تلاش‌های بخش خصوصی برای بی‌اثر کردن تحریم‌ها

گروه بازرگانی- هنوز مدت زمان زیادی از پیروزی «حسن روحانی» در یازدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری نمی‌گذرد، اما این پیروزی آن قدر معنی دار بوده است که دیپلمات‌ها و مقامات دیگر کشور‌ها هم معنی آن را فهمیده‌اند. این تغییر رفتار را هیات ایرانی اعزامی به ارمنستان به وضوح مشاهده کرده، به گونه‌ای که به گفته یحیی آل‌اسحاق، رییس اتاق بازرگانی تهران، «خوشحال‌کننده و امیدبخش است». او که ریاست بزرگ‌ترین هیات اقتصادی اعزامی به ارمنستان پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی را برعهده دارد، می‌گوید: «باید منتظر تحولات وسیع و گشایش‌های بزرگ در بازرگانی خارجی کشور بود.» به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی تهران، دو روز پیش هیاتی ۸۰ نفره متشکل از بازرگانان و صاحبان صنایع به ریاست یحیی آل‌اسحاق، رییس اتاق بازرگانی تهران برای دیدار با مقامات اقتصادی و فعالان بخش خصوصی ارمنستان به «ایروان» سفر کرد که به گفته «محمدرضابختیاری»، معاون امور بین‌الملل اتاق تهران، «بزرگ‌ترین هیات اقتصادی اعزامی پس از وقوع انقلاب بوده است.» هیات ایرانی در این سفر با مقامات اقتصادی کشور ارمنستان از جمله وزیر انرژی و قائم مقام بانک مرکزی این کشور دیدار کرد که در این دیدارها، به گفته رییس کمیسیون تجارت اتاق تهران، «حل مسائل و مشکلات تجاری دو کشور مورد توجه قرار گرفت». محسن بهرامی ارض اقدس معتقد است: «برخوردها با بازرگانان ایرانی به شکل قابل توجهی تغییر کرده و همچون سال‌های اوج اقتدار دیپلماسی ایران، غرورآفرین و محترمانه شده است». این چهره سرشناس بخش خصوصی «برگزاری انتخابات پرشور اخیر و انتخاب حسن روحانی را دلیل این تغییر رفتار فاحش» می‌داند. به گزارش خبرگزاری رویترز، «ایران درصدد کاهش تحریم‌های بین‌المللی است و مردم با انتخاب حسن روحانی به وضوح این پیام را به غرب مخابره کرده‌اند». این خبرگزاری با اشاره به آغاز تحرکات بخش خصوصی ایران در اعزام هیات‌های اقتصادی به کشورهای همسایه، آن را «جنبش مدنی علیه تحریم» اعلام کرده و اثرگذار خوانده است. خبرگزاری رسمی ارمنستان در گفت‌وگو با یحیی آل اسحاق، رییس هیات اعزامی ایران به ایروان به نقل از او نوشته است: «تحریم‌های ظالمانه‌ای علیه مردم ایران شکل گرفته و ایران از کشورهای همسایه‌اش انتظار همکاری دارد.» به گفته آل اسحاق، «این وضع دوام ندارد و با انتخاب رییس‌جمهور جدید ایران که دیپلماتی کاربلد است، باید در انتظار تحولات مثبت باشیم .» به گفته وزیر پیشین بازرگانی ایران، «تحریم هزینه‌هایی بر تجارت ایران تحمیل کرده، اما وقت آن رسیده که تحریم‌ها سریع‌تر حذف شود. انتخابات اخیر در ایران نشان می‌دهد که زمینه حل مشکلات بین ایران و غرب فراهم شده است.» رییس اتاق تهران همچنین به خبرگزاری روسی «ایتارتاس» گفته است: «اگر تفاهمی بین ایران و غرب حاصل شود، نه فقط به نفع ایران که بسیار بیشتر به نفع غرب خواهد بود و البته سایر کشورها هم می‌توانند از این توافق بهره مند شوند و با حذف این موانع که در حال حاضر بر سر راه تجارت وجود دارد، روابط اقتصادی گسترده‌ای بین کشورهای منطقه شکل خواهد گرفت و بازار اروپا نیز از آن سود خواهد برد.» آل اسحاق: منتظر تحولات جدید باشید رییس هیات اعزامی ایران به ارمنستان که به نوشته خبرگزاری فرانسه، «جزو مقامات سابق دولتی و چهره‌های بانفوذ بخش خصوصی» است، در گفت وگو با این خبرگزاری گفته است: «منتظر تحولات جدید باشید، اما غرب باید متناسب با پیامی که از انتخابات ایران دریافت کرده، رفتار خود را تغییر دهد.» بازرگانان هیات اعزامی ایران به ایروان در سه روز گذشته، علاوه بر دیدار با فعالان بخش خصوصی ارمنستان، با چند مقام دولتی از جمله وزیر انرژی این کشور و قائم مقام بانک مرکزی این کشور دیدار کرده‌اند. به گزارش سایت خبری اتاق تهران، روز پنج‌شنبه هفته گذشته، یحیی آل اسحاق با وزیر انرژی و منابع طبیعی ارمنستان دیدار و گفت‌وگو کرد. آل اسحاق در این دیدار با اشاره به ظرفیت‌های بالای همکاری ایران و ارمنستان در حوزه انرژی گفت: «اکنون جمهوری اسلامی ایران در صادرات خدمات فنی و مهندسی تبدیل به یک برند بین‌المللی شده است و می‌تواند در زمینه‌های مختلف همچون سدسازی، ساختمان‌سازی، صنعت نفت و گاز و تولید محصولات پتروشیمی با جمهوری ارمنستان همکاری داشته باشد.» رییس اتاق تهران با تاکید بر تجربه و توان بالای متخصصان و کارشناسان ایرانی در حوزه انرژی اعلام کرد که ایران کارهای بزرگی در حوزه تامین انرژی در خارج از مرزهای کشور انجام داده که از بهترین نمونه‌های آن، احداث نیروگاه تولید برق در عراق است. آل اسحاق در پایان سخنان خود، از اعلام آمادگی کامل بخش خصوصی ایران برای همکارهای مشترک و انجام پروژه در ارمنستان خبر داد. مصطفی تهرانی صفا، مدیرعامل شرکت بازرگانی پتروشیمی نیز درباره ظرفیت‌های شرکت بازرگانی پتروشیمی، توضیحاتی برای وزیر انرژی ارمنستان ارائه و اعلام کرد که ایران ۱۴ میلیون تن ظرفیت صادرات و فروش محصولات پتروشیمی دارد که رقم پولی آن ۵/۸ میلیارد دلار است و ۶۰ درصد این ظرفیت در اختیار شرکت بازرگانی پتروشیمی است. تهرانی صفا افزود: «بیشتر این محصولات در عسلویه و ماهشهر تولید می‌شود و از نظر خدمات فنی و مهندسی ایران می‌تواند خدمات خوبی برای بازسازی ظرفیت‌های ارمنستان ارائه دهد.» همچنین محمد پارسا، رییس کمیسیون انرژی اتاق تهران با اشاره به دیدارهای متعدد هیات تجاری ایرانی در ارمنستان اعلام کرد: گروهی ۱۰ نفره از شرکت‌های انرژی ایرانی در هیات حضور دارند که با همتایان ارمنی خود دیدار داشته و اعلام آمادگی کرده‌اند که سرمایه و دانش مورد نیاز برای پروژه‌های بخش انرژی ارمنستان را تامین کنند. پارسا همچنین اعلام کرد: شرکت‌های خصوصی ایرانی در حوزه انرژی، آماده سرمایه گذاری در بخش‌های تولید و انتقال برق و پروژه‌های نیروگاهی با انرژی‌های نو در ارمنستان هستند. در این دیدار، وزیر انرژی و منابع طبیعی ارمنستان نیز سفر یحیی آل اسحاق و هیات بزرگ تجاری همراه او را گامی مثبت در زمینه گسترش همکاری‌های ایران و ارمنستان دانست. او با تاکید بر اینکه دولت‌های دو کشور باید سعی در کم کردن مسائل و مشکلات بخش‌های مختلف در همکاری با یکدیگر داشته باشند، اعلام کرد که وزارت انرژی و منابع طبیعی این کشور آمادگی دارد تا با بخش خصوصی ایران در حوزه‌های مختلف مورد نیاز همکاری داشته باشد. او با تاکید بر توان بالای شرکت‌ها و متخصصان ایرانی در حوزه انرژی، از دیدار با مسوولان اتاق تهران و هیات تجاری ایرانی ابراز خرسندی و اعلام کرد که امیدوار است در آینده نزدیک، قراردادهای همکاری بین ارمنستان و ایران برای سرمایه گذاری در حوزه انرژی به امضا برسد. دیدار با مقامات بانک مرکزی ارمنستان هیات تجاری ایران همچنین با معاون رییس‌کل بانک مرکزی ارمنستان و مسوول امور ایران ارمنستان دیدار کرد. در این دیدار، آل‌اسحاق با اشاره به پیشینه تاریخی دو کشور بیان کرد که دو کشور ایران و ارمنستان می‌توانند به صورت مکمل، بازاری وسیع در اختیار داشته باشند و حجم گسترده‌ای از نیازهای خود را با اتکا به موقعیت‌های یکدیگر مرتفع کنند. رییس اتاق تهران گفت:‌ «بازارهای اطراف دو کشور ایران و ارمنستان بسیار بزرگ و گسترده است و ایران تمایل دارد تا مسیر تجاری ارمنستان باشد، به این صورت که این کشور بتواند کالاهای خود را به کشورهای همسایه برساند.» او افزود: «به همین صورت انتظار می‌رود ارمنستان نیز به ایران برای رسیدن به بازارهای کشورهای قفقاز یاری برساند.» سرپرست هیات تجاری ایران در ارمنستان، رفت و آمد هیات‌های تجاری را نشانه‌ای از عزم راسخ دو کشور برای گسترش روابط دانست و اعلام کرد: ارمنستان یکی از همسایگانی است که جمهوری اسلامی ایران سعی در گسترش همه جانبه روابط با آن دارد. همچنین در این دیدار، معاون رییس‌کل بانک مرکزی ارمنستان با اشاره به اینکه دو کشور ایران و ارمنستان همیشه سابقه همکاری خوب و روبه رشدی داشته‌اند، خاطرنشان کرد که بسیاری از خدمات مالی دو کشور می‌تواند به صورت یکپارچه انجام شود و ارمنستان همیشه تلاش داشته تا روابط بین دو کشور به ویژه روابط بانکی را تسهیل کند. او با اشاره به اینکه در ارمنستان بانک دولتی وجود ندارد، افزود:‌ «بانک مرکزی ارمنستان همیشه نقش مشوق را برای سیستم بانکی ارمنستان داشته و همیشه سعی در بسط فعالیت‌های میان دو کشور داشته است.» مشکلات دو کشور روابط ایران و ارمنستان روابط قدیمی است و پتانسیل‌های زیادی برای توسعه روابط دو کشور وجود دارد، اما به گفته آل اسحاق‌، «روابط فعلی در سطح قابل قبولی برای دو کشور نیست.» به گفته وزیر پیشین بازرگانی ایران، «بازار ۷۵ میلیون نفری ایران فرصت مناسبی برای تجار ارمنستان است و در مقابل، بازار این کشور هم فرصت بسیار خوبی در زمینه فنی و مهندسی پیش روی مهندسان ایران می‌گذارد.» او ابراز امیدواری کرد که ایران بتواند «در زمینه احداث نیروگاه‌های برق، پالایشگاه و پتروشیمی سرمایه‌گذاری کند و حضوری فعال در این کشور داشته باشد.» به گفته رییس اتاق تهران، «بازار محصولات کشاورزی و دام می‌تواند زمینه همکاری بسیار خوبی میان دو کشور باشد، چون ایران به گوشت نیاز دارد و تولید گوشت در ارمنستان خوب است. با توجه به وضعیت آب و هوا و زمین، زمینه همکاری در حوزه کشاورزی و صنایع غذایی کاملا فراهم است؛ به طوری که نه فقط برای تامین نیاز دو کشور ایران و ارمنستان، بلکه می‌توان برای بازارهای منطقه مثل شوروی سابق و اروپای شرقی هم همکاری خوبی داشت، چرا که بازار آن فراهم است.» آل اسحاق همچنین گفته است: «وسعت زمین‌های قابل بهره برداری برای تولید محصولات کشاورزی و پرورش دام در کشور ارمنستان کاملا فراهم است و اگر شرایط سرمایه‌گذاری فراهم شود، فعالان اقتصادی ایرانی به سرعت وارد عمل خواهند شد.» رییس اتاق تهران همچنین به خبرگزاری ارمنستان گفته است: «ترانزیت می‌تواند نقطه همکاری ایران وارمنستان باشد. کنسانتره مس و آلومینیوم هم می‌تواند دیگر بخش همکاری دو کشور باشد. بخش خصوصی و فعالان اقتصادی ایران آمادگی کامل برای همکاری اقتصادی با ارمنستان دارند و در حال حاضر، یک مرکز آزاد تجاری هم در ایروان در دست احداث دارند. در زمینه ایجاد نیروگاه‌های برقی و آبی و حوزه پتروشیمی هم، مذاکرات و توافقات خوبی حاصل شده و امیدواریم که به زودی به نتیجه برسد.» آل اسحاق به این خبرگزاری گفته است، «در حال حاضر مشکلاتی در زمینه مسائل گمرکی داریم و مدت مدیدی است در زمینه تعرفه‌ترجیحی مذاکره داریم که امیدواریم به نتیجه برسد. انتظار داریم از دولت ارمنستان که این مساله را سریع‌تر حل کند. در زمینه لغو روادید برای تجار و فعالان اقتصادی دو کشور هم امید داریم که دولت ارمنستان سرعت عمل بیشتری داشته باشد؛ چرا که دولت ایران در این مساله آمادگی کامل دارد. تعرفه‌های گمرکی نسبت به سایر شرکای تجاری ما در ارمنستان بالاتر است که باعث می‌شود کالای ایرانی با قیمتی بالاتر وارد این کشور شود و برای مصرف کننده ارمنی و صادرکننده ایرانی مشکل ایجاد می‌کند و در حال مذاکره برای حل این معضل هستیم. در نهایت بوروکراسی موجود باید کمتر شود تا روند ورود و خروج کالا سرعت بیشتری بگیرد و همکاری‌های دو کشور توسعه قابل توجهی بگیرد.»