دکتر پدرام سلطانی

نخستین اتاق بازرگانی و صنایع ژاپن نزدیک به ۱۳۰ سال پیش در ماه مارس سال ۱۸۷۸ در شهر توکیو به وجود آمد. در سال ۱۸۹۲ با گرد هم آمدن ۱۵ اتاق بازرگانی از سراسر کشور، فدراسیون اتاق‌های بازرگانی و صنایع ژاپن تاسیس شد و نهایتا در سال ۱۹۲۲ این فدراسیون به اتاق بازرگانی و صنایع ژاپن تغییر نام داد. امروزه اتاق‌های بازرگانی و صنایع ژاپن تقریبا در همه شهرهای این کشور تاسیس شده است ژاپن با داشتن ۵۲۲ اتاق بازرگانی و صنایع، دارای گسترده‌ترین شبکه اتاق‌های بازرگانی در جهان است و تعداد اعضای اتاق‌های بازرگانی این کشور بالغ بر ۵/۱میلیون عضو است. اتاق‌های بازرگانی و صنایع در ژاپن به موجب قانون اتاق‌های بازرگانی و صنایع این کشور و در قالب شرکت‌های ویژه به وجود آمده‌اند و موسساتی غیردولتی، غیرانتفاعی و غیرسیاسی تلقی می‌گردند. ۷/۹۹درصد شرکت‌های ژاپنی در واقع بنگاه‌های اقتصادی کوچک و متوسط محسوب می‌شوند که این بنگاه‌ها در مجموع ۵/۶۹درصد نیروی کار این کشور را در خود جای داده‌اند. به همین دلیل اتاق‌های بازرگانی و صنایع ژاپن توجه خاصی به بنگاه‌های کوچک و متوسط و فراهم آوردن زمینه مساعد برای فعالیت و رشد این شرکت‌ها دارند. در این راستا بیش از ۶۰۰۰ متخصص در امور مدیریت، مالی و مالیاتی در اتاق‌های سراسر ژاپن به بنگاه‌های کوچک و متوسط عضو اتاق مشاوره می‌دهند. (ارائه مشاوره به اعضا از وظایف اتاق‌های بازرگانی در ایران نیز هست اما تاکنون در این خصوص فعالیت قابل توجهی دیده نشده است.) ژاپن دارای ۷۲ اتاق بازرگانی مشترک با کشورهای دیگر است که از این تعداد ۲۰ اتاق مشترک با کشورهای آسیایی است (متاسفانه به‌رغم این که ژاپن یکی از شرکای تجاری عمده ایران به شمار می‌آید اما هنوز اتاق مشترک ایران و ژاپن تشکیل نشده است.) اتاق‌های بازرگانی و صنایع سراسر ژاپن هریک مستقلا دارای فعالیت‌های بین‌المللی گسترده‌ای هستند و از این طریق در توسعه روابط تجاری شرکت‌های شهر یا منطقه تحت پوشش خود نقش مؤثری دارند (متاسفانه اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران انجام فعالیت‌های بین‌المللی را حق انحصاری خود می‌داند و اتاق‌های بازرگانی شهرستان‌ها را از انجام فعالیت‌های بین‌المللی بدون کسب اجازه از خود منع کرده است.) اتاق بازرگانی و صنایع ژاپن دارای ۱۳ کمیسیون دایم و ۵ کمیسیون ویژه بوده و اتاق‌های محلی بر حسب فعالیت خود به عضویت این کمیسیون‌ها در می‌آیند. وظایف این کمیسیون‌ها بررسی موضوعات مربوطه، برگزاری کنفرانس و انجام مطالعات و تحقیقات حول مسائل مربوط به خود است. بر همین اساس کمیسیون‌ها گزارش‌ها و لوایحی را جهت ارسال به دولت تدوین می‌کنند که پس از اخذ مشورت از مجمع نمایندگان اتاق به عنوان نظر رسمی‌اتاق بازرگانی و صنایع ژاپن به دولت ارسال می‌شود (اتاق ایران کلا دارای ۵ کمیسیون است که این کمیسیون‌ها فعالیت و اختیارات چندانی ندارند و به همین جهت حضور نمایندگان اتاق‌ها در آنها اندک و کم نتیجه است.) تحقیقات اقتصادی و تجاری دارای جایگاه ویژه‌ای در اتاق بازرگانی و صنایع ژاپن است. به همین دلیل اتاق ژاپن فعالیت‌های تحقیقاتی گسترده‌ای در زمینه‌های مزبور دارد و نتایج این تحقیقات را به اتاق‌های شهرستان‌ها و اعضای آنها ارائه می‌کند (تحقیقات و مطالعات اقتصادی در اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران به ندرت صورت می‌پذیرد.)

منبع: سایت رسمی‌اتاق بازرگانی و صنایع ژاپن www.jcci.or.jp