دست‌اندازهای تجارت بین‌الملل

فروغ کریمی: «کاهش زمان ترخیص کالا در گمرکات کشور، از سرگیری صادرات سوخت به افغانستان و کاهش ردیف‌های تعرفه‌ای از ۱۴ به ۱۰ردیف» از مهم‌ترین مواردی است که رئیس کل گمرک کشور در نشست خبری به آن اشاره کرد. به گفته‌ مسعود کرباسیان ارزش متوسط هر تن کالا نسبت به مدت مشابه سال قبل ۱۵درصد رشد داشته است. همچنین از ابتدای سال تا ۲۰ بهمن ۹۳ صادرات با رشد ارزشی ۲۲ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل به ۴۴ میلیارد و ۹۹۲ میلیون دلار و نیز واردات با رشد ارزشی ۷/ ۱۳ درصدی به ۴۶ میلیارد و ۵۶۷ میلیون دلار رسیده است. رئیس کل گمرک ایران همچنین وجود ۴۵ نوع قانون و ۱۵ کنوانسیون بین‌المللی را عامل گرایش واردکنندگان به روی آوردن به راه‌های غیررسمی دانست. از سوی دیگر دست‌اندازهای تجاری همواره مشکلاتی را در ارتباط با تجارت فرامرزی ایجاد کرده‌اند. براساس گزارش کسب‌وکار بانک جهانی در سال ۲۰۱۴ میلادی، ایران در شاخص تجارت فرامرزی رتبه ۱۵۳ را در اختیار داشت. «اسناد واردات و صادرات»، «زمان واردات و صادرات» و «هزینه صادرات و واردات» نماگرهای تجارت فرامرزی هستند که عملکرد ایران را در تجارت فرامرزی نشان می‌دهند. با توجه به گزارش بانک جهانی در سال ۲۰۱۴، ایران در مولفه «زمان صادرات و واردات» برای صادرات به ۲۵ روز و برای واردات به ۳۷ روز زمان نیاز داشت. رئیس کل گمرک کشور روز گذشته در نشست خبری از بهبود رتبه ایران در تجارت فرامرزی در سال ۲۰۱۵ و همچنین کاهش زمان ترخیص کالا در گمرکات کشور با استفاده از سامانه الکترونیک گمرکی خبر داد. مسعود کرباسیان با بیان اینکه در دوره‌ای جزو ۵ گمرک برتر دنیا بودیم، گفت: در حال حاضر رتبه ۱۳۰ را در دنیا داریم که این رتبه ناشی از طولانی بودن روند ترخیص کالا است. او با بیان اینکه هر یک روز ماندگاری در گمرک یک درصد از ارزش آن کالا را کم می‌کند، گفت: با استفاده از سامانه الکترونیک گمرک که در پژوهشکده سامانه دانشگاه تهران و توسط جوانان طراحی شده این روند از ۳۷ روز به ۷ روز رسیده است. وی همچنین گفت: در کشور حدود ۱۴ شیوه ورود کالا وجود دارد که این سبب ایجاد فرآیند پیچیده‌ای شده است تا کالاها ۳۷ روز منتظر ترخیص بمانند.

وجود ۴۵ قانون گمرک در کشور

رئیس کل گمرک همچنین با اشاره به اینکه گمرک با ۴۵ قانون سر و کار دارد که شامل ترانزیت، صادرات و واردات است، اظهار کرد: ۱۵ کنوانسیون بین‌المللی وجود دارد که برخی از آنها در تعارض با برخی قوانین داخلی بوده و مشکل ایجاد می‌کند. به همین خاطر برخی واردکنندگان به دنبال راه‌های دیگر و خلاص شدن از چالش‌های آن هستند. به گفته کرباسیان، در حال حاضر هزینه واردات ۲۸ میلیارد تومان کاهش یافته و مسیر واردات رسمی آسان شده در‌نتیجه درآمد بیشتری کسب شده است. رئیس کل گمرک با اشاره به استفاده از تکنولوژی‌های «جی‌پی‌اس» و «ایکس‌ری» گفت: با استفاده از تجهیزات امکان کشف کالاهای قاچاق آسان تر شده است.

کاهش ردیف‌های تعرفه‌ای

کرباسیان در مورد یکسان‌سازی تعرفه‌ها در سال ۹۴ نیز گفت: بالا بودن تعداد تعرفه‌ها و طبقه بندی آنها منجر به سوءاستفاده می‌شود، بر این اساس قرار است طبق تصمیم کمیسیون ماده یک، تعداد ردیف‌های تعرفه‌ای از ۱۴ ردیف به ۱۰ ردیف در سال ۹۴ کاهش یابد که کاهش ردیف‌ها و طبقات تعرفه‌ای علاوه بر شفافیت و جلوگیری از سوءاستفاده، درآمد بیشتر را برای گمرک به همراه خواهد داشت.

صادرات سوخت به افغانستان

کرباسیان همچنین ادامه داد: متاسفانه برخی تصمیمات در برخی استان‌های همجوار مرزی با گمرکات ایران مانند گمرک ماهیرود صورت می‌گیرد یا اینکه براساس اختیارات، تصمیماتی در استان‌های مرزی اتخاذ می‌شود که مشکلاتی را به وجود می‌آورد. وی اضافه کرد: بعضا این مشکلات را با گمرک افغانستان داشته‌ایم که در راستای آن، رایزنی‌هایی صورت گرفته و با کمک وزارت خارجه و استانداری خراسان رضوی مشکل صادرات سوخت از گمرک ماهیرود به افغانستان برطرف شده و در حال حاضر ۴۰۰ کامیون در حال صادرات سوخت از این گمرک مرزی هستند.

آمار تجارت خارجی کشور

وی در مورد آمار صادرات و واردات گمرک از ابتدای سال تا روز گذشته (۲۰ بهمن ۹۳) نیز گفت: از نظر ارزشی در این مدت ۴۴ میلیارد و ۹۹۲ میلیون دلار کالا از کشور صادر شده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته از لحاظ ارزشی ۲۲ درصد رشد داشته است. کرباسیان افزود: واردات کشور در این مدت ۴۶ میلیارد و ۵۶۷ میلیون دلار بوده است که از لحاظ ارزشی نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۷/ ۱۳ درصد رشد داشته است.

وی گفت: اقلام عمده صادراتی در این مدت شامل میعانات گازی به میزان ۱۳ میلیارد و ۶۵ میلیون دلار با رشد ارزشی ۵/ ۴۳ درصد نسبت به سال گذشته بوده، همچنین محصولات پتروشیمی با ۱۲ میلیارد و ۴۵۴ میلیون دلار با رشد ارزشی ۲۹ درصد و سایر کالاها به میزان ۱۸ میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار با رشد ارزشی ۷ درصد در ردیف‌های بعدی قرار دارند. کرباسیان، کشورهای عمده صادراتی را چین با سهم ارزشی ۲۶ درصد، عراق با ۱۷ درصد، امارات با ۱۰ درصد، افغانستان با ۷ درصد، هند با ۷/ ۶ درصد و سایر کشورها را ۳۲ درصد سهم اعلام کرد. رئیس کل گمرک ایران در مورد وضعیت و اقلام وارداتی هم گفت: متوسط ارزش هر تن کالای وارداتی نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۱۵ درصد رشد داشته است. اقلام عمده وارداتی هم به ترتیب شامل گندم، خودرو، ذرت، برنج و کنجاله سویا بوده است که عمدتا از کشورهای چین با سهم ارزشی ۲۳ درصد، امارات ۲۳ درصد، کره ۸ درصد، ترکیه ۷ درصد، هند ۷ درصد و سایر کشورها با سهم ۳۰ درصد را شامل می‌شود.

کشف اسناد جعلی

وی در مورد وقوع فساد در برخی گمرکات جنوبی کشور نیز گفت: تمام مواردی که احصا می‌شود، به مراجع ذیربط ارسال می‌شود، همچنین با ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز، هماهنگی‌هایی صورت گرفته و کمیته مشترکی در ستاد متشکل از ۳ قوه ایجاد شده است که پرونده‌های قاچاق گمرکی در آن مورد رسیدگی قرار می‌گیرد.

رئیس کل گمرک ایران با اشاره به اینکه موارد جدید در بخش فساد در گمرک محرز نشده است، گفت: تنها یک مورد جعل اسناد داشته‌ایم که به صورت دستی بوده است و این جعل اسناد مربوط به گمرک نبوده بلکه مربوط به اسناد سایر دستگاه‌ها بوده و قابل شناسایی است.

ثبت سفارش واردات شکر

رئیس کل گمرک ایران همچنین درباره

ثبت سفارش شکر با وجود ممنوعیت واردات گفت: ثبت سفارش‌ها از قبل صورت گرفته و ثبت سفارش در واقع برای اطلاع‌رسانی از واردات آینده کالا است، چون براساس ثبت سفارش ارز گرفته می‌شود. کالاهایی که ثبت سفارش می‌شوند براساس قانون شامل محدودیت‌های بعدی نمی‌شوند چون در قبال آن‌ها واردکننده پرداخت‌هایی کرده است. باید پیش از ثبت سفارش برنامه ریزی کرد. کرباسیان درباره ادعای شهرداری که می‌گوید گمرک برخی از قطارهای شهری را ترخیص نمی‌کند، گفت: شهرداری عوارض دولت را نمی‌دهد برای همین کالاهایش ترخیص نمی‌شود وگرنه ما مجوز خروج را صادر کرده‌ایم.

وی درباره پنجره واحد تجاری نیز گفت: تا قبل از این قانون هر کسی پنجره واحدی درست می‌کرد، اما حالا همه سازمان‌ها باید به یک سیستم وصل شوند. ما با سازمان بنادر و وزارت بهداشت توافق‌نامه‌هایی امضا کرده‌ایم همچنین موسسه استاندارد هم با ما هماهنگ است، حال اگر بانک‌ها هم به ما بپیوندند پرونده پنجره واحد را خواهیم بست.

کرباسیان همچنین درباره تبعات یکسان‌سازی تعرفه‌ها گفت: یکسان سازی تعرفه‌ها و کاهش ردیف طبقات تعرفه به طور حتم درآمد را در آینده افزایش خواهد داد، چرا که حذف تعرفه‌های متفاوت و کوچک کردن دامنه رغبت بیشتری برای صادرات و واردات از مسیر رسمی را به وجود می‌آورد.