گروه بازرگانی- روز گذشته سومین جشنواره پژوهش صنعت، معدن و تجارت در حالی برگزار شد که محمدرضا نعمت‌زاده وزیر صنعت، معدن و تجارت به دلیل حضور در مجلس، در این مراسم شرکت نکرد. ولی‌الله افخمی راد که به عنوان نماینده وزیر صنعت، معدن و تجارت در این مراسم حضور یافته بود، با اعلام اینکه ایران رتبه نخست را از لحاظ انجام پژوهش‌های قابل استناد در منطقه خاورمیانه به خود اختصاص داده است، گفت: در سال ۲۰۱۲ ایران حدود ۳۷هزار مقاله قابل استناد در نشریات بین‌المللی و ترکیه به عنوان اصلی‌ترین رقیب ایران در خاورمیانه ۳۱هزار مقاله منتشر کرده بود. با وجود آنکه ایران در میان ۲۲۵ کشور، رتبه ۱۷ را به خود اختصاص داده، اما متاسفانه هیچ‌گاه نتوانسته پیوند مناسبی بین پژوهش و صنعت ایجاد کند. رییس سازمان توسعه تجارت با اعلام اینکه در دنیا پژوهش در خدمت نوآوری است، تاکید کرد: در این بخش واقعیت نگران‌کننده است؛ چرا که بخشی از بودجه صرف پژوهشی می‌شود که جز بهبود جایگاه علمی و بهتر شدن رزومه محققان کار دیگری نمی‌کند.

معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت افزود: در سال ۲۰۱۲ ایران در میان ۹۱ کشور در حال توسعه، از نظر مهاجرت نخبگان در رتبه نخست قرار داشت و بر اساس آمار صندوق بین‌المللی پول، هر سال ۱۸۰هزار نخبه از ایران خارج می‌شود.

به گفته افخمی راد، یکی از شاخص‌های مهم بانک جهانی، اقتصاد دانش‌بنیان است که منجر به افزایش رشد و توسعه اقتصادی می‌شود، اما این شاخص در ایران حدود ۹/۳ درصد است و کشورهای امارات، بحرین، عمان و عربستان از وضعیت بهتری نسبت به ایران برخوردارند. وی دراین‌باره گفت: میانگین شاخص اقتصاد دانش‌بنیان در خاورمیانه ۷۴/۴ درصد است و این به معنای آن است که ایران در بخش پژوهش تنها به صورت آکادمیک کار می‌کند و این پژوهش‌ها هیچ‌گاه جنبه کاربردی ندارد. به همین دلیل، سازمان‌های توسعه‌ای وزارت صنعت، معدن و تجارت باید به این نکته توجه کنند که اولویت را به پژوهش‌هایی بدهند که بر اساس تقاضای بخش خصوصی مطالبه شده‌اند.

در این مراسم همچنین مهدی فتح‌الله رییس موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی افزایش رقابت‌پذیری صنعتی، افزایش سهم ارزش افزوده صنعتی کشور در ارزش افزوده جهان، افزایش سهم صادرات صنعتی کشور در صادرات و ... را در گرو پژوهش دانست و گفت: در قرن بیستم با ارزش‌ترین دارایی‌ها منابع فیزیکی بود، اما در قرن

بیست و یکم، باارزش‌ترین سرمایه‌ها دانش و اطلاعات است و بر همین اساس باید تلاش کنیم الگوی توسعه کشور مبتنی بر دانش باشد.

وی افزود: بر اساس گزارش مجمع جهانی اقتصاد رتبه ایران در سال ۲۰۱۲ میلادی در میان ۱۴۸ کشور در زمینه نوآوری ۸۵، کیفیت نهادهای پژوهشی علمی ۴۳ و حضور دانشمندان و مهندسان در عرصه‌های پژوهشی ۳۷ بود.

فتح‌الله با اشاره به اینکه در سال جاری آمار و اطلاعات مربوط به پژوهش موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی نسبت به سال گذشته کاهش یافته، تاکید کرد: توسعه پژوهش و اثربخشی آن مستلزم حمایت، اعتقاد و التزام عملی مدیران است و تحقیق و پژوهش نباید به صورت سمبلیک و تنها یک پرستیژ مدیریتی باشد.

در این مراسم همچنین سپهر قاضی نوری، معاون سیاست‌گذاری و نظارت راهبردی معاونت علمی ریاست‌جمهوری با اشاره به اینکه فناوری ابزار حل مشکلات صنعت است، گفت:‌ ما در کشور درگیر سیاست‌گذاری فناوری هستیم و هنوز معلوم نیست متولی فناوری در کشور چه نهادی است.

وی افزود: در چرخه سه‌گانه پژوهش، تولید و بازار، ۸۰ درصد ارزش افزوده در دو بخش پژوهش و بازار ایجاد می‌شود، در صورتی که تولید بیش از سایر بخش‌ها مورد تاکید وزارت صنعت، معدن و تجارت بوده است. به همین دلیل است که ما معتقدیم وزارت صنعت، معدن و تجارت باید نقش خود را به رسمیت بشناسد.

معاون سیاست‌گذاری و نظارت راهبردی معاونت علمی ریاست جمهوری همچنین از کمک بلاعوض ۲۰۰ میلیارد تومانی صندوق نوآوری و شکوفایی خبر داد و گفت: مشکل ما در این سال‌ها در بخش پژوهش مشکل مالی نبوده، بلکه عمده مشکلات ما مشکل مدیریتی است. در حال حاضر صندوق نوآوری و شکوفایی هزار میلیارد تومان موجودی دارد و آماده است تا از طرح‌های پژوهشی صنعت حمایت کند.