیری از گسترش بی‌رویه شهرهای بزرگ و جذب جمعیت سرریز آنها و نیز جلب مهاجران تاسیس شده‌اند. شهرهایی که باید معمولا خارج از نفوذ شهرها باشند. جلوگیری از توسعه بی‌رویه کلان‌شهرها، انتقال کارگاه‌ها از شهر اصلی به شهر جدید، جذب سرریز جمعیت با ایجاد کانون‌های اشتغال در شهر جدید، جلوگیری از بالا رفتن قیمت زمین در کلان‌شهر و بورس‌بازی زمین به علت توسعه نامحدود شهر اصلی، جلوگیری از ایجاد حاشیه نشینی در شهرهای بزرگ و ... برخی از دلایل تشکیل شهرهای جدید بود. بعد از گذشت حداقل ۱۵ سال از زمان تصویب قانون تشکیل شهرهای جدید، آنچه در عمل اتفاق افتاده محل بحث بسیاری از کارشناسان اقتصادی، جامعه شناسی، معماران و شهرسازان و... است. امروز ۱۸ شهر جدید در کشور تشکیل شده که فعلاً ۱۶ شهر فعال است و دولت در نظر دارد ۸ شهر جدید دیگر را به زودی تاسیس کند؛ به‌نظر بسیاری از کارشناسان ابتدا شهرهای موجود باید آسیب شناسی شوند و سپس دولت به تاسیس شهرهای جدید دیگر بپردازد.