گروه بازرگانی- همایش سالانه صادرکنندگان فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی، عصر دوشنبه با حضور صدها تن از مدیران، صنعتگران و صادرکنندگان این بخش در محل همایش‌های صداوسیما در تهران برگزار شد. در این همایش نخست حسن خسروجردی، رییس هیات‌مدیره اتحادیه سخن گفت. سپس دکتر مهدی غضنفری، رییس سازمان توسعه تجارت به سخنرانی پرداخت. پس از آن دکتر کمال دانشیار، رییس کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی، دیدگاه‌های خود را مطرح کرد. مهندس نعمت‌زاده، معاون وزیر نفت و مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران دیگر سخنران این مراسم بود.

پس از آن نوبت به میزگرد رسید که حول محور «بررسی علل و عوامل کاهش صادرات فرآورده‌های نفتی در شش ماه اول سال جاری» برگزار شد.

دکتر طهماسب مظاهری، مدیرعامل بانک توسعه صادرات ایران نیز در فهرست سخنرانان قرار داشت که غیبت وی با اعتراض برگزارکنندگان همایش روبه‌رو شد. ضمن اینکه از نمایندگان ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز نیز برای حضور در این مراسم و طرح دیدگاه‌های چندجانبه در خصوص تصمیمات این ستاد، دعوت شده بود اما ستاد پاسخ مطلوبی به این دعوت نداده بود با این حال بخش عمده‌ای از مباحث همایش با محوریت انتقاد بخش‌خصوصی به عملکرد این ستاد عنوان شدکه موجب کاهش ۴۳درصدی صادرات فرآورده‌ها در سال جاری شده است.

رییس سازمان توسعه تجارت در این همایش به سهم دومیلیارد و ۸۹۵میلیون دلاری محصولات پایه نفتی در صادرات شش ماه نخست سال‌جاری اشاره کرد و گفت: این میزان در شش ماه اول سال گذشته ۹۴۹میلیون دلار بود. وی پیش‌بینی کرد که ارزش صادرات محصولات پتروشیمی امسال به پنج‌میلیارد دلار برسد.

معاون وزیر بازرگانی، کل صادرات غیرنفتی کشور در سال‌گذشته را با احتساب صادرات خدمات فنی و مهندسی افزون بر ۱۲میلیارد دلار بیان کرد.

معاون وزیر بازرگانی همچنین ظرفیت تولید پتروشیمی در سال گذشته میلادی را نسبت به ظرفیت کل پتروشیمی خاورمیانه ۱۳درصد اعلام کرد.

وی توسعه صنایع پایین‌دستی نفت و پتروشیمی در ایران را براساس اهدافی چون معرفی کالاهای نهایی ساخته شده از مواد نفت، گاز و پتروشیمی به بازار ایران و جذب مناسب آن توسط مصرف‌کنندگان نهایی ارزیابی کرد.

غضنفری از ظهور و گسترش صنایع پایین‌دستی در رشته‌های مختلف تولیدی یاد کرد و با اشاره به وفور مواد اولیه موردنیاز برای تغذیه صنایع پایین‌دستی گفت: تبدیل نفت و گاز به محصولات با ارزش افزوده بالا برای صادرات و رهایی از اقتصاد وابسته به نفت از هدف‌های مهم معرفی کالای نهایی ساخته شده از نفت و گاز است.

غضنفری ادامه داد: تسهیل امور صادرات نیازمند انجام هماهنگی‌های لازم با ستاد مبارزه با قاچاق کالا جهت تسهیل این روند است.

معاون وزیر بازرگانی با اشاره به اینکه، انجام آزمایش جهت تعیین مشخصات محصولات صادراتی به دلیل عدم تجهیز برخی از گمرکات به دستگاه‌های مجهز آزمایشگاهی با تاخیر مواجه می‌شود، اظهار داشت: برای رفع این مسائل اتخاذ سیاست اجرایی مناسب نظیر تخصیص منابع لازم جهت ایجاد آزمایشگاه‌های مجهز در مبادی خروجی گمرکات توسط دولت یا بخش‌خصوصی راهگشا است.

به گفته وی، یکی دیگر از مشکلات این بخش آن است که فرآیند صادرات محصولات پایه نفتی در مرزهای خروجی به دلیل عدم تجهیز مرزهای خروجی به امکانات حمل و بارگیری معمولا دچار وقفه و در نهایت افزایش هزینه حمل ونقل می‌شوند که تسهیلات لازم جهت ایجاد پایانه تخصصی صادرات فرآورده‌های پایه نفتی، فرآیند صادرات در این بخش را آسان می‌کند. وی سپس اتکا به بازارهای سنتی و عدم توجه به توسعه و گسترش بازار را یکی دیگر از مشکلات فرا رو در این حوزه برشمرد و افزود: تسهیل فرآیند حضور بنگاه‌ها در قطب‌های صادراتی هر منطقه نقش موثری در رفع این مشکل دارد.

این مقام وزارت بازرگانی همچنین با اشاره به وجود رقابت بین شرکت‌های کوچک و متوسط صادراتی جهت حضور در بازارهای هدف که منجر به کاهش قیمت صادراتی محصول می‌شود، خواستار ایجاد شرکت‌های هلدینگ صادراتی شد.

مهندس نعمت‌زاده، معاون وزیر نفت در این همایش گفت: صادرات محصولات نفتی باید آزاد باشد و در روند صادرات این محصولات نباید به آزمایش‌های اضافی پرداخت. محمدرضا نعمت‌زاده، با بیان اینکه صادرات نیاز به مجوز ندارد، گفت: تهیه مجوزهای مختلف در این بخش برای صادرکنندگان مشکل‌زا است.

مدیر عامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران تصریح کرد: محصولات نفتی برای صادرات، آزمایش‌های معمول و استاندارد کشور را طی می‌کنند و نباید جز ارائه گواهی‌های اجباری استاندارد، از آنها گواهی دیگری را خواستار شد. وی به دستور‌العمل ستاد مبارزه با قاچاق در خصوص صادرات فرآورده‌های نفتی اشاره کرد وگفت: اجرای این دستور‌‌العمل در ماه‌های گذشته مشکلات بسیاری را برای صادرکنندگان این بخش فراهم کرده است.

مهندس نعمت‌زاده سپس به بیان اینکه ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا در خصوص این دستور‌العمل، نظرات وزارت نفت را خواستار شده است، افزود: پیشنهادهای اصلاحی این وزارتخانه ۱۰روز پیش به این ستاد، ارسال شده است.

نعمت‌زاده ابراز امیدواری کرد با تصویب و اجرایی شدن دستور‌العمل جدید توسط ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز، مسائل صادرکنندگان فرآورده‌های نفتی رفع شود. وی در پایان اظهار داشت: بدون تردید ارزیاب گمرک می‌تواند برخی واردات مشکوک را تست و بررسی کند، نه اینکه صادرکننده برای صادرات کالا به آزمایشگاه مراجعه و بعد مجوز صادرات را دریافت کند. در پایان مراسم، دکتر فرهاد فزونی، عضو هیات‌مدیره اتحادیه، بیانیه این همایش را قرائت کرد. ویژه‌نامه این همایش و گزارش کامل مباحث مطرح شده در آن، روز شنبه آینده، ضمیمه دنیای اقتصاد منتشر خواهد شد.