مهم‌ترین اولویت ایرانیان

موسسه تحقیقاتی زاگبی

به نظر می‌رسد ایرانیان تا پایان سال ۲۰۱۶ از روش‌های اتخاذ شده از سوی دولت خود رضایت چندانی نداشته‌اند. در سال ۲۰۱۵ بیشتر ایرانیان در این تحقیقات، سرمایه‌گذاری در اقتصاد و ایجاد اشتغال را به‌عنوان مهم‌ترین اولویت کشور خود اعلام کرده بودند. این در حالی است که پس از آن مخاطبان این تحقیق معتقدند که توسعه دموکراسی و حمایت از حقوق مدنی و فردی باید اولویت نخست کشورشان باشد. اولویت‌های دیگر نیز بهبود روابط با جهان عرب و غرب بوده است. در مورد پرسش دیگری که مطرح شده، از مردم نسبت به نحوه تغییر شرایط زندگی آنها در سال‌های اخیر سوال شده است که آیا وضع زندگی آنها بهتر شده، بدتر شده یا ثابت باقی مانده است. در سال ۲۰۱۶ حدود ۳۳ درصد از مخاطبان ایرانی تحقیق معتقد بودند که وضع آنها نسبت به ۳ سال قبل بهتر شده است. این در حالی است که ۳۳ درصد نیز معتقد بودند وضع آنها بدتر شده و ۳۴ درصد اعلام کرده بودند وضع آنها تغییر چندانی نکرده است. در سال ۲۰۱۵ حدود ۴۶ درصد از مخاطبان این تحقیق اعلام کرده بودند که احساس می‌کنند وضع آنها در ۳ سال آینده بهتر خواهد شد و تنها ۲۱ درصد تصور می‌کردند که وضع آنها در ۳ سال آتی نسبت به حال حاضر بدتر خواهد شد. یک سوم افراد نیز معتقد بودند که وضع آنها در ۳ سال آینده تغییری نخواهد کرد.

نگرش‌سنجی کشورها

در بخش دیگری از این گزارش، به نحوه نگرش به کشورهای منطقه پرداخته شده است. بررسی این گزارش نشان می‌دهد که نگرش آمریکایی‌ها نسبت به ایران در فاصله سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۶ بهبود یافته و میزان مطلوب بودن آن از ۸ درصد به ۱۲ رسیده است. در همین زمان نگرش مخاطبان ترکیه‌ای و روسی نسبت به مطلوب بودن ایران کاهش یافته است، با این حال هنوز هم اکثر روس‌ها نگاه مطلوبی نسبت به ایران دارند. این گزارش حاکی از آن است که در سال ۲۰۱۶ تقریبا ۵۷ درصد از افراد نسبت به ایران نگرشی مثبت داشته‌اند و این در حالی است که برای ۴۳ درصد از آنها ایران چندان کشور مطلوبی نیز محسوب نمی‌شود. از سوی دیگر، در ۱۰ سال اخیر، نگرش ایرانیان نسبت به مصر و عربستان به شدت منفی شده است و نگاه مثبت نسبت به اردن و امارات نیز کاهش نسبتا زیادی نشان می‌دهد.

عوامل اصلی بی‌ثباتی منطقه

همچنین در گزارش این موسسه تحقیقاتی به ترتیب از کشورهای مختلف منطقه در مورد بزرگ‌ترین موانع بر سر راه صلح و ثبات خاورمیانه پرسش‌هایی شده است. مصری‌ها، اتباع عربستان ‌سعودی و ترکیه در این گزارش بزرگ‌ترین عامل را تداوم اشغال سرزمین‌های فلسطینی دانسته‌اند و این در حالی است که لبنانی‌ها و اردنی‌ها تهدیدات داعش و القاعده را مهم‌ترین عامل می‌دانند. عراقی‌ها به دخالت فراوان آمریکا در جهان عرب به‌عنوان مهم‌ترین عامل بی‌ثباتی در منطقه اشاره کرده و اماراتی‌ها فقدان دولتی منتخب در برخی کشورهای جهان عرب را اصلی‌ترین دلیل عنوان کرده‌اند. در مورد دومین عامل مهم تهدید‌کننده صلح و ثبات در خاورمیانه نیز بیشتر افراد مخاطب ۶ کشور فوق، متفق‌القول فقدان دولتی در برخی کشورهای عرب منطقه را که نماینده عموم مردم باشد، برشمرده‌اند. به نظر می‌رسد این عوامل در صورت مرتفع نشدن، تهدیدات زیادی برای ثبات منطقه همراه داشته باشند. با این حال نباید از درگیری‌های رقبای داخلی در منطقه و عواملی مانند نابرابری اقتصادی که در برخی کشورها نقش مهمی ایفا کرده‌اند نیز غافل شد.