گزارشی از وضعیت اقتصادی چابهار
سایه تابوی ناامنی بر منطقه چهارفصل کشور
نفیسه آفرین‌زاد- به زمین که نزدیک‌تر می‌شدیم، ابرها نیز با ما پایین می‌آمدند. گویی آنجا، آسمان هم «نزدیک‌تر» می‌شد. بعدها گفتند که این ابرهای نزدیک، «کوه‌های آریایی مریخی» هستند که به واسطه شکل‌شان، از بالا، به ابر می‌مانند.
نمایی از جنگل‌های حرا
نفیسه آفرین‌زاد- به زمین که نزدیک‌تر می‌شدیم، ابرها نیز با ما پایین می‌آمدند. گویی آنجا، آسمان هم «نزدیک‌تر» می‌شد. بعدها گفتند که این ابرهای نزدیک، «کوه‌های آریایی مریخی» هستند که به واسطه شکل‌شان، از بالا، به ابر می‌مانند. به سرزمین «چهاربهار» رفته بودیم که امروز از چهاربهارش، یک «چابهار» مانده تا تویی که تاکنون به شرقی‌ترین نقطه جنوبی کشور سفر نکرده‌ای، بدانی که آنجا، تنها بندر اقیانوسی ایران که ظرفیت استفاده چهارفصل از دریا را دارد و در زمستان، گرم‌ترین آغوش را برای تو باز کرده و در تابستان، خنک‌ترین نسیم را به تو عرضه می‌کند، امروز تنها است تا مردمانش به دلیل مغفول ماندن زیبایی‌های هزاران ساله آن، راهی سواحل دورتر همسایه عرب شوند و سفره گردشگری امارات را رونق بخشند.
واقعیتی که مسوولان این منطقه در نمایشگاه جهانگردی و هتلداری که با آیین رقص شمشیر و نوای موسیقی بومی سنتی سیستان و بلوچستان افتتاح شد نیز، از آن سخن گفتند و از پهن شدن سایه غفلت بر سر تنها بندر اقیانوسی‌ایران که اولین بندر و بزرگ‌ترین خلیج‌ایرانی حاشیه دریای عمان نیز است، بسی ابراز تاسف کردند.
نخستین نمایشگاه جهانگردی و هتلداری و صنایع وابسته از ۶ تا ۸ مرداد ماه، پذیرای ۸۰ غرفه بود که یکی نخستین انیمیشن روی سفال جهان با نام «جام شهر سوخته» که حرکت بز برای تغذیه از درخت را، با عنوان «افتخار هر‌ایرانی» به تصویر می‌کشد و دیگری، غرفه کوچکی بود از آثار نقاشی و مرمت آثار باستانی دانشجویان حوزه هنری سیستان که تصاویری از کوه ۴۰۵۰ متری تفتان خاش واقع در بلوچستان تا کویر لوت را پیشکش چشمانت می‌کرد.
در این نمایشگاه غرفه‌هایی از اداره کل‌های میراث فرهنگی استان‌های کشور هر کدام با نامی‌آمده بودند. از خراسان شمالی که بر سر درش عنوان «گنجینه فرهنگ‌ها» و «منزلگاه هفتم» نقش شده بود تا آذربایجان شرقی که حین ورود به غرفه، بر روی پارچه نوشته‌ای بزرگ می‌خواندی؛ «آذربایجان سر‌ایران است» ...
مدیران غرفه‌ها البته ضمن سخن گفتن از ظرفیت‌های این نمایشگاه برای معرفی جاذبه‌های گردشگری استان‌های کشور و جذب سرمایه‌گذار در این حوزه، از ارائه نشدن امکانات رفاهی لازم در‌این نمایشگاه به‌رغم بعد مسافت سفر آنها به چابهار انتقاد داشتند.
در کنار این غرفه‌ها، نمایندگانی نیز از مناطق آزاد صنعتی و تجاری کشور حضور پیدا کرده بودند تا به‌رغم انتقاد داشتن نسبت به مسائلی چون فراهم نشدن امکانات لازم برای برپایی مجهزتر و مدرن‌تر این نمایشگاه تخصصی، جاذبه‌های گردشگری مناطق آزاد کیش، قشم، انزلی، اروند و ارس را در کنار دیدنی‌های منطقه آزاد ۱۴ هزار هکتاری چابهار به نمایش بگذارند.
کوتاهی شده است
منطقه‌ای که سعید رحیمی، مدیرعامل سازمان منطقه آزاد تجاری ـ صنعتی چابهار، با گفتن این جمله که «تابوی نا امنی در چابهار باید شکسته شود»، درباره آن اعتراف کرد که «تاکنون برای معرفی چابهار کوتاهی شده است» و‌این در حالی است که چابهار باید به مقصد گردشگری تبدیل شود.
او به انتقاد از آنها که سعی دارند چابهار را منطقه‌ای ناامن، معرفی و از‌این رو، «بزرگ‌ترین ظلم» را به این منطقه وارد می‌کنند، پرداخت و گفت: برخی در حالی سعی بر معرفی این شهر که باید به آن مدال امنیت داده شود به عنوان شهری ناامن دارند که اگر درست بررسی کنیم، در ۴۰-۳۰ سال گذشته، آمار حوادث و اقدامات ضد امنیتی که در‌این شهر رخ داده، از حوادث رخ داده در ورامین بغل گوش تهران هم کمتر بوده است!
رحیمی البته یادآوری کرد که برای نخستین بار در بودجه سراسری کشور ردیفی برای راه‌آهن چابهار که راهکار تحقق تبدیل‌این منطقه به مقصد گردشگری است، در نظر گرفته شده و با توقف هر قطار در چابهار، ۸۰۰ تا یک هزار نفر در این منطقه پیاده می‌شوند و گردشگری مغفول مانده در‌این منطقه رونق خواهد یافت.
او سخنانش را با بیان این جمله ادامه داد که «باید نشان دهیم که این منطقه چه به واسطه زیبایی‌هایش و چه به لحاظ خصلت‌های ناب مردمش از جمله میهمان نوازی و پرهیز از حرام خوری و دزدی، ارزش آمدن دارد.»
چابهار و تور ۴۰۰ هزار تومانی دبی!
سخنی که نماینده اتحادیه‌های استانی هتلداران و هتل - آپارتمان‌داران نیز به آن اعتقاد دارد و در عین حال، مهم‌ترین راه شناساندن چابهار و ظرفیت‌های آن به مردم را برگزاری تورهای ارزان به این شهر و منطقه آزاد آن می‌داند؛ چرا که به اعتقاد وی، اگر همچنان جاذبه‌های گردشگری چابهار «معرفی نشده» باقی بماند، هیچ کس از «تور ۴۰۰ هزار تومانی دبی» نمی‌گذرد تا به چابهار سفر کند! ضمن اینکه ترس‌های کاذب امنیتی حضور در‌این منطقه نیز باید از بین برود تا رونق گردشگری به خوبی محقق شود.
در‌این میان، محمد ابراهیم لاریجانی، رییس کمیته امور گردشگری طرح ملی ساماندهی روابط اقتصادی، تجاری و فرهنگی حوزه خلیج فارس با اشاره به مصوبه‌های این کمیته در حوزه منطقه آزاد چابهار، چند خبر خوش اعلام کرد و گفت: اعتبارات طرح مرمت و حفاظت آثار باستانی این منطقه در سال ۸۹ لحاظ شده است که بر اساس آن، پنج میلیارد ریال برای احداث کمپینگ و پنج میلیارد ریال برای ساخت بازارچه ساخت صنایع دستی در این منطقه هزینه خواهد شد.او در ادامه با بیان اینکه امروز «تعدد بازدید گردشگران از جاذبه‌ها مهم است»، افزود: ما معمولا تعداد بازدیدها را به تنوع و کیفیت ترجیح می‌دهیم؛ در حالی که در برنامه‌ریزی سفر در دنیا، به مفاهیم گردشگری کم‌شتاب می‌پردازند و سعی می‌کنند سرعت قدم‌های گردشگران را کم کنند و از اینکه چند مقصد را در یک تور بگنجانند، پرهیز می‌کنند و به عمق آثار بیشتر می‌پردازند. از این رو، ما در کشور خود نیازمند الگوگیری از گردشگری کم‌شتاب هستیم.
حتی اینترنت پر سرعت نداریم!
لاریجانی در ادامه از امضای تفاهم‌نامه اکوتوریستی چابهار با تاکید بر مطالعه۹۰ کیلومتر محور طبیعت‌گردی میان معاونت گردشگری کشور، سازمان منطقه آزاد چابهار و دفتر طرح‌های توسعه و تسهیلات سازمان میراث فرهنگی و گردشگری خبر داد که به گفته وی، یکی از محورهای اجرایی آن، تکمیل رصدگاه چابهار برای تبدیل شدن به قطب گردشگری نجومی است.نکته‌ای که اعضای انجمن منجمان جنوب شرق ایران که از قضا، حضور فعالی نیز در نخستین نمایشگاه جهانگردی و هتلداری داشتند، از نبود کمترین امکانات لازم در‌این حوزه، گلایه و ابراز می‌کردند که در چابهار، حتی «اینترنت پرسرعت» در اختیار ندارند تا بتوانند زیبایی‌های آسمان نیلگون شهرشان را در فضای مجازی تصویر کنند و آنها را به رخ دیگر شهرها بکشند.
شهری که خلیج آن، موج‌شکن طبیعی دارد. از‌این رو همیشه امکان ورود به آب آن و انجام فعالیت‌های قایقرانی و ورزش‌های آبی، مهیا است و در بخش از آن، می‌توانی حتی تا دو کیلومتر در عمق دریا پیاده‌روی کنی و اگر قصد موج سواری داری، می‌توانی به منطقه «دریای بزرگ»اش بروی که ارتفاع موج‌ها در آن به ۱۵ متر هم می‌رسد.
از‌این جاذبه‌های گردشگری، اکبر غمخوار، رییس کانون سراسری انجمن‌های صنفی دفاتر خدمات مسافرتی کشور نیز سخن گفت و با پرسیدن چند سوال، از مغفول ماندن بهره‌برداری از ظرفیت‌های چابهار به ویژه ظرفیت‌های دریایی آن انتقاد کرد. او پرسید: اینکه باید مردم به چابهار بیایند تا بتوانند با قایق به آب‌های اقیانوس آرام سفر کنند، واضح است؛ اما چه تعداد جت اسکی روی آب‌های این بندر در انتظار گردشگران مانده و چه تعداد تور ماهیگیری تفریحی آماده پهن شدن است تا ورزش‌های دریایی در این منطقه آزاد رونق گیرد؟! چرا در این منطقه که غنی از غذاهای دریایی است، تاکنون یک فستیوال غذاهای دریایی برگزار نشده است؟ چرا تاکنون ۲۰۰ اثر تاریخی این منطقه به طور مطلوب معرفی نشده است؟
تجارت چمدانی نه خریدن یخچال ساید بای ساید
او با بیان اینکه یک منطقه زمانی قطب گردشگری می‌شود که امکان دسترسی به آن فراهم باشد، این سوال را پرسید که «چند پرواز در روز به چابهار انجام می‌شود تا مردم به این منطقه سفر کنند؟»، و البته افزود: اگر مشکل پروازها هم حل شود، مردم باید به اندازه دبی پول بدهند؛ زیرا هزینه‌ها بسیار بالا است و در عین حال اماکن اقامتی مناسب هم در‌این منطقه آزاد گردشگری وجود ندارد.
غمخوار با اذعان به اینکه تبلیغات لازم برای معرفی چابهار و توجیه گردشگران برای حضور در این منطقه انجام نشده است، معرفی‌این منطقه را رسالت دولت دانست و در عین حال با اشاره به نبود زیرساخت در مسیر جاذبه‌های این منطقه آزاد گفت: به عنوان یک فعال در دفاتر خدمات گردشگری خود را مذمت می‌کنم که تاکنون چابهار را معرفی نکرده یا توری به این مقصد برگزار نکرده‌ایم؛ در حالی در‌این منطقه باید «تجارت چمدانی» رونق گیرد؛ البته نه به این معنی که مردم به این جا بیایند و یخچال سایدبای‌‌ساید بخرند، بلکه بدین معنی که صنایع دستی استان به خانه‌های دیگر شهرها انتقال پیدا کند.
نکته‌ای که در خلال نمایشگاه، نماینده آموزشگاه‌های گردشگری و هتلداری سیستان و بلوچستان نیز، بر آن صحه گذاشت و گفت: حتی یک هتل مناسب و دارای استانداردهای لازم در منطقه آزاد چابهار وجود ندارد که گردشگران در آن اسکان گیرند، ضمن اینکه وسایط نقلیه در سطح منطقه برای عبور و مرور گردشگران فراهم نیست.
علیرضا عامری، سرپرست معاونت گردشگری سازمان میراث فرهنگی و گردشگری هم در‌این باره، با بیان اینکه «امروز سفر از حد تفنن فراتر رفته است و رفع این ضرورت عملی نمی‌شود، مگر با ایجاد زیرساخت‌های مناسب، بازاریابی و تبلیغات و استانداردسازی» گفت: حدود ۸۰۰ منطقه آزاد در سراسر کشور وجود دارد؛ حال باید بررسی کنیم که کدام مناطق به مناطق آزاد ایران بیشتر شباهت دارند تا از طرح‌های آنها با بومی‌سازی، الگوپذیری کنیم.
او در عین حال تاکید کرد که دولت باید بیشترین تصدیگری خود را در حوزه گردشگری واگذار کند و بیشتر به بخش‌های حاکمیتی بپردازد.
زیر ساخت‌های ساخته نشده
به گزارش خبرنگار دنیای اقتصاد، در حاشیه برگزاری نخستین نمایشگاه جهانگردی و هتلداری، نشستی خبری نیز برگزار شد که سعید رحیمی، مدیرعامل سازمان منطقه آزاد چابهار با ابراز تاسف شدید از مغفول ماندن و بی‌رونق شدن منطقه آزاد چابهار خاطرنشان کرد: چابهار می‌تواند نقش مهمی در ترانزیت کالا داشته باشد و برای رونق دادن به فعالیت‌های ترانزیتی این منطقه راهی جز ایجاد خطوط ریلی نیست که پروژه آن، در خوشبینانه‌ترین حالت، سه سال زمان می‌برد.
او همچنین با بیان اینکه به دنبال ایجاد یک مسیر کشتیرانی به بندر چابهار به مقصد افغانستان و آسیای میانه هستیم، از دیگر زیرساخت‌های لازم در‌این منطقه را فرودگاه مستقل ذکر کرد تا خارجی‌ها بتوانند بدون روادید به این مناطق سفر کنند.
در حاشیه نمایشگاه هتلداری، جهانگردی و صنایع وابسته چابهار، جشنواره فرهنگی و هنری مونسون نیز برپا بود که نمایش موسیقی محلی، صنایع دستی، خوراک و پوشاک، مسابقات شترسواری، بازی‌های محلی و نمادهای فولکلور و آیین سنتی آن را پربار کرده بود.
ارسال نظر