تعهدی که اجرا نشد
محمد کناری
کارشناس ارشد شهرسازی
یکی از جدی‌ترین چالش‌های شهر تهران نبود فضای پارک خودرو است که در حال حاضر موجب استفاده اغلب مردم از فضای پارک حاشیه‌ای معابر پایتخت شده است. نبود پارکینگ، مشکلات و معضلات بسیاری را برای مردم پایتخت به وجود آورده است، به‌طوری‌که در خیابان‌های شلوغ و با تراکم بالای ساختمانی این موضوع باعث می‌شود افراد شانس کمتری برای پارک خودرو خود داشته باشند و بیشتر نزاع‌هایی که میان مردم در خیابان انجام می‌شود، بر سر جای پارک خودرو است.
محمد کناری
کارشناس ارشد شهرسازی
یکی از جدی‌ترین چالش‌های شهر تهران نبود فضای پارک خودرو است که در حال حاضر موجب استفاده اغلب مردم از فضای پارک حاشیه‌ای معابر پایتخت شده است. نبود پارکینگ، مشکلات و معضلات بسیاری را برای مردم پایتخت به وجود آورده است، به‌طوری‌که در خیابان‌های شلوغ و با تراکم بالای ساختمانی این موضوع باعث می‌شود افراد شانس کمتری برای پارک خودرو خود داشته باشند و بیشتر نزاع‌هایی که میان مردم در خیابان انجام می‌شود، بر سر جای پارک خودرو است. مدت‌ها است که تهران گرفتار توسعه بی‌حدومرز وسایط نقلیه شهری شده و این امر با وجود گسترش شهر باعث شده تا اکثر شهروندان که توان خرید خودرو را دارند با وجود ترافیک‌های طولانی که همه در آن دخیل هستند، راهی خیابان‌های شهر شوند. بنابراین در کلان‌شهری همچون تهران وجود پارکینگ یکی از امتیازات بسیار تاثیرگذار بر قیمت و خریدوفروش مسکن نیز هست. در این زمینه یکی از فعالان بازار مسکن می‌گوید خریداران مسکن بیشتر تمایل دارند خانه‌هایی را خریداری کنند که دارای پارکینگ باشد، مگر مشتریانی که به دنبال سرمایه‌گذاری هستند و خانه‌های فاقد پارکینگ را برای سکونت نمی‌خرند. همچنین آپارتمان‌های فاقد پارکینگ زمانی
به‌راحتی به فروش می‌رسند که تا ۳۰ میلیون زیر قیمت منطقه باشند.
براساس رهنمودهای برنامه پنج‌ساله دوم شهرداری تهران، پایتخت به ۶۰ هزار پارکینگ مسقف نیاز دارد که باید تامین شود و این ۶۰ هزار پارکینگ به‌غیر از پارکینگ‌های شخصی است که در روند ساخت‌وساز مسکونی یا تجاری تامین می‌شوند. براساس آمار، در حال حاضر بیش از ۳ میلیون و ۵۰۰ هزار خودرو سواری، وانت و... و میلیون‌ها موتورسیکلت و هزاران اتوبوس در شهر تهران تردد می‌کنند که بی‌شک هرکدام از آنها نیاز به یک پارکینگ دارند. درواقع شهر بی‌برج و باروی تهران روزانه میزبان ۳میلیون و ۵۰۰ هزار خودرو است که پل‌ها و اتوبان‌ها تنها توان ۲هزار و ۳۶۳ خودرو را دارند بنابراین مدیریت این تعداد وسایل نقلیه نیازمند یک برنامه‌ریزی است که بدون در نظر گرفتن منافع آنی افراد یا سازمانی خاص، منافع همه ذی‌نفعان در تهران را در نظر گیرد. موانع فنی متعدد همچون ریزدانگی قطعات شهری، نفوذناپذیری تعداد زیادی از معابر، نگاه سودجویانه به ساخت‌وساز و تخلفات ساختمانی افراد فرصت‌طلب نیز ازجمله دلایل کسر یا حذف پارکینگ‌های مورد نیاز ساختمان‌ها در سال‌های اخیر بوده که در این زمینه نیز باید بازدارندگی قوانین موجود موردتوجه قرار گیرد. براساس آمارهای ارائه‌شده روزانه بیش از ۵۰۰ هزار خودرو برای پیدا کردن جای پارک مناسب بین ۱۵ تا ۳۵ دقیقه وقت صرف می‌کنند، اما این مساله تنها به اتلاف زمان خلاصه نمی‌شود. طبق تحقیقات به‌عمل‌آمده در سازمان بهینه‌سازی مصرف سوخت در هر نیم ساعت زمان برای یافتن جای پارک مناسب حداقل ۲۲۵ هزار لیتر بنزین هدر می‌رود و روزانه حدود چهار تا پنج میلیون لیتر از سوخت کشور صرف پیداکردن جای پارک می‌شود. به‌این‌ترتیب همین ترددهای غیر مهم برای یافتن جای پارک روزانه ثروتی برابر باقیمت‌های یارانه‌ای و یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان به قیمت‌های غیر‌یارانه‌ای را هدر می‌دهد که با این اعتبار می‌توان روزانه چند پارکینگ احداث کرد. اهمیت سرمایه‌گذاری برای ساخت پارکینگ به‌قدری مهم است که اگر تدبیری در این بخش اندیشیده نشود، ترافیک تهران تا دو سال آینده قفل خواهد شد.
تامین کسری پارکینگ، تعهدی که اجرا نشد
بعد از ابلاغ طرح تفصیلی جدید تهران، شهرداری پایتخت جهت تشویق به نوسازی و افزایش ساخت‌وساز از واحدهایی که متراژ پایینی داشتند یا به هر صورتی قادر به تامین کسری پارکینگ خود نبودند تعهد می‌گرفت که در شعاع 250 متری واحد مسکونی خود اقدام به تامین پارکینگ کنند بااین‌حال به گفته اقبال شاکری رئیس کمیته عمران شورای شهر تهران، حدود 6 هزار و 700 پلاک در تهران با کسری پارکینگ مواجه هستند که باید پارکینگ تعهدی برای آنها ایجاد شود که تاکنون مالکانی که کسری پارکینگ خود را جبران نکرده‌اند، نتوانسته‌اند برای ملک خود پایان کار بگیرند. علاوه براین، پارکینگ‌های مزاحم نیز بخشی از تعهد سازندگان بود که به نظر می‌رسد این مورد نیز خود مشکلاتی را به‌وجود آورده و موجب نارضایتی برخی از مالکان شده است.
با توجه به وضعیت فعلی به نظر می‌رسد اگر شهرداری تهران به‌ویژه در مناطق دارای بافت فرسوده (مناطق 7 تا20) که نوسازی شهری در حال انجام است و تملک زمین کافی برای تامین خدمات وجود دارد، از طریق سرمایه‌گذاری بخش خصوصی ومشارکت اراضی در بافت فرسوده می‌تواند اقدام به احداث پارکینگ طبقاتی کند که بخشی از طبقات آنها خدماتی-رفاهی باشد. این طرح در کوتاه‌مدت شاید توجیه اقتصادی نداشته باشد، اما در بلندمدت آثار کالبدی و اقتصادی آن کاملا قابل توجه خواهد بود. این طرح به‌دلیل موقعیت مناسب خود به‌ویژه در بافت فرسوده شهری که با کمبود شدید سرانه‌های خدماتی مواجه است، بهترین مدل تامین خدمات شهری است که علاوه‌بر تامین کمبود پارکینگ به‌دلیل دارا بودن بخشی از خدمات شهری، پذیرای جمعیت زیادی هم خواهد شد. در نگاه اول شاید سود نهایی احداث چنین واحدهایی از سود احداث مال، مگامال و پاساژها کمتر باشد، اما با این طرح شهرداری هم می‌تواند بخشی ازتعهدات خود را در قبال ایجاد کسری پارکینگ‌های که پروانه آنها صادر شده برآورده کند و همچنین بخشی از کمبود پارکینگ را در سطح محلی و ناحیه‌ای تامین کند و خدمات قابل تحقق موردنیاز محلی چون فضاهای ورزشی و تفریحی و فضاهای تجاری- خدماتی را در این اراضی تامین کند. درواقع این الگو علاوه‌بر تامین کمبودهای پارکینگ، بخشی از خدمات فراموش‌شده محلی بافت‌های فرسوده را تامین خواهد کرد. در این طرح به‌دلیل محدودیت‌هایی که در استفاده از زمین وجود دارد می‌توان طبقات منفی و زیر زمین را برای احداث پارکینگ در نظر گرفت و طبقات ابتدایی را برای کاربری‌های تجاری و خدماتی و درمانی اختصاص داد همچنین این طرح نیازمند توجیه اقتصادی است که با اجرای آن می‌توان مانع از تبدیل‌شدن خیابان‌ها به پارکینگ شد. در واقع مهم‌ترین مساله در طرح پارکینگ‌های خدماتی این است که در این طرح باید پارکینگ‌ها قابل‌خرید و فروش باشد و بتوان برای آن سند صادر کرد تا سرمایه‌گذار درنتیجه ارزش‌افزوده ناشی از انجام این کار ترغیب به سرمایه‌گذاری در این حوزه شود.
ارسال نظر