امبروز ایوانز پریتچارد

منبع: دیلی تلگراف

دانشمندان چینی دو گزارش هشداردهنده در دسامبر گذشته (سال ۲۰۱۵ میلادی) در یک هفته مهم منتشر کردند.هر دو این گزارش‌ها بیانگر این بود که یخچال‌های هیمالیا و لایه‌های یخی اعماق تبت در پی تغییرات آب و هوایی در حال از بین رفتن هستند و سیستم‌های آبی رود زرد، یانگ تسه و مکونگ را تهدید می‌کنند. فلات تبت یکی از «سه قطب» زمین و بزرگ‌ترین منبع آب شیرین در خارج از قطب شمال و جنوب است. این منطقه با سرعت در حال گرم شدن است و آن را در مرکز خطرات آب و هوایی جهانی قرار می‌دهد.

یکی از این گزارش‌ها از سوی آکادمی چینی علوم و دیگری از سوی حزب کمونیست ارائه شده است. این گزارش بیان می‌کند که چین در طول قرن گذشته بین ۹/ ۰ تا ۵/ ۱ درجه گرم‌تر شده است که این میزان بیشتر از میانگین جهانی است. علاوه بر این ممکن است دمای هوا تا سال ۲۱۰۰ تا ۵ درجه دیگر نیز گرم‌تر شود. این گرما اثراتی بر شهرهای خطوط ساحلی این کشور مانند شانگهای، تیان‌جین و گوآنگژو دارد که برای چین تهدیدی مدنی محسوب می‌شود.هشت شرکت از بزرگ‌ترین کمپانی‌های خورشیدی جهان چینی هستند. دومین گروه بزرگ انرژی بادی، «گلدویند» نیز در این میان است. چین ۹۰ میلیارد دلار در سال گذشته صرف انرژی‌های تجدیدپذیر کرده است. چین، در مدت اخیر وسایل انرژی‌ خورشیدی بیشتری نسبت به مقادیر جاری موجود در فرانسه داشته است. چین قصد دارد ۶ تا ۸ نیروگاه هسته‌ای نیز بسازد و تا سال ۲۰۳۰ تعداد این نیروگاه‌ها را به عدد ۱۱۰ برساند. ایزابل هیلتون از شرکت «چاینا دایلوگ» می‌گوید «انتقال انرژی به نقطه‌ای رسیده است که در آن پکن علاقه‌مند به حفظ پیمان پاریس است.» او می‌گوید: «چینی‌ها فکر می‌کنند که آنها می‌توانند فناوری‌های با کربن پایین به دست آورند.» چین به سرعت در حال تغییر است. شدت انرژی در تولید ناخالص داخلی چین به شدت در حال سقوط است زیرا شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهوری این کشور سعی دارد اقتصاد این کشور را از حالت مصرف‌کننده مواد اولیه به سویی ببرد که از نردبان فناوری بالا برود و از مبنای مصرف فلزات در این سطح خارج شود. «بخش سوم» صنعت (یکی از سه نوع صنعت در کشورهای توسعه‌یافته است که غیر از مواد خام و کالاهای تولیدی است و بیشتر کالاهای واسطه‌ای را شامل می‌شود) در چین از ۴۲ درصد در سال ۲۰۰۷ به ۵۱ درصد رسیده و بیانگر این است که حزب حاکم چین می‌خواهد با مازاد ظرفیت فولاد، سیمان و کشتی‌سازی خود مقابله کند.

این رویداد زمانی در حال تحقق است که منحنی هزینه برای منابع تجدیدپذیر به اندازه کافی کاهش یافته است تا روند شکل‌گیری اقتصاد پساکربنی را تسهیل کند. مارک لوییس از موسسه معتبر بارکلیز می‌گوید: «میانگین هزینه خورشیدی جهانی در جهان در سال ۲۰۱۰ حدود ۴۰۰ دلار به ازای هر مگاوات ساعت بود که در سال ۲۰۱۴ به ۱۳۰ دلار کاهش یافت و اکنون در بهترین مکان‌ها به زیر ۶۰ دلار رسیده است. این چیزی است که ۶ سال پیش تقریبا کسی فکرش را نمی‌کرد.»چین رکورد نصب ۲۳ گیگاوات انرژی بادی در سال ۲۰۱۴ را در اختیار دارد. این کار به آن دلیل انجام شده که این انرژی، ارزان و سریع است. لازارد محاسبه کرده است که هزینه بدون یارانه بادهای ساحلی در جهان تا ۶۱ درصد کاهش یافته و نرم‌افزارهای هوشمندتر، تیغه‌های بهتر و توربین‌های قوی‌تری برای آنها به کار گرفته شده است. در این صورت، باد می‌تواند ارزان‌تر از بهای گاز و زغال سنگ شود. اینکه آیا استفاده از زغال سنگ در چین تقریبا به اوج خود رسیده است یا خیر، به یک موضوع جنجالی تبدیل شده است. انجمن زغال سنگ این کشور می‌گوید مصرف این محصول در ۱۲ ماه منتهی به اکتبر سال ۲۰۱۵ تا ۷/ ۴ درصد کاهش یافته است، هر چند ممکن است این امر کوتاه‌مدت باشد.اقتصاد این کشور اخیرا میزان رشد مورد انتظار خود را برآورده نکرده است. تولید خودرو از ماه جولای تا نوامبر سال ۲۰۱۵ میلادی از ۳/ ۱ میلیون به ۲/ ۲ میلیون رسیده است. مخارج زیرساخت‌ها نیز به ۱۸ درصد مقدار محرک‌های مالی بالغ شده است.با این حال، اوج مصرف زغال سنگ دور از انتظار نیست و کاملا ممکن است انتشار گازهای دی‌اکسید کربن این کشور پیش از موعد مقرر سال ۲۰۳۰ به آن سطح برسد.

نکته کلیدی این است که تنها ۶۰ درصد از زغال سنگ مصرفی چین برای نیروگاه‌های برق استفاده می‌شود، این در حالی است که در مقایسه با چین، برای ایالات متحده آمریکا این میزان به ۹۰ درصد می‌رسد. بقیه این زغال سنگ در برخی مکان‌ها یا برخی مخزن‌ها در کارگاه‌های کوچک سوزانده می‌شود. پکن، سوزاننده‌های زغال سنگ را در محدوده‌های شهری ممنوع کرده است. در چین، ۱۸ گیگاوات از کارخانه‌های زغال سنگ خاموش و از رده خارج شده‌اند و احتمالا تا سال ۲۰۲۰، ۶۰ گیگاوات دیگر نیز به آنها ملحق شوند. این دسته، آلوده‌کننده‌ترین بخش هستند. در این کشور پاک‌کننده‌هایی نیز ساخته شده‌اند. آخرین امکانات مربوط به «انتشار کم گازها و کارآیی بالا» مصرف دی‌اکسید کربن را بین ۲۵ تا ۳۳ درصد کاهش می‌دهند.اگرچه دولت‌های منطقه‌ای از نیروگاه‌های تازه‌تاسیس مزایایی کسب می‌کنند تا وضعیت ۱۵۵ کارخانه را برای ۱۲۳ گیگاوات بهبود ببخشند که تنها برابر با مقدار مصرف سالانه برزیل است. اما مقامات پکن در تلاشند تا اوضاع را معکوس کنند. عبید کرم‌ علی از بانک آمریکا می‌گوید «ارزش اقتصاد با مصرف پایین کربن، در سال، ۵/ ۵ تریلیون دلار است و معاهده پاریس اکنون به‌صورت برق‌آسا موجب سرمایه‌گذاری‌های نوین شده است.»موسسه بارکلیز به مشتریان خود گفته است که قوانین سخت‌تری برای وضعیت آب و هوایی وضع خواهد که نیازمند این است که مقادیر کربن در حدود ۲۹۰۰ گیگاتن باقی بماند و از افزایش دمای جهانی بیش از ۲ درجه تا سال ۲۱۰۰ جلوگیری شود. این امر بیانگر آن است که قیمت کربن به ازای هر تن تا سال ۲۰۴۰ به ۱۴۰ دلار خواهد رسید.این امر همچنین بیانگر آن است که ۴۵ تریلیون دلار مخارج در ۲۵ سال آینده صرف زدودن کربن می‌شود و درآمدهایی نیز از سوی کمپانی‌های گاز و زغال سنگ از بین می‌رود و بسیاری از آنها از رده خارج خواهند شد. موسسه بارکلیز پیش‌بینی می‌کند تقاضای نفت خام کاهش پیدا کند. این تبدیل هیچ هزینه‌ای را در چارچوب اقتصاد کلان ندارد. چنین تفکری می‌تواند منجر به رشد و جهش فناوری شده و تناقضات موجود را رفع می‌کند.ما اکنون در دوره‌ای همانند دام رشدهای کم سال‌های دهه ۱۹۳۰ هستیم. نرخ پس‌انداز جهانی به رکورد ۲۵ درصد از تولید ناخالص داخلی رسیده است. این موضوع ریشه اصلی بیماری است. بنابراین حتی اگر گرمایش زمین چیزی جز یک شوخی هم نباشد، ما به آن نیاز داریم تا فرار بزرگ اقتصادی خود را انجام دهیم. فیلسوف بزرگ آلمانی، هگل، واژه‌ای برای چنین انحراف‌ها و پیچش‌های تاریخی داشت: نیرنگ عقل.