عوارض سوخت جانشین عوارض ساخت

محمد آیینی کارشناس مسکن و اقتصاد شهری بعد از زمین یکى از اقلام عمده تشکیل‌دهنده قیمت تمام شده مسکن، عوارض مختلف از جمله عوارض پروانه ساخت‌و‌ساز و تراکم است. واقعیت این است که در اکثر شهرهاى کشورهاى توسعه‌یافته از تولید مسکن، عوارض گرفته نمى‌شود، بلکه عوارض واقعى بر میزان مصرف هر شهروند از خدمات شهرى ارائه شده توسط شهردارى‌ها وضع مى‌شود. در شهرهاى کشور، شهروندان از همه خدمات شهرى نظیر فضاى سبز، پارک‌ها، ورزشگاه‌‌هاى عمومى و فضاى بازى کودکان، بزرگراه‌ها، نظافت معابر و محلات، دفع زباله‌هاى شهرى و برف‌روبى، رفع آب‌گرفتگى و... استفاده مى‌کنند. درحالى که مبلغ عوارض نوسازى و بهاى خدمات ماهانه از حق شارژ ماهانه آپارتمان چند واحدى هم، بسیار کمتر است. این در حالی است که به یک باره، مبلغ گزافى بابت عوارض پروانه و تراکم مى‌پردازند و قیمت تمام شده مسکن هم متاثر از این عوارض افزایش مى‌یابد و اضافه شدن سالانه این عوارض، بهانه‌اى براى گران شدن قیمت مسکن مى‌شود و البته سهل‌الوصول بودن عوارض بر تولید هم موجب شده است شهردارى‌ها هم نسبت به آن تمایل بیشترى داشته باشند. در حالى که از پایه وسیع عوارض بر مصرف غافل مى‌شوند.

به‌همین منظور پیشنهاد می‌شود دولت، نسبت به بررسى و حذف عوارض بر تولید اقدام کند و در عوض اجازه داده شود شهردارى ها بتوانند عوارض بر مصرف را توسعه دهند. اجراى این پیشنهاد که نقش اساسى در تعدیل قیمت مسکن خواهد داشت، میزان پایداری درآمد شهرداری‌ها را به شدت افزایش خواهد داد. می‌توان عوارض نوسازی، عوارض انواع سوخت و بنزین و حمل‌و‌نقل مسافر در داخل کشور با وسایل زمینی را از نوع عوارض بر مصرف دانست.اما بهای خدمات و پسماند وضوح بیشتری در این زمینه دارند. اما تمهیدات قانونی دقیق‌تر و عملیاتی‌تری را باید در زمینه وصول آن اندیشید.

آنچه در حال حاضر کلان‌شهرها و شهرهای بزرگ و صنعتی کشور را آزار می‌دهد مسائل محیط زیستی و آلودگی هوا است. وضع عوارض جدی‌تر بر مصرف بنزین و گازوئیل می‌تواند هم در مدیریت مصرف بهینه این منابع انرژی موثر باشد و هم درآمدی پایدار برای شهرداری‌ها فراهم کند تا بتوانند به توسعه فضاهای سبز بپردازند و از تخریب باغات نیز جلوگیری کنند.