برنامه «سیریزا» چیست؟

حزب «سیریزا» چه حزبی است و دولت جدیدی که آنها در یونان تشکیل می‌دهند چه تاثیری بر اروپا خواهد داشت؟ آنها با به دست آوردن اکثریت کرسی‌های پارلمان حالا در تلاش برای تشکیل ائتلافی هستند که اکثریت مطلق را به آنها بدهد پس اولین پرسش همین است که «سیریزا» کیست؟ سیریزا حزبی سیاسی است که در سال ۲۰۰۴ به عنوان ائتلاف گروه‌های دست چپی رادیکال شکل گرفت که از سبزها گرفته تا کمونیست‌های سابق را در خود جا داده بود. محبوبیت سیریزا پس از فروپاشی اقتصاد یونان در سال ۲۰۱۰ و شرایط دشواری که بسته نجات مالی اتحادیه اروپا، بانک مرکزی اروپا و صندوق بین‌المللی پول به یونان تحمیل کرد، به شدت افزایش یافت. این حزب که رهبر آن آلکسیس سیپراس ۴۰ ساله است در انتخابات عمومی سال ۲۰۱۲ هم بسیار به رسیدن به قدرت نزدیک شده بود و حالا پس از سه سال موفق شده است. سیریزا اکنون بزرگ‌ترین حزب در پارلمان یونان است و دولتی ائتلافی با حزب دست راستی «یونانی‌های مستقل» شکل خواهد داد.

برنامه آنها چیست؟ سیریزا در کارزارهای انتخاباتی خود می‌گفت که به دنبال تسهیل شرایط تحمیل شده توسط بسته نجات مالی تروئیکا، استخدام دوباره کارمندان اخراج شده دولتی، تحریک اقتصاد و تضمین کاهش بدهی هنگفت ملی خواهد بود.اما با پیگیری چنین برنامه ای حالا چه اتفاقی خواهد افتاد؟ سیریزا استدلال می‌کند اقتصاد یونان که تازه در حال خروج از رکودی ۴ ساله است بهبود خواهد یافت و بیکاری نیز که هم‌اکنون نرخ ۲۵ درصدی دارد کاهش خواهد یافت.

اما دیگران می‌گویند که تروئیکای وام‌دهنده به یونان از قبول خواست‌های سیریزا برای کاهش ریاضت با هراس از تشویق دیگر کشورهای وام گیرنده به درخواست‌هایی مشابه، سر باز خواهد زد. منتقدان می‌گویند که چه یونان مجبور به خلف وعده شود یا نظام مالی آن دسترسی به وام‌های اضطراری بانک مرکزی اروپا را از دست بدهد، مجبور به خروج از منطقه یورو می‌شود. با این حال سیریزا معتقد است که موقعیت چانه‌زنی قوی دارد چراکه تروئیکا از پیامدهای اقتصادی و سیاسی خروج یونان از منطقه یورو بیشتر می‌ترسد.

پس آیا با یک فاجعه بالقوه روبه‌رو هستیم؟ این احتمال وجود دارد که اگر سیریزا یونان را از منطقه یورو خارج کند، نظام بانکی این کشور نابود شود، اقتصاد به رکود بازگردد، نرخ بیکاری به شدت صعود کند و ناآرامی‌های شدید مدنی رخ دهد. مردم یونان قطعا هنوز فکر می‌کنند که زندگی خارج از منطقه یورو دشوارتر است، زیرا نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که اکثریت یونانی‌ها خواهان ماندن در منطقه یورو هستند. با وجود این، این امکان هم وجود دارد که خروج یونان از منطقه یورو در نهایت برای یونان منافعی داشته باشد، چراکه با تضعیف پول آینده یونان، صادرات کشور و همچنین صنعت توریسم آن شکوفا خواهد شد.

حالا اروپا با چه مساله ای روبه رو است؟ سیاستمداران آلمان که اقتصاد غالب منطقه یورو است استدلال می‌کنند که حتی اگر یونان منطقه پول واحد اروپایی را ترک کند، مشکلات مالی تازه ای برای دیگر اعضای این بلوک ارزی ایجاد نخواهد شد. آنها می‌گویند که نظام بانکی قاره در دو سال گذشته با موفقیت واکسینه شده است. اما این نگاه ممکن است بیش از اندازه خوشبینانه باشد. این احتمال وجود دارد که خروج یونان از منطقه یورو سر زخم بحران مالی قاره را دوباره باز کند، اگر مردم و شرکت‌های وحشت زده دوباره به خارج کردن پول از کشورهای اروپایی آسیب پذیر رو کنند.

خوب این بیماری تا کجا ممکن است سرایت کند؟ اسپانیا و ایتالیا دو کشوری‌اند که بیش از دیگران مورد توجه هستند. هر دو کشور گروه‌های سیاسی ضدریاضت از نوع سیریزا دارند، در اسپانیا «پدموس» و در ایتالیا «پنج ستاره» را داریم. اگر یونانی‌ها موفق به گرفتن امتیاز شوند، این جنبش‌ها بدون شک تقویت خواهند شد. دولت‌های موجود در مادرید و رم هم محتمل است در جهت محافظت از خود در برابر موج ضدریاضتی، برای تسهیل ریاضت و اصلاحات فشار بیاورند.