در انتظار مذاکرات تیرماه

غلامرضا سلامی مشاور وزیر راه‌وشهرسازی بیانیه مطبوعاتی لوزان در واقع هیچ تاثیر محسوس و قابل ذکری در بازار مسکن در اولین ماه سال ۹۴ نداشته است. شاید جو روانی حاصل از این بیانیه منجر به تحرک اندکی در میان برخی از متقاضیان خرید مسکن طی روزهای اخیر شده باشد؛ اما این اثر بسیار کم‌رنگ و غیرقابل اتکا است.

به‌طور کلی احتمال هر گونه تاثیر بلند مدت ناشی از امضای بیانیه مطبوعاتی لوزان منتفی است به این علت که عوامل اصلی تاثیرگذار بر بازار مسکن و آن دسته از عللی که در نهایت منجر به پدید آمدن رکود در بازار مسکن شده‌اند، عوامل دیگری غیر از مسائل هسته‌ای و تفاهم‌نامه ایران و گروه ۱+۵ است.

پایین بودن و افت محسوس قدرت خرید مردم طی سال‌های اخیر و فاصله این قدرت خرید با قیمت مسکن مهم‌ترین دلیل رکود در معاملات خرید و فروش است.

این در حالی است که به هر حال خبر خوش رفع تحریم‌ها می‌تواند در تمام بازارها به میزان متفاوت اثرگذار باشد؛ اما جو روانی ناشی از این اتفاق، پایدار نخواهد بود و باید تا پایان خرداد ماه و شروع تیرماه به‌عنوان زمان توافق نهایی احتمالی منتظر بمانیم.

توافق نهایی احتمالی که قرار است در تیرماه صورت بگیرد به‌طور قطع در همه بازارها اثرگذار خواهد بود و بازار مسکن هم یکی از بازارهایی است که از این توافق احتمالی تاثیر خواهد پذیرفت.

با وجود این، انتظار وقوع تحولات شگرف و تعجب‌برانگیز در بازارهای اقتصادی از جمله بازار مسکن حتی بعد از توافق نهایی احتمالی پیش‌بینی نادرستی است.

در واقع محتمل‌ترین تاثیر این توافق می‌تواند به شکل اثر موقت و نه اثری دائمی خود را نشان دهد. این برخلاف تصور برخی از مردم و حتی دولتمردان در خصوص احتمال بروز تحولات شگرف و بسیار زیاد در وضعیت اقتصاد کشور است.

در واقع تا زمانی که عوامل اصلی موثر در رکود بازار مسکن و عواملی که طی سال‌های اخیر دست به دست هم داده‌اند و بازار معاملات مسکن و همچنین ساخت‌وساز را به رکود کشیده‌اند، شناسایی نشده، برای آنها برنامه‌های مناسب و راهکارهای موثر تدوین نشده و این عوامل به‌طور کامل مرتفع نشوند، نمی‌توان انتظار زیادی داشت که به موجب سایر عوامل بیرونی و اتفاقاتی همچون صدور یک بیانیه سیاسی، رکود بازار مسکن به‌طور کامل رفع و رونق به این بازار بازگردانده شود.

با این حال ریشه عمده تمام گرفتاری‌ها در حوزه مسکن به بیماری هلندی برمی‌گردد که اقتصاد کشور و از جمله بازار مسکن را تحت تاثیر قرار داده است.

اصولا یکی از شاخصه‌های بیماری هلندی نیز افزایش غیرمتعارف قیمت است که طی سال‌های اخیر این بازار را به شدت تحت تاثیر خود قرار داده است.

درآمدهای سرشار نفتی طی سال‌های گذشته و همچنین سال‌های اخیر تاثیرات منفی زیادی بر برخی بازارها از جمله بازار مسکن داشته است.

مسکن به‌عنوان کالایی که نمی‌توان آن را با پول و ارز ناشی از فروش نفت از خارج از کشور تامین کرد، در نتیجه سیل درآمدهای نفتی دچار افزایش غیرمتعارف در قیمت‌ها شد که هم اکنون مردم و بازار معاملات آپارتمان‌های مسکونی در حقیقت در حال پس دادن تاوان این درآمدها و بیماری هلندی هستند.