توافق 6گانه ایران و روسیه

دنیای اقتصاد: چشم‌انداز ۱۵ میلیارد دلاری تجارت ایران و روسیه با توافق‌ ۶ گانه دو کشور، یک گام دیگر به مرحله عملیاتی شدن نزدیک شد. بر این اساس، توافقات بانکی، تغییرات تعرفه واردات، بهبود صادرات خدمات فنی- مهندسی، تسهیل صدور روادید تجار، برگزاری نمایشگاه‌های تهاتری و واردات کانتینرهای یخچال‌دار به‌عنوان مهم‌ترین محورهای توافق جدید تجاری ایران و روسیه اعلام شده است. توافق‌های اولیه حاکی از آن است که پس از این صادرکنندگان قادر خواهند بود از کانال بانک‌ها، پولشان را مبادله کنند و به این ترتیب صرافی‌ها و واسطه‌ها حذف خواهند شد.

هما کبیری: پس از آنکه روسیه از سوی اتحادیه اروپا تحریم شد، توجه تجار و بازرگانان این کشور به ایران این بار اما با نگاه متفاوتی جلب شد. ایران به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین منابع تامین کالاهای مورد نیاز روس‌ها به ویژه کالاهای کشاورزی مورد توجه قرار گرفت و از سوی دیگر روسیه به‌عنوان بازار بزرگی برای صادرات کالاهای غیرنفتی ایران از سوی فعالان بخش خصوصی مورد ارزیابی قرار گرفت. پس از جلسه‌ای که با حضور بیش از ۷۰۰ بازرگان ایران و روسیه در اتاق بازرگانی ایران برگزار شد و براساس تفاهم‌نامه‌ای که میان طرفین به امضا رسید، قرار است مبادلات تجاری دو کشور به رقم ۱۵میلیارد دلار برسد.

توافقات بانکی، تغییرات تعرفه واردات، بهبود صادرات خدمات فنی- مهندسی، تسهیل صدور روادید تجار، برگزاری نمایشگاه‌های تهاتری و واردات کانتینرهای یخچال‌دار مهم‌ترین محورهای توافقات ایران و روسیه بوده است. در این رابطه، اسدالله عسگراولادی، رئیس اتاق مشترک ایران و روسیه مشکلات بانکی، حمل‌ونقل و تعرفه و قیمت‌گذاری کالا را مهم‌ترین چالش‌های تجارت با روسیه عنوان کرد و خواستار رفع این مشکلات شد.

روز گذشته، مجتبی خسروتاج، قائم مقام وزیر صنعت، معدن و تجارت و رئیس کارگروه همکاری‌های صنعتی، معدنی و تجاری ایران با روسیه در گفت‌وگو با «ایسنا» از انجام مذاکرات بین بانک‌های ایران و روسیه خبر داد و گفت: توافقات اولیه‌ای انجام شد تا بعد از این صادر‌کنندگان بتوانند در کانال بانکی، پولشان را تبادل کنند، چون در حال حاضر این کار از طریق صرافی‌ها یا از طریق نمایندگی در خارج از کشور انجام می‌شود که ریسک آن زیاد است.

وی همچنین از مقدمات اجرایی شدن نظام تعرفه ترجیحی بین دو کشور خبر داد و افزود: این کار در حال بررسی است که با این اقدام یکسری از کالاها با سود بازرگانی کمتری به روسیه صادر می‌شوند و بالعکس. در این باره شاهرخ ظهیری، خزانه‌دار اتاق مشترک ایران و روسیه به «دنیای اقتصاد» گفت: تعرفه‌های روسیه برای واردات بالا است و با مذاکراتی که با ایران داشتند قرار بر این شده که تعرفه محصولات مورد نیازشان به‌ویژه محصولات غذایی را کاهش دهند تا با وجود تورم و گرانی در ایران، واردات این محصولات برای آنها صرفه اقتصادی داشته باشد.

وی افزود: مطمئنا وقتی محصولات ایران وارد روسیه شود، جای خودش را در این بازار پیدا خواهد کرد که در این رابطه نخستین اقدام مورد نظر این است که در بنادر ایران سردخانه ایجاد شود تا محصولات لبنی ایران به راحتی از طریق آستاراخان به روسیه ارسال شوند. این عضو اتاق بازرگانی تهران با اشاره به اینکه شرایط تحریم، روسیه را برای هر کالایی که نتواند از اروپا تامین کند به سمت ایران سوق داده، گفت: روسیه به‌طور ویژه کنسروها مخصوصا رب ایران را نیاز دارد و در این زمینه چون تولید ایران بالا است، می‌توانیم به خوبی پاسخگوی نیازهای این کشور باشیم. وی ادامه داد: مبنای اقتصاد سالم این است که کالایی صادر شود که در مقابل آن کالاهای ارزان‌تر وارد شود؛ به این معنا که به‌عنوان مثال کاشت گندم برای ما صرفه اقتصادی ندارد و می‌توانیم گندم ارزان‌تری بخریم، اما در مورد گوجه‌فرنگی که کاشت آن می‌تواند صادرات با ارزش‌افزوده(رب) را به همراه داشته باشد، برای ایران به صرفه است. در این زمینه همچنین مجیدرضا حریری، رئیس کمیسیون مدیریت واردات اتاق بازرگانی ایران نیز به «ایسنا» گفت: روسیه سالانه ۳۰ تا ۴۰ میلیارد دلار واردات دارد که می‌توان برای گرفتن نیم درصد از این بازار برنامه‌ریزی کرد تا سهم ۵/۱میلیارد دلاری صادرات‌مان را افزایش دهیم. وی افزود: نکته‌ای که باید به آن توجه شود این است که بازار روسیه را به یک بازار دائمی تبدیل کنیم و فقط در این مدت که روابط روسیه و اتحادیه اروپا تیره شده، موقتا وارد این بازار نشویم. ضمن اینکه یکی از موانع تجارت ایران و روسیه این است که اقتصاد هر دو کشور هم شکل است و پایه اصلی آنها نفت، گاز و پتروشیمی است. اقتصادهای هم شکل نمی‌توانند مکمل خوبی برای هم باشند اما می‌توان با برنامه‌ریزی‌های مناسب میزان این روابط اقتصادی را افزایش داد.

صادرات خدمات فنی- مهندسی به روسیه

هر چند که خسروتاج اعلام کرده باید شرکت‌های ایرانی برای ارائه خدمات فنی- مهندسی به کشور روسیه وارد عمل شوند، اما مدیر امور بین‌الملل انجمن صادرکنندگان خدمات فنی- مهندسی به «دنیای اقتصاد» اظهار کرد: تاکنون هیچ صادراتی در زمینه خدمات فنی- مهندسی از سوی ایران به روسیه انجام نشده است. در این زمینه قائم‌مقام وزیر صنعت اعلام کرد که در حال حاضر متخصصان ایرانی در کشورهای همسایه روسیه مثل بلاروس و قزاقستان فعالیت و پروژه اجرا می‌کنند و درخواست ما از دولت روسیه این بوده که امکان ورود شرکت‌های خدمات فنی و مهندسی ایران در روسیه فراهم شود. خسروتاج همچنین از تسهیل صدور ویزا برای اتباع روسیه خبر داد و گفت: هر دو طرف تاکید داشتند که باید روش صدور ویزا به ویژه برای جامعه بازرگانان تسهیل شود، روسیه نیز به صورت اصولی موافقت داشت که این کار انجام شود.

برپایی نمایشگاه‌های تهاتری ایران و روسیه

خسروتاج درباره برگزاری تهاتری نمایشگاه‌های ایران و روسیه نیز گفت: به دلیل تبلیغاتی که در سال‌های گذشته در رابطه با ایران در صحنه بین‌المللی صورت گرفته تغییر دیدگاه طرف‌ روسیه نسبت به ایران از نظر فرهنگی نیاز به کار دارد که باید با برپایی نمایشگاه‌های منظم در روسیه نسبت به ایجاد فرهنگ کالای ایرانی اقدامات مناسبی انجام داد. رئیس کارگروه همکاری‌های صنعتی، معدنی و تجاری ایران با روسیه افزود: به این منظور قرار شد به صورت تهاتری نمایشگاه برگزار شود که ما فضای نمایشگاه را در اختیار روس‌ها قرار دهیم و آنها نیز متقابلا این کار را برای ما انجام دهند.

واردات کانتینرهای یخچال‌دار

خسروتاج به وجود تنگناهایی در رابطه با بخش صادرات میوه و صنایع غذایی که روسیه به آن نیازمند است اشاره کرد و گفت: به‌عنوان مثال در زمینه‌ کانتینر یخچالی که بتواند به یکباره تقاضای بازار روسیه را برطرف کند محدودیت و مشکل داریم که باید در این زمینه واردات کانتینر یخچالی موقت داشته باشیم تا بخشی از نیازها را برطرف کند.

قائم مقام وزیر صنعت، معدن و تجارت در عین حال بیان کرد: روس‌ها در دادن نوبت به کشتی‌ها برای مواد غذایی اولویت قائل نمی‌شوند و این باعث ضایعاتی شده که مورد اعتراض صادر‌کنندگان ایرانی است، این موارد نیز در کمیسیون مشترک با روس‌ها مطرح شد که البته بررسی و برطرف کردن همه مشکلات زمان‌بر است. در این زمینه، محمدرضا مرتضوی، رئیس هیات مدیره کانون انجمن‌های مواد غذایی ایران نیز با بیان اینکه اگر به کشتی‌های ایرانی اجازه ورود به رود ولگا داده شود، زمینه برای تامین غلات موردنیاز کشور از روسیه فراهم‌ خواهد شد، به «ایسنا» گفت: ایران می‌تواند چه به صورت صادرات بومی و چه به صورت صادرات مجدد محصولات غذایی روسیه را تامین کند. وی درباره اینکه برخی کارشناسان اعتقاد دارند نباید میوه ایران به روسیه صادر شود چرا که عملا صادرات آب محسوب می‌شود، توضیح داد: من این موضوع را قبول ندارم. سالانه بخش قابل توجهی از میوه‌های تولیدی کشور به دلایل مختلف از جمله نبود بازار از بین می‌روند. بسیاری از مرکبات کشور چنین وضعیتی دارند که می‌توان با صادرات آنها به روسیه مانع از هدررفت سرمایه‌های ملی در این بخش شد.