توافق هسته‌ای؛ گام مثبتی به جلو

منبع: CNBC

وزیر امور خارجه آمریکا، جان کری، در مجمع جهانی اقتصاد در داووس سوئیس به خبرنگاران گفت که پایانی برای چالش‌های دیپلماتیکی که آمریکا با آنها مواجه است وجود ندارد؛ اما کاملا مطمئن است که به نظر وی جهان پس از دستیابی به توافق هسته‌ای با ایران پایدارتر شده است. وی گفت که توافق و دستیابی به آن به آمریکا اجازه می‌دهد تا بر سایر اولویت‌های خود از جمله سوریه تمرکز کند. جان کری در مصاحبه خود با سی‌ان‌بی‌سی گفت: «برنامه هسته‌ای ایران به سوی یک روند بدون بازرسی، حساب نشده و تمام‌عیار در حرکت بود و سطوح بالایی از غنی‌سازی را ایجاد می‌کرد.»

جامعه جهانی اوایل ماه میلادی جاری، به تحریم‌های مرتبط با برنامه هسته‌ای علیه‌ایران پایان بخشید. این اتفاق پس از آن روی داد که‌ایران تعهدات مربوط به خود را که در توافق سال قبل به آن اشاره شده بود، برآورده کرد. این موارد شامل انتقال مواد غنی شده به روسیه، کاهش تعداد سانتریفیوژها و تعطیل یک رآکتور پلوتونیومی بود.هر چند تحریم‌های طولانی مدت مربوط به آنچه غرب حمایت از گروه‌های تروریستی و حفظ حقوق بشر می‌داند، سر جای خود باقی مانده‌اند. اخیرا وزارت خزانه‌داری ایالات متحده آمریکا تحریم‌های جدیدی را علیه ۱۱ شرکت و فرد که به گفته آمریکا به پیشرفت برنامه موشکی بالستیک ایران کمک می‌کردند، وضع کرد.مدت کوتاهی پس از این اتفاق، ایران ۴ زندانی آمریکایی را با هفت ایرانی که به نقض تحریم‌های آمریکا علیه‌ایران متهم بودند، معاوضه کرد.

ورود مجدد ایران به بازار نفت

جان‌کری، وزیر خارجه آمریکا اعلام کرده که پس از استقرار بازرسان و فرض عدم توانایی ایران برای غنی‌سازی مواد به اندازه‌ای که برای ساخت بمب هسته‌ای باشد، ایالات متحده بر جنگ‌های داخلی سوریه و یمن، نبرد در حال شکل‌گیری در لیبی و ادامه جاه‌طلبی‌های هسته‌ای کره شمالی تمرکز خواهد کرد. با پایان یافتن تحریم‌ها ۱۰۰ میلیارد دلار دارایی مسدود شده‌ایران آزاد می‌شود؛ اما کری بر این باور است که تهران تنها به سختی به ۵۵ میلیارد دلار از این پول دسترسی خواهد داشت، زیرا بیشتر این پول صرف بازپرداخت وام‌ها و سایر تعهدات بلندمدت می‌شود. جان کری اضافه کرد: «بقیه‌این پول احتمالا صرف سرمایه‌گذاری در نفت ایران و سایر زیرساخت‌هایی می‌شود که سال‌ها نگهداری خاصی از آنها نشده است.»در حالی‌که هیچ‌گونه شواهدی وجود ندارد که ‌ایران منابع مالی جدید به دست آمده خود را برای سازماندهی آنچه ایالات‌متحده گروه‌های تروریستی می‌خواند، صرف خواهد کرد، جان‌کری می‌گوید که وی بر این باور است که‌ایران در نهایت به حمایت از چنین گروه‌هایی ادامه می‌دهد. وی می‌گوید که حمایت از چنین گروه‌هایی هرگز تفاوتی در ساختار قدرت منطقه‌ایجاد نمی‌کند. وی اشاره کرد که عربستان‌سعودی هر ساله به تنهایی بیش از ایران بودجه صرف بخش دفاعی خود می‌کند.کری همچنین تاکید کرد که او در داووس با بنیامین نتانیاهو که یکی از منتقدان مذاکره هسته‌ای ایران بود، دیدار کرده است. کری در ادامه گفت که وی به درک اسرائیل از تهدید ایران برای وجود این رژیم احترام می‌گذارد و در حالی که دولت اوباما از این تهدید آگاه است، بر سر مدیریت این مساله نگاه متفاوتی دارد.

تقابل ایران و عربستان

به رغم نشانه‌های موجود، رهبر ایران آیت الله علی خامنه‌ای هشدار داده‌اند که کشورش نگران «فریب» آمریکایی‌ها است و سران ایران تحریم‌های جدید علیه برنامه موشکی خود را محکوم کرده‌اند. جان کری در ادامه می‌گوید: «آنچه من و رئیس‌جمهور اوباما سعی می‌کنیم انجام دهیم این است که از مواجهه دور می‌کنیم و آزمایش کنیم که‌ آیا می‌توان جایی برای همکاری پیدا کرد یا خیر؟»برای مثال ایالات متحده و ایران به همراه سایر قدرت‌ها گرد آمده‌اند تا بر سر مسیری برای سوریه بحث کنند که در مورد آن با یکدیگر تقابل دارند. توافق هسته‌ای همچنین پتانسیلی را برای پرداختن به جنگ داخلی یمن نشان می‌دهد. کری می‌گوید: «ما به‌ایران و رئیس‌جمهور روحانی به عنوان نقطه عطف نگاه می‌کنیم. تنها بیان و گفتن این مطلب موجب اتفاق افتادن این نقطه عطف نمی‌شود. اکنون باید آزمون کنیم و ببینیم چه رخ خواهد داد.»